-
1.
o krowie lub samicach niektórych innych zwierząt kopytnych: rodzić potomstwo -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
zwierzęta domowe i hodowlane -
hiperonimy: rodzić
-
- krowa cieli się
-
Kiedy u Łepkowskich po raz pierwszy cieliła się krowa, wszystkie wymienione w podręczniku narzędzia ułożyli skrupulatnie w oborze, przygotowani jak do operacji na otwartym sercu.
źródło: NKJP: Joanna Podgórska: Wróćmy wszyscy do stajenki, Polityka, nr 2381, 2002-12-21
W okresie rui przy byku jest zwykle jedna klempa. W tym czasie łosie-byki wydają głos zwany stękaniem. Klempa cieli się w maju lub w czerwcu, a więc po 8 miesiącach ciąży. Klempa rodzi zwykle 1 lub 2 łoszaki.
źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955
Po 7-8 miesięcznej ciąży łania cieli się, wydając na świat w miocie jedno lub dwa młode. Przez rok cielęta przebywają z matką.
źródło: NKJP: Rozalia Ćwiertnia: Daniel, Gazeta Krakowska, 2004-03-05
Kobieta twierdzi, że maszt zaszkodzi także zwierzętom. – Większość z nas hoduje krowy – opowiada. – Może przez ten maszt nie będą się cielić i dawać mleka.
źródło: NKJP: (mbog): Masztowi mówią nie, Dziennik Łódzki, 2005-03-04
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. cielę się
cielimy się
2 os. cielisz się
cielicie się
3 os. cieli się
cielą się
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. cieliłem się
+(e)m się cielił
cieliłam się
+(e)m się cieliła
cieliłom się
+(e)m się cieliło
cieliliśmy się
+(e)śmy się cielili
cieliłyśmy się
+(e)śmy się cieliły
2 os. cieliłeś się
+(e)ś się cielił
cieliłaś się
+(e)ś się cieliła
cieliłoś się
+(e)ś się cieliło
cieliliście się
+(e)ście się cielili
cieliłyście się
+(e)ście się cieliły
3 os. cielił się
cieliła się
cieliło się
cielili się
cieliły się
bezosobnik: cielono się
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę się cielił
będę się cielić
będę się cieliła
będę się cielić
będę się cieliło
będę się cielić
będziemy się cielili
będziemy się cielić
będziemy się cieliły
będziemy się cielić
2 os. będziesz się cielił
będziesz się cielić
będziesz się cieliła
będziesz się cielić
będziesz się cieliło
będziesz się cielić
będziecie się cielili
będziecie się cielić
będziecie się cieliły
będziecie się cielić
3 os. będzie się cielił
będzie się cielić
będzie się cieliła
będzie się cielić
będzie się cieliło
będzie się cielić
będą się cielili
będą się cielić
będą się cieliły
będą się cielić
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. cielmy się
2 os. ciel się
cielcie się
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. cieliłbym się
bym się cielił
cieliłabym się
bym się cieliła
cieliłobym się
bym się cieliło
cielilibyśmy się
byśmy się cielili
cieliłybyśmy się
byśmy się cieliły
2 os. cieliłbyś się
byś się cielił
cieliłabyś się
byś się cieliła
cieliłobyś się
byś się cieliło
cielilibyście się
byście się cielili
cieliłybyście się
byście się cieliły
3 os. cieliłby się
by się cielił
cieliłaby się
by się cieliła
cieliłoby się
by się cieliło
cieliliby się
by się cielili
cieliłyby się
by się cieliły
bezosobnik: cielono by się
bezokolicznik: cielić się
imiesłów przysłówkowy współczesny: cieląc się
gerundium: cielenie się
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. cielenie się
cielenia się
D. cielenia się
cieleń się
C. cieleniu się
cieleniom się
B. cielenie się
cielenia się
N. cieleniem się
cieleniami się
Ms. cieleniu się
cieleniach się
W. cielenie się
cielenia się
imiesłów przymiotnikowy czynny: cielący się
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. cielący się
cielący się
cielący się
cielące się
cieląca się
D. cielącego się
cielącego się
cielącego się
cielącego się
cielącej się
C. cielącemu się
cielącemu się
cielącemu się
cielącemu się
cielącej się
B. cielącego się
cielącego się
cielący się
cielące się
cielącą się
N. cielącym się
cielącym się
cielącym się
cielącym się
cielącą się
Ms. cielącym się
cielącym się
cielącym się
cielącym się
cielącej się
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. cielący się
cielący się
cielące się
cielące się
D. cielących się
cielących się
cielących się
cielących się
C. cielącym się
cielącym się
cielącym się
cielącym się
B. cielących się
cielących się
cielących się
cielące się
N. cielącymi się
cielącymi się
cielącymi się
cielącymi się
Ms. cielących się
cielących się
cielących się
cielących się
odpowiednik aspektowy: ocielić się
-
psł. *teliti sę 'rodzić cielę'