natężać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

2.

powodować, że jakaś zdolność fizyczna lub umysłowa zaczyna osiągać najwyższy możliwy poziom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wytężać

Połączenia

natężać siły; słuch, wzrok; wolę

Cytaty

Targany podmuchami w tę i tamtą stronę, to wznosił się mozolnie, to się zniżał i cofał, ale wciąż od nowa natężał siły i dążył w górę, przeciw wiatrowi. Skrzydła, same w sobie wspaniałe, miał zbyt wielkie i cienkie, zbyt słabe na tak brutalny powiew, ale motyl miał też i upór nie lada.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Madagaskar, okrutny czarodziej, 1969

Zdawało mu się, że usłyszał jakiś głos czy szept. Natęża słuch. To tylko fala poruszona pierwszym podmuchem wiatru plusnęła o burtę.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie. Rocznik 20, 1957

Zbliżył się i on do tejże grupy i natężając wzrok, któremu ze względu na wiek i na nadużywanie trunków nie dostawało już ostrości, popatrzył tam, gdzie patrzyli inni.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	natężam	natężamy
2 os.	natężasz	natężacie
3 os.	natęża	natężają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	natężałem +(e)m natężał	natężałam +(e)m natężała	natężałom +(e)m natężało	natężaliśmy +(e)śmy natężali	natężałyśmy +(e)śmy natężały
2 os.	natężałeś +(e)ś natężał	natężałaś +(e)ś natężała	natężałoś +(e)ś natężało	natężaliście +(e)ście natężali	natężałyście +(e)ście natężały
3 os.	natężał	natężała	natężało	natężali	natężały

bezosobnik: natężano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę natężał będę natężać	będę natężała będę natężać	będę natężało będę natężać	będziemy natężali będziemy natężać	będziemy natężały będziemy natężać
2 os.	będziesz natężał będziesz natężać	będziesz natężała będziesz natężać	będziesz natężało będziesz natężać	będziecie natężali będziecie natężać	będziecie natężały będziecie natężać
3 os.	będzie natężał będzie natężać	będzie natężała będzie natężać	będzie natężało będzie natężać	będą natężali będą natężać	będą natężały będą natężać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		natężajmy
2 os.	natężaj	natężajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	natężałbym bym natężał	natężałabym bym natężała	natężałobym bym natężało	natężalibyśmy byśmy natężali	natężałybyśmy byśmy natężały
2 os.	natężałbyś byś natężał	natężałabyś byś natężała	natężałobyś byś natężało	natężalibyście byście natężali	natężałybyście byście natężały
3 os.	natężałby by natężał	natężałaby by natężała	natężałoby by natężało	natężaliby by natężali	natężałyby by natężały

bezosobnik: natężano by

bezokolicznik: natężać

imiesłów przysłówkowy współczesny: natężając

gerundium: natężanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	natężanie	natężania
D.	natężania	natężań
C.	natężaniu	natężaniom
B.	natężanie	natężania
N.	natężaniem	natężaniami
Ms.	natężaniu	natężaniach
W.	natężanie	natężania

imiesłów przymiotnikowy czynny: natężający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	natężający	natężający	natężający	natężające	natężająca
D.	natężającego	natężającego	natężającego	natężającego	natężającej
C.	natężającemu	natężającemu	natężającemu	natężającemu	natężającej
B.	natężającego	natężającego	natężający	natężające	natężającą
N.	natężającym	natężającym	natężającym	natężającym	natężającą
Ms.	natężającym	natężającym	natężającym	natężającym	natężającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	natężający	natężający	natężające	natężające
D.	natężających	natężających	natężających	natężających
C.	natężającym	natężającym	natężającym	natężającym
B.	natężających	natężających	natężających	natężające
N.	natężającymi	natężającymi	natężającymi	natężającymi
Ms.	natężających	natężających	natężających	natężających

imiesłów przymiotnikowy bierny: natężany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	natężany	natężany	natężany	natężane	natężana
D.	natężanego	natężanego	natężanego	natężanego	natężanej
C.	natężanemu	natężanemu	natężanemu	natężanemu	natężanej
B.	natężanego	natężanego	natężany	natężane	natężaną
N.	natężanym	natężanym	natężanym	natężanym	natężaną
Ms.	natężanym	natężanym	natężanym	natężanym	natężanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	natężani	natężani	natężane	natężane
D.	natężanych	natężanych	natężanych	natężanych
C.	natężanym	natężanym	natężanym	natężanym
B.	natężanych	natężanych	natężanych	natężane
N.	natężanymi	natężanymi	natężanymi	natężanymi
Ms.	natężanych	natężanych	natężanych	natężanych

odpowiednik aspektowy: natężyć

Składnia

+

natężać

+

CO

Pochodzenie

Zob. tęgi