krzyż

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

4. gest

  • 4.

    obrzędowy ruch ręką kreślący kształt krzyża podczas modlitwy lub błogosławieństwa
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Religia – kościół

    sakramenty i obrzędy religijne

    • błogosławić; żegnać, przeżegnać się krzyżem
  • [...] on chce przywrócić autorytet nauczycieli: Wprowadzić porządek do szkół. Żeby uczniowie nie nakładali nauczycielom wiader ze śmieciami na głowy. [...] Żeby nauczycielki nie musiały się żegnać krzyżem świętym wchodząc do niektórych klas na lekcje.

    źródło: NKJP: Tadeusz Samselski: Poważna rozmowa Wincentego z wnuczką Moniką, Nakielski Czas, 2006-06-28

    [...] młody ksiądz, pamiętam, stał w oknie plebanii i wielkim gestem kreślił krzyż nad trumną.

    źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006

    Przeżegnali się rycerze krzyżem świętym, myśląc w skrytości ducha, że pod złym znakiem zaczyna się wyprawa.

    źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

    Para klęka przed rodzicami. Ci błogosławią ich krzyżem. Wiązanka (byle nie kalie, bo to kwiat nagrobny), eleganckie auto i do kościoła.

    źródło: NKJP: Ach, co to był za ślub! Jeruzalem kontra Notre Dame, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1993-04-09

    [...] kucharka po zaczynieniu ciasta w dzieży szeptała specjalną modlitwę do św. Tadeusza Judy na intencję udanego wypieku, zaś pani domu wyjęte z pieca bochenki żegnała krzyżem, nadając im tym samym wartość sakralną.

    źródło: NKJP: Nasz codzienny, Dziennik Polski - Pejzaż, 2003-05-17

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. krzyż
    krzyże
    D. krzyża
    krzyży
    C. krzyżowi
    krzyżom
    B. krzyż
    krzyże
    N. krzyżem
    krzyżami
    Ms. krzyżu
    krzyżach
    W. krzyżu
    krzyże

    Inne uwagi

    Zwykle lp

  • płn. psł. *kŕižь

    z łac. crux 'krzyż'