niedołężny - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.a

taki, którego organizm lub jego część nie jest zdolny do wykonywania pewnych czynności lub ruchów z powodu wieku bądź choroby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Bieg życia

starzenie się

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Określenia fizyczności człowieka

sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Choroby i ich leczenie

przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

niesprawny

Połączenia

niedołężny kaleka, starzec, staruszek; brat, członek rodziny, dziadek, małżonek, ojciec; człowiek, emeryt, mężczyzna, pacjent, sąsiad; niedołężna staruszka; babcia, krewna, matka; kobieta, osoba
niedołężne dziecko; niedołężni bliscy, rodzice; ludzie
chory, niedołężny; stary, niedołężny; chory i niedołężny, głuchoniemy i niedołężny, niewidomy i niedołężny, schorowany i niedołężny, ślepy i niedołężny; biedny i niedołężny, samotny i niedołężny
stawać się niedołężnym
trochę, zbyt, zupełnie niedołężny

Cytaty

	- Matka jest niedołężna – mówi córka. - Chodzi o dwóch kulach, bo ma zwyrodnienia stawów i kręgosłupa. Przeszła dwa udary mózgu. A teraz, po śmierci syna, całkiem zmarniała. źródło: NKJP: Zbigniew Juśkiewicz: Niezłomni..., Tygodnik Siedlecki, 2007-09-19
	W Atenach, odległych od maratonu o ponad 42 kilometry, pozostali tylko niedołężni starcy, którzy nie byli w stanie utrzymać w dłoni miecza, kobiety i dzieci. źródło: NKJP: opr.KS: Maturzysto!, Gazeta Poznańska, 2001-12-31
	Lichwiarz Łatka chce się wydać jeszcze starszy i niedołężniejszy, niż jest w istocie, prawie kokietuje swoją sklerozą, żeby wzbudzić litość i wprowadzić otoczenie w błąd w chytrej grze o dożywocie. źródło: Maria Podolska: Dożywocie czyli chytrość ukarana, Trybuna Robotnicza, nr 84, 1972-04-10 (e-teatr.pl)
	Marzy ci się normalny kraj - w stylu Sparta, gdzie niedołężne dzieci zrzucano ze skały [...]? źródło: NKJP: Internet
	Kolejne rządy prowadzą prawie jawnie planową eutanazję wobec ludzi w wieku poprodukcyjnym, emerytów, rencistów, chorych, niedołężnych, dzieci, bezrobotnych. źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niedołężny	niedołężny	niedołężny	niedołężne	niedołężna
D.	niedołężnego	niedołężnego	niedołężnego	niedołężnego	niedołężnej
C.	niedołężnemu	niedołężnemu	niedołężnemu	niedołężnemu	niedołężnej
B.	niedołężnego	niedołężnego	niedołężny	niedołężne	niedołężną
N.	niedołężnym	niedołężnym	niedołężnym	niedołężnym	niedołężną
Ms.	niedołężnym	niedołężnym	niedołężnym	niedołężnym	niedołężnej
W.	niedołężny	niedołężny	niedołężny	niedołężne	niedołężna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niedołężni	niedołężni	niedołężne	niedołężne
D.	niedołężnych	niedołężnych	niedołężnych	niedołężnych
C.	niedołężnym	niedołężnym	niedołężnym	niedołężnym
B.	niedołężnych	niedołężnych	niedołężnych	niedołężne
N.	niedołężnymi	niedołężnymi	niedołężnymi	niedołężnymi
Ms.	niedołężnych	niedołężnych	niedołężnych	niedołężnych
W.	niedołężni	niedołężni	niedołężne	niedołężne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niedołężniejszy	niedołężniejszy	niedołężniejszy	niedołężniejsze	niedołężniejsza
D.	niedołężniejszego	niedołężniejszego	niedołężniejszego	niedołężniejszego	niedołężniejszej
C.	niedołężniejszemu	niedołężniejszemu	niedołężniejszemu	niedołężniejszemu	niedołężniejszej
B.	niedołężniejszego	niedołężniejszego	niedołężniejszy	niedołężniejsze	niedołężniejszą
N.	niedołężniejszym	niedołężniejszym	niedołężniejszym	niedołężniejszym	niedołężniejszą
Ms.	niedołężniejszym	niedołężniejszym	niedołężniejszym	niedołężniejszym	niedołężniejszej
W.	niedołężniejszy	niedołężniejszy	niedołężniejszy	niedołężniejsze	niedołężniejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niedołężniejsi	niedołężniejsi	niedołężniejsze	niedołężniejsze
D.	niedołężniejszych	niedołężniejszych	niedołężniejszych	niedołężniejszych
C.	niedołężniejszym	niedołężniejszym	niedołężniejszym	niedołężniejszym
B.	niedołężniejszych	niedołężniejszych	niedołężniejszych	niedołężniejsze
N.	niedołężniejszymi	niedołężniejszymi	niedołężniejszymi	niedołężniejszymi
Ms.	niedołężniejszych	niedołężniejszych	niedołężniejszych	niedołężniejszych
W.	niedołężniejsi	niedołężniejsi	niedołężniejsze	niedołężniejsze

Pochodzenie

ogsł. *nedolǫžьnъ 'nie mogący czemuś podołać, sprostać, nieudolny, niesprawny'

Forma słowiańska jest nowszą postacią przymiotnika z przyrostkiem *-ьnъ nawarstwionym na wcześniejszy psł. *nedolǫgъ 'niemogący czemuś podołać, sprostać, nieudolny, niesprawny', archaiczny przymiotnik od rzeczownika *nedolǫga 'niedawanie sobie z czymś rady, niesprawność, niezaradność' (Bor); zob. niedołęga