gromnica

  • duża, poświęcona świeca używana w niektórych wyznaniach chrześcijańskich podczas różnych obrzędów religijnych i wydarzeń
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Religia – kościół

    sakramenty i obrzędy religijne

  • hiperonimy:  świeca
    • woskowa gromnica
    • gromnice i świece
    • płomień, wosk gromnicy
    • wosk z gromnicy
    • gromnica płonie, stoi (w oknie)
    • zapalić/zapalać gromnicę
  • Gromnica symbolizuje Maryję z Dzieciątkiem, która chroni nas w niebezpieczeństwach wielkich klęsk i grożącej śmierci.

    źródło: NKJP: Ł.B.: Batki Boskiej Gromnicznej - Święto Ofiarowania Pańskiego, Mazowieckie To i Owo, 2007-04-02

    Pojednała się już z Bogiem, był ksiądz, płonęły gromnice, zleciały się baby z całej kamienicy.

    źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1976

    Do dziś daje się gromnicę zmarłemu do ręki, by mu pomogła znaleźć drogę do Królestwa Niebieskiego.

    źródło: NKJP: Andrzej Osęka: Wystawy, Gazeta Wyborcza, 1997-10-10

    Obrazy świętych oraz gromnicę wynosiło się z domu w czasie szerzącego się pożaru, a stawiano w oknie podczas burzy, aby swoją nadnaturalną siłą broniły od nieszczęścia.

    źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 1974

    Wziąłem gromnicę z pierwszej mojej komunii, dużą, półmetrową, żeby widać ją było ze szczytu z daleka, aż po czeskiej stronie [...].

    źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Śmierć czeskiego psa, 2009

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. gromnica
    gromnice
    D. gromnicy
    gromnic
    C. gromnicy
    gromnicom
    B. gromnicę
    gromnice
    N. gromnicą
    gromnicami
    Ms. gromnicy
    gromnicach
    W. gromnico
    gromnice
  • Zob. grom

    Uniwerbizacja zamiast gromna świeca zapalana w czasie burzy dla odwrócenia gromów (piorunów), gradu i ogólnie dla odpędzenia różnych 'złych mocy', także przy łożu umierającego.

CHRONOLOGIZACJA:
1450, SStp
Nazwa Gromnice w znaczeniu 'święto Matki Boskiej Gromnicznej' notowana 1391
Data ostatniej modyfikacji: 28.11.2018