gasnąć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

6.

książk. tracić siły, przybliżając się do momentu śmierci

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Choroby i ich leczenie

przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Bieg życia

śmierć

Relacje znaczeniowe

synonimy:

mrzeć
odchodzić
umierać
wykitowywać

Połączenia

cywilizacja, człowiek, życie gaśnie
gasnąć w oczach
gasnąć z dnia na dzień

Cytaty

Opadała z sił i gasła w oczach, w końcu przestała wstawać z łóżka. Wiedziała, że umiera i z trudem godziła się z losem.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Ci ludzie gasną, odchodzą, coraz ich więcej w naszej pamięci, a wtedy łatwo jest mówić o ich wielkości, o ich czynach i zasługach, ba, nawet pośmiertnie przyznawać medale, bo to niewiele kosztuje.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 13.12.2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gasnę	gaśniemy
2 os.	gaśniesz	gaśniecie
3 os.	gaśnie	gasną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gasłem +(e)m gasł	gasłam +(e)m gasła	gasłom +(e)m gasło	gaśliśmy +(e)śmy gaśli	gasłyśmy +(e)śmy gasły
2 os.	gasłeś +(e)ś gasł	gasłaś +(e)ś gasła	gasłoś +(e)ś gasło	gaśliście +(e)ście gaśli	gasłyście +(e)ście gasły
3 os.	gasł	gasła	gasło	gaśli	gasły

bezosobnik: gaśnięto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gasł będę gasnąć	będę gasła będę gasnąć	będę gasło będę gasnąć	będziemy gaśli będziemy gasnąć	będziemy gasły będziemy gasnąć
2 os.	będziesz gasł będziesz gasnąć	będziesz gasła będziesz gasnąć	będziesz gasło będziesz gasnąć	będziecie gaśli będziecie gasnąć	będziecie gasły będziecie gasnąć
3 os.	będzie gasł będzie gasnąć	będzie gasła będzie gasnąć	będzie gasło będzie gasnąć	będą gaśli będą gasnąć	będą gasły będą gasnąć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gaśnijmy
2 os.	gaśnij	gaśnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gasłbym bym gasł	gasłabym bym gasła	gasłobym bym gasło	gaślibyśmy byśmy gaśli	gasłybyśmy byśmy gasły
2 os.	gasłbyś byś gasł	gasłabyś byś gasła	gasłobyś byś gasło	gaślibyście byście gaśli	gasłybyście byście gasły
3 os.	gasłby by gasł	gasłaby by gasła	gasłoby by gasło	gaśliby by gaśli	gasłyby by gasły

bezosobnik: gaśnięto by

bezokolicznik: gasnąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: gasnąc

gerundium: gaśnięcie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gaśnięcie	gaśnięcia
D.	gaśnięcia	gaśnięć
C.	gaśnięciu	gaśnięciom
B.	gaśnięcie	gaśnięcia
N.	gaśnięciem	gaśnięciami
Ms.	gaśnięciu	gaśnięciach
W.	gaśnięcie	gaśnięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: gasnący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gasnący	gasnący	gasnący	gasnące	gasnąca
D.	gasnącego	gasnącego	gasnącego	gasnącego	gasnącej
C.	gasnącemu	gasnącemu	gasnącemu	gasnącemu	gasnącej
B.	gasnącego	gasnącego	gasnący	gasnące	gasnącą
N.	gasnącym	gasnącym	gasnącym	gasnącym	gasnącą
Ms.	gasnącym	gasnącym	gasnącym	gasnącym	gasnącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gasnący	gasnący	gasnące	gasnące
D.	gasnących	gasnących	gasnących	gasnących
C.	gasnącym	gasnącym	gasnącym	gasnącym
B.	gasnących	gasnących	gasnących	gasnące
N.	gasnącymi	gasnącymi	gasnącymi	gasnącymi
Ms.	gasnących	gasnących	gasnących	gasnących

odpowiednik aspektowy: zgasnąć

Pochodzenie

Zob. gasić