utleniać - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

chem. łącząc jakąś substancję z tlenem, wywoływać reakcję chemiczną, w której wzrasta wartościowość pierwiastka wskutek oddawania elektronów przyjmowanych przez utleniacz

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

Połączenia

utleniać arsen, cyjanki, jodki, jony, kwas, moczan, witaminę C, żelazo

Cytaty

Wydzielający się brom utlenia jodek do jodu i roztwór zabarwia się na granatowo. Reakcje utleniania bromianem przebiegają dość wolno. Czynnikami przyspieszającymi są jony wodorowe oraz podwyższona temperatura.

źródło: NKJP: Mirosława Deka, Maria Turowska: Laboratorium analizy ilościowej, 1989

W świeżych zielonych ogórkach zawartość witamin jest bardzo nikła, ale znajduje się silnie działający enzym askorbinazy, który utlenia witaminę C. Wystarczy do szklanki soku pomidorowego dodać małą łyżeczkę soku z ogórka, by całkowicie zniszczyć witaminę C!

źródło: NKJP: Hanna Chmiel: Domowa apteczka homeopatyczna, Dziennik Zachodni, 2007-03-13

Wolne rodniki (toksyczne związki tlenu, które powstają w naszym organizmie) niszczą błony komórkowe, atakują DNA, utleniają enzymy.

źródło: NKJP: D SIELMAJ JP: Zdrowie aktualności, Gazeta Poznańska, 2002-02-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	utleniam	utleniamy
2 os.	utleniasz	utleniacie
3 os.	utlenia	utleniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	utleniałem +(e)m utleniał	utleniałam +(e)m utleniała	utleniałom +(e)m utleniało	utlenialiśmy +(e)śmy utleniali	utleniałyśmy +(e)śmy utleniały
2 os.	utleniałeś +(e)ś utleniał	utleniałaś +(e)ś utleniała	utleniałoś +(e)ś utleniało	utlenialiście +(e)ście utleniali	utleniałyście +(e)ście utleniały
3 os.	utleniał	utleniała	utleniało	utleniali	utleniały

bezosobnik: utleniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę utleniał będę utleniać	będę utleniała będę utleniać	będę utleniało będę utleniać	będziemy utleniali będziemy utleniać	będziemy utleniały będziemy utleniać
2 os.	będziesz utleniał będziesz utleniać	będziesz utleniała będziesz utleniać	będziesz utleniało będziesz utleniać	będziecie utleniali będziecie utleniać	będziecie utleniały będziecie utleniać
3 os.	będzie utleniał będzie utleniać	będzie utleniała będzie utleniać	będzie utleniało będzie utleniać	będą utleniali będą utleniać	będą utleniały będą utleniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		utleniajmy
2 os.	utleniaj	utleniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	utleniałbym bym utleniał	utleniałabym bym utleniała	utleniałobym bym utleniało	utlenialibyśmy byśmy utleniali	utleniałybyśmy byśmy utleniały
2 os.	utleniałbyś byś utleniał	utleniałabyś byś utleniała	utleniałobyś byś utleniało	utlenialibyście byście utleniali	utleniałybyście byście utleniały
3 os.	utleniałby by utleniał	utleniałaby by utleniała	utleniałoby by utleniało	utlenialiby by utleniali	utleniałyby by utleniały

bezosobnik: utleniano by

bezokolicznik: utleniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: utleniając

gerundium: utlenianie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	utlenianie	utleniania
D.	utleniania	utleniań
C.	utlenianiu	utlenianiom
B.	utlenianie	utleniania
N.	utlenianiem	utlenianiami
Ms.	utlenianiu	utlenianiach
W.	utlenianie	utleniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: utleniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	utleniający	utleniający	utleniający	utleniające	utleniająca
D.	utleniającego	utleniającego	utleniającego	utleniającego	utleniającej
C.	utleniającemu	utleniającemu	utleniającemu	utleniającemu	utleniającej
B.	utleniającego	utleniającego	utleniający	utleniające	utleniającą
N.	utleniającym	utleniającym	utleniającym	utleniającym	utleniającą
Ms.	utleniającym	utleniającym	utleniającym	utleniającym	utleniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	utleniający	utleniający	utleniające	utleniające
D.	utleniających	utleniających	utleniających	utleniających
C.	utleniającym	utleniającym	utleniającym	utleniającym
B.	utleniających	utleniających	utleniających	utleniające
N.	utleniającymi	utleniającymi	utleniającymi	utleniającymi
Ms.	utleniających	utleniających	utleniających	utleniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: utleniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	utleniany	utleniany	utleniany	utleniane	utleniana
D.	utlenianego	utlenianego	utlenianego	utlenianego	utlenianej
C.	utlenianemu	utlenianemu	utlenianemu	utlenianemu	utlenianej
B.	utlenianego	utlenianego	utleniany	utleniane	utlenianą
N.	utlenianym	utlenianym	utlenianym	utlenianym	utlenianą
Ms.	utlenianym	utlenianym	utlenianym	utlenianym	utlenianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	utleniani	utleniani	utleniane	utleniane
D.	utlenianych	utlenianych	utlenianych	utlenianych
C.	utlenianym	utlenianym	utlenianym	utlenianym
B.	utlenianych	utlenianych	utlenianych	utleniane
N.	utlenianymi	utlenianymi	utlenianymi	utlenianymi
Ms.	utlenianych	utlenianych	utlenianych	utlenianych

odpowiednik aspektowy: utlenić

Składnia

+

utleniać

+

CO + (do CZEGO)

Pochodzenie

Zob. tlen