zgrzytać - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

wydawać ostre, nieprzyjemne dla ucha dźwięki w wyniku tarcia o siebie twardych przedmiotów

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

dźwięki

cukier, piasek; klucz, samochód, winda zgrzyta; hamulce, tramwaje, zwrotnice zgrzytają
zgrzytać w zębach

	Drzwi zamykają się z trzaskiem i zgrzyta w zamku klucz. źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005
	Pod stopami zgrzytają zwały opiłków i metalowych zestrużyn, zimny wiatr rozwiewa zapach palonego metalu. źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Rerpotaż, Gazeta Wyborcza, 1994-07-15
	Dzień był nijaki, pochmurny, wilgotny, topniał brudny śnieg, tu i ówdzie wyglądały spod niego kamienie szutrowej nawierzchni, o które zgrzytały płozy sań. źródło: NKJP: Ryszard Brykowski: Strzały na Pokuciu, Gazeta Wyborcza, 1994-08-17
	Narty zapadały się głęboko w śniegu, metalowe krawędzie raz po raz zgrzytały po kamieniach [...]. źródło: NKJP:Marek Grocholski: W ciemności i we mgle, Tygodnik Podhalański, 50, 1997
	[...] mam wojskowe buty na nogach, zgrzytają na kafelkach posadzki. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995
	Dostrzegłem zbliżający się do stacji pociąg. Był jeszcze daleko, gdy zaczęły popiskiwać i zgrzytać hamulce. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgrzytałem +(e)m zgrzytał	zgrzytałam +(e)m zgrzytała	zgrzytałom +(e)m zgrzytało	zgrzytaliśmy +(e)śmy zgrzytali	zgrzytałyśmy +(e)śmy zgrzytały
2 os.	zgrzytałeś +(e)ś zgrzytał	zgrzytałaś +(e)ś zgrzytała	zgrzytałoś +(e)ś zgrzytało	zgrzytaliście +(e)ście zgrzytali	zgrzytałyście +(e)ście zgrzytały
3 os.	zgrzytał	zgrzytała	zgrzytało	zgrzytali	zgrzytały

bezosobnik: zgrzytano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zgrzytał będę zgrzytać	będę zgrzytała będę zgrzytać	będę zgrzytało będę zgrzytać	będziemy zgrzytali będziemy zgrzytać	będziemy zgrzytały będziemy zgrzytać
2 os.	będziesz zgrzytał będziesz zgrzytać	będziesz zgrzytała będziesz zgrzytać	będziesz zgrzytało będziesz zgrzytać	będziecie zgrzytali będziecie zgrzytać	będziecie zgrzytały będziecie zgrzytać
3 os.	będzie zgrzytał będzie zgrzytać	będzie zgrzytała będzie zgrzytać	będzie zgrzytało będzie zgrzytać	będą zgrzytali będą zgrzytać	będą zgrzytały będą zgrzytać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zgrzytajmy
2 os.	zgrzytaj	zgrzytajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgrzytałbym bym zgrzytał	zgrzytałabym bym zgrzytała	zgrzytałobym bym zgrzytało	zgrzytalibyśmy byśmy zgrzytali	zgrzytałybyśmy byśmy zgrzytały
2 os.	zgrzytałbyś byś zgrzytał	zgrzytałabyś byś zgrzytała	zgrzytałobyś byś zgrzytało	zgrzytalibyście byście zgrzytali	zgrzytałybyście byście zgrzytały
3 os.	zgrzytałby by zgrzytał	zgrzytałaby by zgrzytała	zgrzytałoby by zgrzytało	zgrzytaliby by zgrzytali	zgrzytałyby by zgrzytały

bezosobnik: zgrzytano by

bezokolicznik: zgrzytać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zgrzytając

gerundium: zgrzytanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: zgrzytający

odpowiednik aspektowy: zgrzytnąć

	+	zgrzytać	+	(GDZIE)
	+	zgrzytać	+	(o CO \| na CZYM \| po CZYM)

psł. *skrъgati, *skrъžǫ 'wydawać skrzeczący, chrapliwy głos'

W st.pol. także farmy skrzytać , skrżytać - czasownik intensywny z przyr. *-it- / *-ъt- od psł. *skrъgati, *skrъžǫ.