tąpać

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. w kopalni

  • 1.

    geol.  górn.  pękać z charakterystycznym odgłosem wskutek naruszenia równowagi w skałach z powodu eksploatacji złóż lub ruchów tektonicznych
  • CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Ziemia

    budowa Ziemi

  • hiperonimy:  pękać
    • komisja do spraw; dział, stacja tąpań
    • zagrożenie tąpaniami
  • Tąpało bardzo często. Katowice stały na węglu i cztery katowickie kopalnie wydobywały węgiel, drążąc korytarze pod miastem. Dzisiaj, o ile wiem, już nie wydobywa się węgla spod katowickiej ulicy Warszawskiej, chociaż, jak sądzę, wciąż jeszcze zdarzają się tąpnięcia, przez fachowców zwane uczenie ruchami górotworu.

    źródło: NKJP:Lechosław Herz: Wardęga. Opowieści z pobocza drogi, 2010

    – Tu tąpie cały czas – mówi Brygida Dyrbuś, która prowadzi firmę w jednym z budynków.

    źródło: NKJP: Izabela Jarosz: Walą się domy!, Trybuna Śląska, 2002-09-13

    Wstrząsy spowodowane tąpaniami i robotami strzałowymi w kopalniach oraz zastosowana obudowa szybu - to główne przyczyny zalania R XI, najdroższej i najnowszej inwestycji KGHM.

    źródło: NKJP: Maja Grohman: Wypływają pieniądze, Gazeta Wrocławska, 2002-06-05

    Ustala się trzy stopnie zagrożenia tąpaniami w podziemnych zakładach górniczych wydobywających rudy miedzi.

    źródło: NKJP: Rozporządzenie w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych, Dziennik Ustaw, 2002

    Do tąpań i szkód górniczych musieliśmy się przyzwyczaić, bo nie ma mowy o zaniechaniu eksploatacji węgla.

    źródło: NKJP: ban: Uzbrojona ściana, Trybuna Śląska, 2004-10-27

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. tąpię
    tąpiemy
    2 os. tąpiesz
    tąpiecie
    3 os. tąpie
    tąpią

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. tąpałem
    +(e)m tąpał
    tąpałam
    +(e)m tąpała
    tąpałom
    +(e)m tąpało
    tąpaliśmy
    +(e)śmy tąpali
    tąpałyśmy
    +(e)śmy tąpały
    2 os. tąpałeś
    +(e)ś tąpał
    tąpałaś
    +(e)ś tąpała
    tąpałoś
    +(e)ś tąpało
    tąpaliście
    +(e)ście tąpali
    tąpałyście
    +(e)ście tąpały
    3 os. tąpał
    tąpała
    tąpało
    tąpali
    tąpały

    bezosobnik: tąpano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę tąpał
    będę tąpać
    będę tąpała
    będę tąpać
    będę tąpało
    będę tąpać
    będziemy tąpali
    będziemy tąpać
    będziemy tąpały
    będziemy tąpać
    2 os. będziesz tąpał
    będziesz tąpać
    będziesz tąpała
    będziesz tąpać
    będziesz tąpało
    będziesz tąpać
    będziecie tąpali
    będziecie tąpać
    będziecie tąpały
    będziecie tąpać
    3 os. będzie tąpał
    będzie tąpać
    będzie tąpała
    będzie tąpać
    będzie tąpało
    będzie tąpać
    będą tąpali
    będą tąpać
    będą tąpały
    będą tąpać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. tąpmy
    2 os. tąp
    tąpcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. tąpałbym
    bym tąpał
    tąpałabym
    bym tąpała
    tąpałobym
    bym tąpało
    tąpalibyśmy
    byśmy tąpali
    tąpałybyśmy
    byśmy tąpały
    2 os. tąpałbyś
    byś tąpał
    tąpałabyś
    byś tąpała
    tąpałobyś
    byś tąpało
    tąpalibyście
    byście tąpali
    tąpałybyście
    byście tąpały
    3 os. tąpałby
    by tąpał
    tąpałaby
    by tąpała
    tąpałoby
    by tąpało
    tąpaliby
    by tąpali
    tąpałyby
    by tąpały

    bezosobnik: tąpano by

    bezokolicznik: tąpać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: tąpiąc

    gerundium: tąpanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: tąpiący

    odpowiednik aspektowy: tąpnąć

    Inne uwagi

    Zwykle ger

  • psł. *tupati 'szybko uderzać nogami o ziemię, powodując charakterystyczny dźwięk'

    Samogłoska -ą- w pol.  tąpać  (tępać),  tąpnąć  jest wtórna.