tuszyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

daw. przypuszczać, że jest prawdą lub że się stanie to, o czym informuje dalsza część zdania, i chcieć, żeby tak było

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

Zapasem ziaren, jaki nam pozostał, sumiennie zasialiśmy żyzną glebę nad rzeczką, lubo każdy z nas tuszył , iż pierwej opuścimy wyspę, aniżeli plon dojrzeje.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954

Tuszę, że ci, którzy kiedykolwiek zajmowali się wschodnimi walkami (lub widzieli wspaniały film Uchikawy Saga o dżudo), domyślają się, do czego zmierzam.

źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Dom nad Oniego, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tuszę	tuszymy
2 os.	tuszysz	tuszycie
3 os.	tuszy	tuszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tuszyłem +(e)m tuszył	tuszyłam +(e)m tuszyła	tuszyłom +(e)m tuszyło	tuszyliśmy +(e)śmy tuszyli	tuszyłyśmy +(e)śmy tuszyły
2 os.	tuszyłeś +(e)ś tuszył	tuszyłaś +(e)ś tuszyła	tuszyłoś +(e)ś tuszyło	tuszyliście +(e)ście tuszyli	tuszyłyście +(e)ście tuszyły
3 os.	tuszył	tuszyła	tuszyło	tuszyli	tuszyły

bezosobnik: tuszono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tuszył będę tuszyć	będę tuszyła będę tuszyć	będę tuszyło będę tuszyć	będziemy tuszyli będziemy tuszyć	będziemy tuszyły będziemy tuszyć
2 os.	będziesz tuszył będziesz tuszyć	będziesz tuszyła będziesz tuszyć	będziesz tuszyło będziesz tuszyć	będziecie tuszyli będziecie tuszyć	będziecie tuszyły będziecie tuszyć
3 os.	będzie tuszył będzie tuszyć	będzie tuszyła będzie tuszyć	będzie tuszyło będzie tuszyć	będą tuszyli będą tuszyć	będą tuszyły będą tuszyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tuszmy
2 os.	tusz	tuszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tuszyłbym bym tuszył	tuszyłabym bym tuszyła	tuszyłobym bym tuszyło	tuszylibyśmy byśmy tuszyli	tuszyłybyśmy byśmy tuszyły
2 os.	tuszyłbyś byś tuszył	tuszyłabyś byś tuszyła	tuszyłobyś byś tuszyło	tuszylibyście byście tuszyli	tuszyłybyście byście tuszyły
3 os.	tuszyłby by tuszył	tuszyłaby by tuszyła	tuszyłoby by tuszyło	tuszyliby by tuszyli	tuszyłyby by tuszyły

bezosobnik: tuszono by

bezokolicznik: tuszyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: tusząc

gerundium: tuszenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tuszenie	tuszenia
D.	tuszenia	tuszeń
C.	tuszeniu	tuszeniom
B.	tuszenie	tuszenia
N.	tuszeniem	tuszeniami
Ms.	tuszeniu	tuszeniach
W.	tuszenie	tuszenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: tuszący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tuszący	tuszący	tuszący	tuszące	tusząca
D.	tuszącego	tuszącego	tuszącego	tuszącego	tuszącej
C.	tuszącemu	tuszącemu	tuszącemu	tuszącemu	tuszącej
B.	tuszącego	tuszącego	tuszący	tuszące	tuszącą
N.	tuszącym	tuszącym	tuszącym	tuszącym	tuszącą
Ms.	tuszącym	tuszącym	tuszącym	tuszącym	tuszącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tuszący	tuszący	tuszące	tuszące
D.	tuszących	tuszących	tuszących	tuszących
C.	tuszącym	tuszącym	tuszącym	tuszącym
B.	tuszących	tuszących	tuszących	tuszące
N.	tuszącymi	tuszącymi	tuszącymi	tuszącymi
Ms.	tuszących	tuszących	tuszących	tuszących

Składnia

+

tuszyć

+

że ZDANIE

Pochodzenie

psł. tušiti 'powodować, że coś cichnie, uspokaja się, tłumić, gasić, dusić'

Pol od XVI w. znaczenie 'spodziewać się, mieć nadzieję' zapewne z wcześniejszego 'uspokajać się (że nie stanie się nic złego)' (Bor.).