oktrojować
-
polit. będąc władcą, ustanowić dla państwa konstytucję lub podobny akt prawny wyłącznie własną wolą, z pominięciem przedstawicieli wybranych przez społeczeństwo
-
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Funkcjonowanie państwa
władza państwowa -
- konstytucja oktrojowana
-
Oktrojował konstytucję nawiązującą pięknie do polskich tradycji parlamentarnych. Jednak to jego głos był decydujący.
źródło: NKJP: Internet
2 grudnia tego samego roku Napoleon I oktrojował Republice konstytucję.
źródło: NKJP: Internet
Początkowo [...] zaakceptował pomysł rozwiązania Sejmu i oktrojowania ordynacji, potem go całkowicie świadomie zablokował.
źródło: NKJP: Artur Domosławski: (część II), Gazeta Wyborcza, 1997-08-12
Monarchistyczny zamach stanu z sierpnia 1772 r. zapoczątkował nową epokę w dziejach Szwecji. Oktrojowana przez Gustawa III i zaakceptowana przez riksdag w dniu 21 sierpnia nowa konstytucja (forma rządu) przeobraziła gruntownie ustrój polityczny królestwa.
źródło: NKJP: Zbigniew Anusik: Dyplomacja szwedzka wobec kryzysu monarchii we Francji w latach 1787-1792, 2000
Kolejny szczebel stanowiły dwa akty prawne oktrojowane przez władcę: dyplom październikowy (1860) i patent lutowy (1861).
źródło: NKJP: Wojciech Witkowski: Historia administracji w Polsce 1764-1989, 2007
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. oktrojuję
oktrojujemy
2 os. oktrojujesz
oktrojujecie
3 os. oktrojuje
oktrojują
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. oktrojowałem
+(e)m oktrojował
oktrojowałam
+(e)m oktrojowała
oktrojowałom
+(e)m oktrojowało
oktrojowaliśmy
+(e)śmy oktrojowali
oktrojowałyśmy
+(e)śmy oktrojowały
2 os. oktrojowałeś
+(e)ś oktrojował
oktrojowałaś
+(e)ś oktrojowała
oktrojowałoś
+(e)ś oktrojowało
oktrojowaliście
+(e)ście oktrojowali
oktrojowałyście
+(e)ście oktrojowały
3 os. oktrojował
oktrojowała
oktrojowało
oktrojowali
oktrojowały
bezosobnik: oktrojowano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. oktrojujmy
2 os. oktrojuj
oktrojujcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. oktrojowałbym
bym oktrojował
oktrojowałabym
bym oktrojowała
oktrojowałobym
bym oktrojowało
oktrojowalibyśmy
byśmy oktrojowali
oktrojowałybyśmy
byśmy oktrojowały
2 os. oktrojowałbyś
byś oktrojował
oktrojowałabyś
byś oktrojowała
oktrojowałobyś
byś oktrojowało
oktrojowalibyście
byście oktrojowali
oktrojowałybyście
byście oktrojowały
3 os. oktrojowałby
by oktrojował
oktrojowałaby
by oktrojowała
oktrojowałoby
by oktrojowało
oktrojowaliby
by oktrojowali
oktrojowałyby
by oktrojowały
bezosobnik: oktrojowano by
bezokolicznik: oktrojować
imiesłów przysłówkowy uprzedni: oktrojowawszy
gerundium: oktrojowanie
liczba pojedyncza liczba mnoga M. oktrojowanie
oktrojowania
D. oktrojowania
oktrojowań
C. oktrojowaniu
oktrojowaniom
B. oktrojowanie
oktrojowania
N. oktrojowaniem
oktrojowaniami
Ms. oktrojowaniu
oktrojowaniach
W. oktrojowanie
oktrojowania
imiesłów przymiotnikowy bierny: oktrojowany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. oktrojowany
oktrojowany
oktrojowany
oktrojowane
oktrojowana
D. oktrojowanego
oktrojowanego
oktrojowanego
oktrojowanego
oktrojowanej
C. oktrojowanemu
oktrojowanemu
oktrojowanemu
oktrojowanemu
oktrojowanej
B. oktrojowanego
oktrojowanego
oktrojowany
oktrojowane
oktrojowaną
N. oktrojowanym
oktrojowanym
oktrojowanym
oktrojowanym
oktrojowaną
Ms. oktrojowanym
oktrojowanym
oktrojowanym
oktrojowanym
oktrojowanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. oktrojowani
oktrojowani
oktrojowane
oktrojowane
D. oktrojowanych
oktrojowanych
oktrojowanych
oktrojowanych
C. oktrojowanym
oktrojowanym
oktrojowanym
oktrojowanym
B. oktrojowanych
oktrojowanych
oktrojowanych
oktrojowane
N. oktrojowanymi
oktrojowanymi
oktrojowanymi
oktrojowanymi
Ms. oktrojowanych
oktrojowanych
oktrojowanych
oktrojowanych
Inne uwagi
Zwykle imb
-
+ oktrojować + CO -
fr. octroyer