zacieśniać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

opasywać czymś lub zwierać coś ciasno

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości przestrzeni

ułożenie względem siebie

	synonimy:	zaciskać
	antonimy:	rozluźniać

Połączenia

zacieśniać krąg, łuk, pętlę
zacieśniać mocno

Cytaty

O wpół do ósmej wyje syrena, ludzie cichną i zacieśniają krąg wokół swoich przywódców, którzy przez żółtą tubę podają najnowsze wiadomości.

źródło: NKJP: Anna Bikont: Chrześcijanie i lwy, Gazeta Wyborcza, 1992-07-11

Nadwrażliwa wyobraźnia postrzegała pełzające niesamowite zjawy, wijące się tysiącami odnóży potwory, zacieśniające coraz bliżej pierścienie oślizłych węży, gotowe zadusić w potwornym uścisku.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Grota rozpościerała się siecią korytarzy. Wybrali najszerszy i zapaliwszy przyniesione pochodnie, ruszyli w głąb. [...] Dalej korytarz zacieśniał swoją gardziel.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Fiasko, 1987

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zacieśniam	zacieśniamy
2 os.	zacieśniasz	zacieśniacie
3 os.	zacieśnia	zacieśniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zacieśniałem +(e)m zacieśniał	zacieśniałam +(e)m zacieśniała	zacieśniałom +(e)m zacieśniało	zacieśnialiśmy +(e)śmy zacieśniali	zacieśniałyśmy +(e)śmy zacieśniały
2 os.	zacieśniałeś +(e)ś zacieśniał	zacieśniałaś +(e)ś zacieśniała	zacieśniałoś +(e)ś zacieśniało	zacieśnialiście +(e)ście zacieśniali	zacieśniałyście +(e)ście zacieśniały
3 os.	zacieśniał	zacieśniała	zacieśniało	zacieśniali	zacieśniały

bezosobnik: zacieśniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zacieśniał będę zacieśniać	będę zacieśniała będę zacieśniać	będę zacieśniało będę zacieśniać	będziemy zacieśniali będziemy zacieśniać	będziemy zacieśniały będziemy zacieśniać
2 os.	będziesz zacieśniał będziesz zacieśniać	będziesz zacieśniała będziesz zacieśniać	będziesz zacieśniało będziesz zacieśniać	będziecie zacieśniali będziecie zacieśniać	będziecie zacieśniały będziecie zacieśniać
3 os.	będzie zacieśniał będzie zacieśniać	będzie zacieśniała będzie zacieśniać	będzie zacieśniało będzie zacieśniać	będą zacieśniali będą zacieśniać	będą zacieśniały będą zacieśniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zacieśniajmy
2 os.	zacieśniaj	zacieśniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zacieśniałbym bym zacieśniał	zacieśniałabym bym zacieśniała	zacieśniałobym bym zacieśniało	zacieśnialibyśmy byśmy zacieśniali	zacieśniałybyśmy byśmy zacieśniały
2 os.	zacieśniałbyś byś zacieśniał	zacieśniałabyś byś zacieśniała	zacieśniałobyś byś zacieśniało	zacieśnialibyście byście zacieśniali	zacieśniałybyście byście zacieśniały
3 os.	zacieśniałby by zacieśniał	zacieśniałaby by zacieśniała	zacieśniałoby by zacieśniało	zacieśnialiby by zacieśniali	zacieśniałyby by zacieśniały

bezosobnik: zacieśniano by

bezokolicznik: zacieśniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zacieśniając

gerundium: zacieśnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zacieśnianie	zacieśniania
D.	zacieśniania	zacieśniań
C.	zacieśnianiu	zacieśnianiom
B.	zacieśnianie	zacieśniania
N.	zacieśnianiem	zacieśnianiami
Ms.	zacieśnianiu	zacieśnianiach
W.	zacieśnianie	zacieśniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zacieśniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zacieśniający	zacieśniający	zacieśniający	zacieśniające	zacieśniająca
D.	zacieśniającego	zacieśniającego	zacieśniającego	zacieśniającego	zacieśniającej
C.	zacieśniającemu	zacieśniającemu	zacieśniającemu	zacieśniającemu	zacieśniającej
B.	zacieśniającego	zacieśniającego	zacieśniający	zacieśniające	zacieśniającą
N.	zacieśniającym	zacieśniającym	zacieśniającym	zacieśniającym	zacieśniającą
Ms.	zacieśniającym	zacieśniającym	zacieśniającym	zacieśniającym	zacieśniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zacieśniający	zacieśniający	zacieśniające	zacieśniające
D.	zacieśniających	zacieśniających	zacieśniających	zacieśniających
C.	zacieśniającym	zacieśniającym	zacieśniającym	zacieśniającym
B.	zacieśniających	zacieśniających	zacieśniających	zacieśniające
N.	zacieśniającymi	zacieśniającymi	zacieśniającymi	zacieśniającymi
Ms.	zacieśniających	zacieśniających	zacieśniających	zacieśniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zacieśniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zacieśniany	zacieśniany	zacieśniany	zacieśniane	zacieśniana
D.	zacieśnianego	zacieśnianego	zacieśnianego	zacieśnianego	zacieśnianej
C.	zacieśnianemu	zacieśnianemu	zacieśnianemu	zacieśnianemu	zacieśnianej
B.	zacieśnianego	zacieśnianego	zacieśniany	zacieśniane	zacieśnianą
N.	zacieśnianym	zacieśnianym	zacieśnianym	zacieśnianym	zacieśnianą
Ms.	zacieśnianym	zacieśnianym	zacieśnianym	zacieśnianym	zacieśnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zacieśniani	zacieśniani	zacieśniane	zacieśniane
D.	zacieśnianych	zacieśnianych	zacieśnianych	zacieśnianych
C.	zacieśnianym	zacieśnianym	zacieśnianym	zacieśnianym
B.	zacieśnianych	zacieśnianych	zacieśnianych	zacieśniane
N.	zacieśnianymi	zacieśnianymi	zacieśnianymi	zacieśnianymi
Ms.	zacieśnianych	zacieśnianych	zacieśnianych	zacieśnianych

odpowiednik aspektowy: zacieśnić

Składnia

+

zacieśniać

+

CO