skrzesać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

przest. wykrzesać - spowodować powstawanie iskier

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

temperatura i ogień

CZŁOWIEK I TECHNIKA

Energia

źródła energii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wykrzesać

Połączenia

skrzesać iskrę, ogień

Cytaty

Zaświecę wam, byście mogli lepiej w cel utrafić - rzekł Boruta i skrzesał kopytami taką błyskawicę, że nad Poznaniem zrobiło się jasno jak w dzień, a koguty na Ostrowie Tumskim, sądząc, iż jest to już świt, zaczęły piać na potęgę.

źródło: Stanisław Świrko: Orle gniazdo: podania, legendy i baśnie wielkopolskie, 1971 (books.google.pl)

Aby rozniecić ogień, należało go skrzesać ze świeżego drewna.

źródło: NKJP: J.A.: Cóż to była za noc!, Wieści Podwarszawskie, 2008-07-06

Teraz wydobył pudełko zapałek i próbował skrzesać ogień. Niestety, pocierał jedną po drugiej, ale uzyskiwał najwyżej trzask bez płomienia.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	skrzeszę kwestion. skrzesam	skrzeszemy kwestion. skrzesamy
2 os.	skrzeszesz kwestion. skrzesasz	skrzeszecie kwestion. skrzesacie
3 os.	skrzesze kwestion. skrzesa	skrzeszą kwestion. skrzesają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skrzesałem +(e)m skrzesał	skrzesałam +(e)m skrzesała	skrzesałom +(e)m skrzesało	skrzesaliśmy +(e)śmy skrzesali	skrzesałyśmy +(e)śmy skrzesały
2 os.	skrzesałeś +(e)ś skrzesał	skrzesałaś +(e)ś skrzesała	skrzesałoś +(e)ś skrzesało	skrzesaliście +(e)ście skrzesali	skrzesałyście +(e)ście skrzesały
3 os.	skrzesał	skrzesała	skrzesało	skrzesali	skrzesały

bezosobnik: skrzesano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		skrzeszmy kwestion. skrzesajmy
2 os.	skrzesz kwestion. skrzesaj	skrzeszcie kwestion. skrzesajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skrzesałbym bym skrzesał	skrzesałabym bym skrzesała	skrzesałobym bym skrzesało	skrzesalibyśmy byśmy skrzesali	skrzesałybyśmy byśmy skrzesały
2 os.	skrzesałbyś byś skrzesał	skrzesałabyś byś skrzesała	skrzesałobyś byś skrzesało	skrzesalibyście byście skrzesali	skrzesałybyście byście skrzesały
3 os.	skrzesałby by skrzesał	skrzesałaby by skrzesała	skrzesałoby by skrzesało	skrzesaliby by skrzesali	skrzesałyby by skrzesały

bezosobnik: skrzesano by

bezokolicznik: skrzesać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

skrzesawszy

gerundium: skrzesanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	skrzesanie	skrzesania
D.	skrzesania	skrzesań
C.	skrzesaniu	skrzesaniom
B.	skrzesanie	skrzesania
N.	skrzesaniem	skrzesaniami
Ms.	skrzesaniu	skrzesaniach
W.	skrzesanie	skrzesania

imiesłów przymiotnikowy bierny: skrzesany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skrzesany	skrzesany	skrzesany	skrzesane	skrzesana
D.	skrzesanego	skrzesanego	skrzesanego	skrzesanego	skrzesanej
C.	skrzesanemu	skrzesanemu	skrzesanemu	skrzesanemu	skrzesanej
B.	skrzesanego	skrzesanego	skrzesany	skrzesane	skrzesaną
N.	skrzesanym	skrzesanym	skrzesanym	skrzesanym	skrzesaną
Ms.	skrzesanym	skrzesanym	skrzesanym	skrzesanym	skrzesanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skrzesani	skrzesani	skrzesane	skrzesane
D.	skrzesanych	skrzesanych	skrzesanych	skrzesanych
C.	skrzesanym	skrzesanym	skrzesanym	skrzesanym
B.	skrzesanych	skrzesanych	skrzesanych	skrzesane
N.	skrzesanymi	skrzesanymi	skrzesanymi	skrzesanymi
Ms.	skrzesanych	skrzesanych	skrzesanych	skrzesanych

odpowiednik aspektowy: krzesać

Składnia

	+	skrzesać	+	CO + (CZYM)
	+	skrzesać	+	CO + (z CZEGO)

Pochodzenie

Zob. krzesać