dowiedzieć się - Wielki słownik języka polskiego PAN

uzyskać informacje

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

pacjent, świat, wywiad dowiedział się; opinia publiczna, policja, prasa dowiedziała się; klienci, ludzie, mieszkańcy dowiedzieli się; media, służby dowiedziały się
dowiedzieć się czegoś konkretnego, interesujących rzeczy, niejednego, prawdy
dowiedzieć się na czacie, na konferencji na lekcji, na miejscu, na mieście, na posiedzeniu zarządu, na spowiedzi, na szkoleniu, na zebraniu
dowiedzieć się o akcji, o aferze, o chorobie, o ciąży, o jakimś fakcie, o gospodarce, o organizacji, o powiązaniach, o problemach, o profilaktyce, o przestępstwie, o sobie, o sprawie, o systemie, o czyjejś sytuacji, o sztuce, o śmierci, o świecie, o terminie, o wszystkim, o wydarzeniach, o zajściu
dowiedzieć się od adwokata, od kierowcy, od kolegów, od mieszkańców, od przewodnika, od specjalisty, od tubylców, od urzędnika, od wróżki, od znajomych
dowiedzieć się po latach; po terminie
dowiedzieć się podczas odprawy, podczas rozprawy
dowiedzieć się przed gabinetem; przed spotkaniem; przed chwilą
dowiedzieć się przez telefon
dowiedzieć się u adwokata, u źródła
dowiedzieć się w jakiś sposób, we właściwym czasie; w kuluarach, w prokuraturze, w urzędzie
dowiedzieć się z artykułu, z gazet, z internetu, z kronik, z książki, z mediów, z notatki, z ogłoszenia, z prasy, z przewodnika, z publikacji prasowych, z raportu, z relacji, z rozmów, z telewizji; z ulgą, ze zgrozą
dowiedzieć się natychmiast, na własną rękę, wreszcie, przypadkiem, w porę, za późno, zawczasu
chcieć, mieć możliwość, nie zdołać, nie móc, próbować, usiłować, zamierzać; można, należy, trzeba dowiedzieć się
przyjść i dowiedzieć się, włączyć telewizor i dowiedzieć się, zadzwonić i dowiedzieć się

	Reszty dowiesz się na miejscu. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996
	Nie mieli wątpliwości, że świat, dowiedziawszy się o ich nieszczęściu, nie pozostanie obojętny. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Nocni wędrowcy, 2009
	Od Mani dowiedziała się, że Agnieszka zamieszkała u matki w Nowym Jorku. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005
	Nigdy nie zdołała się dowiedzieć, jakie były losy męża, gdzie i w jaki sposób zginął lub zmarł, gdzie znajduje się jego grób i czy w ogóle ma jakikolwiek grób. źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Świat zapamiętany, 2002
	Więcej na ten temat można dowiedzieć się na stronie internetowej. źródło: NKJP: Janusz Ogiński: Galarem po Wiśle, Sztafeta, 2006, nr 20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dowiem się	dowiemy się
2 os.	dowiesz się	dowiecie się
3 os.	dowie się	dowiedzą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dowiedziałem się +(e)m się dowiedział	dowiedziałam się +(e)m się dowiedziała	dowiedziałom się +(e)m się dowiedziało	dowiedzieliśmy się +(e)śmy się dowiedzieli	dowiedziałyśmy się +(e)śmy się dowiedziały
2 os.	dowiedziałeś się +(e)ś się dowiedział	dowiedziałaś się +(e)ś się dowiedziała	dowiedziałoś się +(e)ś się dowiedziało	dowiedzieliście się +(e)ście się dowiedzieli	dowiedziałyście się +(e)ście się dowiedziały
3 os.	dowiedział się	dowiedziała się	dowiedziało się	dowiedzieli się	dowiedziały się

bezosobnik: dowiedziano się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dowiedzmy się
2 os.	dowiedz się	dowiedzcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dowiedziałbym się bym się dowiedział	dowiedziałabym się bym się dowiedziała	dowiedziałobym się bym się dowiedziało	dowiedzielibyśmy się byśmy się dowiedzieli	dowiedziałybyśmy się byśmy się dowiedziały
2 os.	dowiedziałbyś się byś się dowiedział	dowiedziałabyś się byś się dowiedziała	dowiedziałobyś się byś się dowiedziało	dowiedzielibyście się byście się dowiedzieli	dowiedziałybyście się byście się dowiedziały
3 os.	dowiedziałby się by się dowiedział	dowiedziałaby się by się dowiedziała	dowiedziałoby się by się dowiedziało	dowiedzieliby się by się dowiedzieli	dowiedziałyby się by się dowiedziały

bezosobnik: dowiedziano by się

bezokolicznik: dowiedzieć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dowiedziawszy się

gerundium: dowiedzenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dowiedzenie się	dowiedzenia się
D.	dowiedzenia się	dowiedzeń się
C.	dowiedzeniu się	dowiedzeniom się
B.	dowiedzenie się	dowiedzenia się
N.	dowiedzeniem się	dowiedzeniami się
Ms.	dowiedzeniu się	dowiedzeniach się
W.	dowiedzenie się	dowiedzenia się

odpowiednik aspektowy: dowiadywać się

Składnia

Rz_osobowy	+	dowiedzieć się	+	CZEGO + (SKĄD)
Rz_osobowy	+	dowiedzieć się	+	o CZYM + (SKĄD)
Rz_osobowy	+	dowiedzieć się	+	że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE + (SKĄD)

Pochodzenie

Zob. wiedzieć