-
1.
na skutek podrażnienia błony śluzowej nosa mimowolnie nabrać powietrza do ust i gwałtownie wypuścić je przez nos z charakterystycznym dźwiękiem -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Choroby i ich leczenie
przyczyny, objawy i skutki chorób -
- głośno, potężnie, siarczyście kichnąć
-
Rozbójnik z rozkoszą wziął odrobinę tabaki i kichnął siarczyście. – Na zdrowie! – powiedział nieznajomy serdecznie i też kichnął: – Na zdrowie! – rzekł grzecznie rozbójnik.
źródło: NKJP: Bella Szwarcman-Czarnota: Szlemil, szlimazl i nebich, czyli różne odmiany żydowskiego pecha, Midrasz
- Apsik! - kichnęła Ewa. - Mąka wpadła mi do nosa! Apsik!
źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Pan Tu i Pan Tam, 1986
Łatwemu rozprzestrzenianiu się zarazków sprzyja panujący w samolocie ścisk. Gdy ktoś kichnie, w strefie bezpośredniego zagrożenia znajduje się nawet 15-25 osób.
źródło: NKJP: Michał Henzler: Na chorobę to latanie, Polityka, 2005
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. kichnę
kichniemy
2 os. kichniesz
kichniecie
3 os. kichnie
kichną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. kichnąłem
+(e)m kichnął
kichnęłam
+(e)m kichnęła
kichnęłom
+(e)m kichnęło
kichnęliśmy
+(e)śmy kichnęli
kichnęłyśmy
+(e)śmy kichnęły
2 os. kichnąłeś
+(e)ś kichnął
kichnęłaś
+(e)ś kichnęła
kichnęłoś
+(e)ś kichnęło
kichnęliście
+(e)ście kichnęli
kichnęłyście
+(e)ście kichnęły
3 os. kichnął
kichnęła
kichnęło
kichnęli
kichnęły
bezosobnik: kichnięto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. kichnijmy
2 os. kichnij
kichnijcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. kichnąłbym
bym kichnął
kichnęłabym
bym kichnęła
kichnęłobym
bym kichnęło
kichnęlibyśmy
byśmy kichnęli
kichnęłybyśmy
byśmy kichnęły
2 os. kichnąłbyś
byś kichnął
kichnęłabyś
byś kichnęła
kichnęłobyś
byś kichnęło
kichnęlibyście
byście kichnęli
kichnęłybyście
byście kichnęły
3 os. kichnąłby
by kichnął
kichnęłaby
by kichnęła
kichnęłoby
by kichnęło
kichnęliby
by kichnęli
kichnęłyby
by kichnęły
bezosobnik: kichnięto by
bezokolicznik: kichnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: kichnąwszy
gerundium: kichnięcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. kichnięcie
kichnięcia
D. kichnięcia
kichnięć
C. kichnięciu
kichnięciom
B. kichnięcie
kichnięcia
N. kichnięciem
kichnięciami
Ms. kichnięciu
kichnięciach
W. kichnięcie
kichnięcia
odpowiednik aspektowy: kichać
-
psł. *kъchnъǫti 'kichnąć'
Pierwotna postać psł. *kъchnъǫti (dźwiękonaśladowcze od odgłosu kichania) wyparta w językach słowiańskich przez nowszą *kychnǫti z regularnym wzdłużeniem samogłoski rdzennej *ъ > *y, w pol. od XV w. kichnąć.