praca organiczna

[...] odcinając się od nielegalnej konspiracji liberałowie zalecali legalną akcję niepolityczną, jak np. pionierstwo gospodarcze, pracę społeczną, oświatową i charytatywną, popieranie nauki i twórczości artystycznej. W połowie XIX w. zaczęto określać cały ten zespół dążeń mianem pracy organicznej.

źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968

Myślę jednak, że nie ma dla nas drogi wyjątkowej, która pozwoliłaby ominąć pracę organiczną, mozolne budowanie struktur społecznych i gospodarczych opartych na regułach europejskich, na europejskim systemie prawnym.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 23. posiedzenia Senatu RP w dniu 15 października 1992 r.

Ludzie doceniają nas za nie jednodniowe fajerwerki, tylko za całe życie, wierność pewnym przekonaniom. [...] Praca organiczna dała jednak rezultaty. Jestem zwolennikiem gry zespołowej, w pojedynkę świata nikt nie zmieni.

źródło: NKJP: Jedzie na Kanary!, Dziennik Polski, 2001-09-26

Znane są dość powszechnie dzieje kraju w okresie zaborów. Pamiętamy o powstaniach narodowych, o pracy u podstaw i pracy organicznej, pamiętamy „najdłuższą wojnę nowożytnej Europy” - nazwiska Michała Drzymały i księdza Piotra Wawrzyniaka, rolę polskich przemysłowców i banków spółdzielczych.

źródło: NKJP: Zygmunt Rola: Tajemnice Ostrowa Tumskiego, 2000

dzieje Polski od czasu rozbiorów wpisana była ta przeklęta alternatywa: albo beznadziejny nierówny bój o wolność i niepodległość, kończący się daremną ofiarą pokolenia, jeszcze sroższym niż przedtem uciskiem i upadkiem ducha, albo cicha i nieefektowna praca organiczna, przynosząca bezsprzeczny pożytek gospodarce i oświacie kraju, ale za cenę zdławienia w sobie marzenia o wolności i buntu przeciw despotom.

źródło: NKJP: Jerzy Jedlicki,Przypomnienie Sierpnia, Gazeta Wyborcza, 1997-08-30