-
3.
jedna z warstw społecznych, na które dzieliły się społeczeństwa w okresie od XIII do XVIII wieku -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Zasady współżycia społecznego
stosunki, grupy i organizacje społeczne -
- stan rycerski, mieszczański, szlachecki
- człowiek (niskiego, wysokiego) stanu
-
Zracjonalizowane w okresie walki z pruską kolonizacją majątki opierały się zwycięsko kryzysowi rolnemu, wspólna walka doprowadziła do większej niż gdzie indziej solidarności między szlachtą i stanem chłopskim.
źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury: 1948-1967, 2001
Przedstawimy ponad dwadzieścia kobiecych ubiorów, które będą reprezentowały wszystkie stany i warstwy społeczne dawnej Europy – mówi Elżbieta Bimler–Mackiewicz z rybnickiego Muzeum, czuwająca nad organizacją ekspozycji.
źródło: NKJP: Iza Salamon: Stara skrzynia pełna fatałaszków, Tygodnik Rybnicki, 2007-01-02
Znamienne, że w języku potocznym powstały, a właściwie zostały przejęte z francuskiego, aż dwa słowa na określenie człowieka niskiego stanu usiłującego dostać się do wyższych sfer, mianowicie „nuworysz” i „parweniusz”:
źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci:. Życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. stan
stany
D. stanu
stanów
C. stanowi
stanom
B. stan
stany
N. stanem
stanami
Ms. stanie
stanach
W. stanie
stany
-
psł. *stanъ, *stanu 'stanie, położenie; miejsce postoju, przebywania; to, co stoi, nieruchoma część czegoś'
Rzeczownik z przyrostkiem *-nъ należący pierwotnie do dawnej deklinacji na -*ŭ- (czego dowodem są m.in. liczne wyrazy pochodne z przyrostkiem -ow-, por. stanowić ) od psł. *stati, *stanǫ.
Zob. stać (stanę)