-
1.
geol. górn. pękać z charakterystycznym odgłosem wskutek naruszenia równowagi w skałach z powodu eksploatacji złóż lub ruchów tektonicznych -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Ziemia
budowa Ziemi -
hiperonimy: pękać
-
- komisja do spraw; dział, stacja tąpań
- zagrożenie tąpaniami
-
Tąpało bardzo często. Katowice stały na węglu i cztery katowickie kopalnie wydobywały węgiel, drążąc korytarze pod miastem. Dzisiaj, o ile wiem, już nie wydobywa się węgla spod katowickiej ulicy Warszawskiej, chociaż, jak sądzę, wciąż jeszcze zdarzają się tąpnięcia, przez fachowców zwane uczenie ruchami górotworu.
źródło: NKJP:Lechosław Herz: Wardęga. Opowieści z pobocza drogi, 2010
– Tu tąpie cały czas – mówi Brygida Dyrbuś, która prowadzi firmę w jednym z budynków.
źródło: NKJP: Izabela Jarosz: Walą się domy!, Trybuna Śląska, 2002-09-13
Wstrząsy spowodowane tąpaniami i robotami strzałowymi w kopalniach oraz zastosowana obudowa szybu - to główne przyczyny zalania R XI, najdroższej i najnowszej inwestycji KGHM.
źródło: NKJP: Maja Grohman: Wypływają pieniądze, Gazeta Wrocławska, 2002-06-05
Ustala się trzy stopnie zagrożenia tąpaniami w podziemnych zakładach górniczych wydobywających rudy miedzi.
źródło: NKJP: Rozporządzenie w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych, Dziennik Ustaw, 2002
Do tąpań i szkód górniczych musieliśmy się przyzwyczaić, bo nie ma mowy o zaniechaniu eksploatacji węgla.
źródło: NKJP: ban: Uzbrojona ściana, Trybuna Śląska, 2004-10-27
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. tąpię
tąpiemy
2 os. tąpiesz
tąpiecie
3 os. tąpie
tąpią
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. tąpałem
+(e)m tąpał
tąpałam
+(e)m tąpała
tąpałom
+(e)m tąpało
tąpaliśmy
+(e)śmy tąpali
tąpałyśmy
+(e)śmy tąpały
2 os. tąpałeś
+(e)ś tąpał
tąpałaś
+(e)ś tąpała
tąpałoś
+(e)ś tąpało
tąpaliście
+(e)ście tąpali
tąpałyście
+(e)ście tąpały
3 os. tąpał
tąpała
tąpało
tąpali
tąpały
bezosobnik: tąpano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę tąpał
będę tąpać
będę tąpała
będę tąpać
będę tąpało
będę tąpać
będziemy tąpali
będziemy tąpać
będziemy tąpały
będziemy tąpać
2 os. będziesz tąpał
będziesz tąpać
będziesz tąpała
będziesz tąpać
będziesz tąpało
będziesz tąpać
będziecie tąpali
będziecie tąpać
będziecie tąpały
będziecie tąpać
3 os. będzie tąpał
będzie tąpać
będzie tąpała
będzie tąpać
będzie tąpało
będzie tąpać
będą tąpali
będą tąpać
będą tąpały
będą tąpać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. tąpmy
2 os. tąp
tąpcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. tąpałbym
bym tąpał
tąpałabym
bym tąpała
tąpałobym
bym tąpało
tąpalibyśmy
byśmy tąpali
tąpałybyśmy
byśmy tąpały
2 os. tąpałbyś
byś tąpał
tąpałabyś
byś tąpała
tąpałobyś
byś tąpało
tąpalibyście
byście tąpali
tąpałybyście
byście tąpały
3 os. tąpałby
by tąpał
tąpałaby
by tąpała
tąpałoby
by tąpało
tąpaliby
by tąpali
tąpałyby
by tąpały
bezosobnik: tąpano by
bezokolicznik: tąpać
imiesłów przysłówkowy współczesny: tąpiąc
gerundium: tąpanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. tąpanie
tąpania
D. tąpania
tąpań
C. tąpaniu
tąpaniom
B. tąpanie
tąpania
N. tąpaniem
tąpaniami
Ms. tąpaniu
tąpaniach
W. tąpanie
tąpania
imiesłów przymiotnikowy czynny: tąpiący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. tąpiący
tąpiący
tąpiący
tąpiące
tąpiąca
D. tąpiącego
tąpiącego
tąpiącego
tąpiącego
tąpiącej
C. tąpiącemu
tąpiącemu
tąpiącemu
tąpiącemu
tąpiącej
B. tąpiącego
tąpiącego
tąpiący
tąpiące
tąpiącą
N. tąpiącym
tąpiącym
tąpiącym
tąpiącym
tąpiącą
Ms. tąpiącym
tąpiącym
tąpiącym
tąpiącym
tąpiącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. tąpiący
tąpiący
tąpiące
tąpiące
D. tąpiących
tąpiących
tąpiących
tąpiących
C. tąpiącym
tąpiącym
tąpiącym
tąpiącym
B. tąpiących
tąpiących
tąpiących
tąpiące
N. tąpiącymi
tąpiącymi
tąpiącymi
tąpiącymi
Ms. tąpiących
tąpiących
tąpiących
tąpiących
odpowiednik aspektowy: tąpnąć
Inne uwagi
Zwykle ger
-
psł. *tupati 'szybko uderzać nogami o ziemię, powodując charakterystyczny dźwięk'
Samogłoska -ą- w pol. tąpać (tępać), tąpnąć jest wtórna.