taplać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

pot. wielokrotnie, w szybkim tempie wkładać coś do wody lub innej substancji, rozchlapując ją

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Ziemia

zbiorniki wodne

Cytaty

Spuszcza lalki w koszyku uwiązanym na sznurku i tapla je w kałuży pod rynną.

źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

Tymon uwielbia taplać rączką w kociej misce, szczególnie tej z wodą. Kładzie dłoń na dnie i plask, plask.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	taplam	taplamy
2 os.	taplasz	taplacie
3 os.	tapla	taplają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	taplałem +(e)m taplał	taplałam +(e)m taplała	taplałom +(e)m taplało	taplaliśmy +(e)śmy taplali	taplałyśmy +(e)śmy taplały
2 os.	taplałeś +(e)ś taplał	taplałaś +(e)ś taplała	taplałoś +(e)ś taplało	taplaliście +(e)ście taplali	taplałyście +(e)ście taplały
3 os.	taplał	taplała	taplało	taplali	taplały

bezosobnik: taplano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę taplał będę taplać	będę taplała będę taplać	będę taplało będę taplać	będziemy taplali będziemy taplać	będziemy taplały będziemy taplać
2 os.	będziesz taplał będziesz taplać	będziesz taplała będziesz taplać	będziesz taplało będziesz taplać	będziecie taplali będziecie taplać	będziecie taplały będziecie taplać
3 os.	będzie taplał będzie taplać	będzie taplała będzie taplać	będzie taplało będzie taplać	będą taplali będą taplać	będą taplały będą taplać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		taplajmy
2 os.	taplaj	taplajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	taplałbym bym taplał	taplałabym bym taplała	taplałobym bym taplało	taplalibyśmy byśmy taplali	taplałybyśmy byśmy taplały
2 os.	taplałbyś byś taplał	taplałabyś byś taplała	taplałobyś byś taplało	taplalibyście byście taplali	taplałybyście byście taplały
3 os.	taplałby by taplał	taplałaby by taplała	taplałoby by taplało	taplaliby by taplali	taplałyby by taplały

bezosobnik: taplano by

bezokolicznik: taplać

imiesłów przysłówkowy współczesny: taplając

gerundium: taplanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	taplanie	taplania
D.	taplania	taplań
C.	taplaniu	taplaniom
B.	taplanie	taplania
N.	taplaniem	taplaniami
Ms.	taplaniu	taplaniach
W.	taplanie	taplania

imiesłów przymiotnikowy czynny: taplający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	taplający	taplający	taplający	taplające	taplająca
D.	taplającego	taplającego	taplającego	taplającego	taplającej
C.	taplającemu	taplającemu	taplającemu	taplającemu	taplającej
B.	taplającego	taplającego	taplający	taplające	taplającą
N.	taplającym	taplającym	taplającym	taplającym	taplającą
Ms.	taplającym	taplającym	taplającym	taplającym	taplającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	taplający	taplający	taplające	taplające
D.	taplających	taplających	taplających	taplających
C.	taplającym	taplającym	taplającym	taplającym
B.	taplających	taplających	taplających	taplające
N.	taplającymi	taplającymi	taplającymi	taplającymi
Ms.	taplających	taplających	taplających	taplających

imiesłów przymiotnikowy bierny: taplany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	taplany	taplany	taplany	taplane	taplana
D.	taplanego	taplanego	taplanego	taplanego	taplanej
C.	taplanemu	taplanemu	taplanemu	taplanemu	taplanej
B.	taplanego	taplanego	taplany	taplane	taplaną
N.	taplanym	taplanym	taplanym	taplanym	taplaną
Ms.	taplanym	taplanym	taplanym	taplanym	taplanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	taplani	taplani	taplane	taplane
D.	taplanych	taplanych	taplanych	taplanych
C.	taplanym	taplanym	taplanym	taplanym
B.	taplanych	taplanych	taplanych	taplane
N.	taplanymi	taplanymi	taplanymi	taplanymi
Ms.	taplanych	taplanych	taplanych	taplanych

odpowiednik aspektowy: wytaplać

Składnia

+

taplać

+

CO | CZYM + w CZYM

Pochodzenie

Etymologia niejasna. Może pokrewne z psł. *to(p)nǫti ‘zacząć się topić, pogrążać się w wodzie’ < psł. *topiti ‘zatapiać, pogrążać w wodzie, topić’ lub psł. *tepti ‘uderzać, tłuc’, możliwy także wpływ ukr. talápaty 'tworzyć charakterystyczne dźwięki chodząc w rozczłapanym, zbyt dużym obuwiu'. Wydaje się, że wątpliwości nie budzi dźwiękonaśladowcze pochodzenie wyrazu (Brück., Fałowski SEPP).