łamać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

6.

niszczyć czyjąś psychikę lub czyjeś życie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

niszczyć
rujnować

Połączenia

łamać charakter, karierę, kręgosłup (moralny), sumienie, życie; człowieka, przeciwnika

Cytaty

Patrz zresztą, co twoje wspaniałe demokracje robią z ludźmi czynu, przedsiębiorczych łamią podatkami, utalentowanych uśredniają, wielkim tak ograniczają kompetencje i tak krępują, że nawet tytan nie może przedsięwziąć niczego z rozmachem.

źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Agent dołu, 1988

Nawet zwolennicy lustracji przyznają, że z takiego sposobu jej przeprowadzenia cieszą się dwie grupy: prominentni działacze partyjni, którzy z reguły nie byli werbowani, oraz tacy, którzy nigdy w nic się nie angażowali. [...] Nikt ich nie namierzał, nie łamał charakterów.

źródło: KWSJP: Agnieszka Rybak, Dziadul: Temat tygodnia, Polityka, 2005

Historia czasami przeszkadza nam żyć, nikomu nie pomaga, a są dowody, że łamie ludziom życie.

źródło: KWSJP: Ruszyć sumienie, Gazeta Lubuska, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	łamię	łamiemy
2 os.	łamiesz	łamiecie
3 os.	łamie	łamią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	łamałem +(e)m łamał	łamałam +(e)m łamała	łamałom +(e)m łamało	łamaliśmy +(e)śmy łamali	łamałyśmy +(e)śmy łamały
2 os.	łamałeś +(e)ś łamał	łamałaś +(e)ś łamała	łamałoś +(e)ś łamało	łamaliście +(e)ście łamali	łamałyście +(e)ście łamały
3 os.	łamał	łamała	łamało	łamali	łamały

bezosobnik: łamano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę łamał będę łamać	będę łamała będę łamać	będę łamało będę łamać	będziemy łamali będziemy łamać	będziemy łamały będziemy łamać
2 os.	będziesz łamał będziesz łamać	będziesz łamała będziesz łamać	będziesz łamało będziesz łamać	będziecie łamali będziecie łamać	będziecie łamały będziecie łamać
3 os.	będzie łamał będzie łamać	będzie łamała będzie łamać	będzie łamało będzie łamać	będą łamali będą łamać	będą łamały będą łamać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		łammy
2 os.	łam	łamcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	łamałbym bym łamał	łamałabym bym łamała	łamałobym bym łamało	łamalibyśmy byśmy łamali	łamałybyśmy byśmy łamały
2 os.	łamałbyś byś łamał	łamałabyś byś łamała	łamałobyś byś łamało	łamalibyście byście łamali	łamałybyście byście łamały
3 os.	łamałby by łamał	łamałaby by łamała	łamałoby by łamało	łamaliby by łamali	łamałyby by łamały

bezosobnik: łamano by

bezokolicznik: łamać

imiesłów przysłówkowy współczesny: łamiąc

gerundium: łamanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	łamanie	łamania
D.	łamania	łamań
C.	łamaniu	łamaniom
B.	łamanie	łamania
N.	łamaniem	łamaniami
Ms.	łamaniu	łamaniach
W.	łamanie	łamania

imiesłów przymiotnikowy czynny: łamiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łamiący	łamiący	łamiący	łamiące	łamiąca
D.	łamiącego	łamiącego	łamiącego	łamiącego	łamiącej
C.	łamiącemu	łamiącemu	łamiącemu	łamiącemu	łamiącej
B.	łamiącego	łamiącego	łamiący	łamiące	łamiącą
N.	łamiącym	łamiącym	łamiącym	łamiącym	łamiącą
Ms.	łamiącym	łamiącym	łamiącym	łamiącym	łamiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łamiący	łamiący	łamiące	łamiące
D.	łamiących	łamiących	łamiących	łamiących
C.	łamiącym	łamiącym	łamiącym	łamiącym
B.	łamiących	łamiących	łamiących	łamiące
N.	łamiącymi	łamiącymi	łamiącymi	łamiącymi
Ms.	łamiących	łamiących	łamiących	łamiących

odpowiednik aspektowy: złamać

Składnia

+

łamać

+

KOGO/CO

Pochodzenie

psł. *lamati 'łamać, łupać, kruszyć'