UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zdławić

Chronologizacja

1470, SStp
Inne znaczenie: 'zgiąć, skrzywić'

Pochodzenie

Zob. dławić

1. gniew

Definicja

powstrzymać się od uzewnętrznienia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

stłumić, zdusić

Połączenia

zdławić ból, gniew, krzyk, płacz, śmiech, wściekłość, złość, żal
zdławić w sobie
zdławiony głos, jęk, krzyk, szept, śmiech

Cytaty

	Witold zdławił więc w sobie gniew i opuścił głowę, by dopiero po dłuższej chwili powtórzyć raz jeszcze swe słowa. źródło: KWSJP: Stefan M. Kuczyński: Litwin i Andegawenka, 1977
	Ubrałem się bez słowa, usiłując zdławić niepokój. źródło: KWSJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997
	Próbowała zdławić śmiech, ale nie dała rady. źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
	Dokładnie pamięta, z jakim wysiłkiem zdławił w sobie oburzenie i strach. źródło: KWSJP: Marian Turwid: Dwie strony drogi, 1983
	Dostrzegła jednak w twarzy matki coś obcego, jej napięcie i lęk, palce przyłożone do ust, ostre spojrzenie nakazujące milczenie, co kazało jej zdławić okrzyk. źródło: KWSJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zdławię	zdławimy
2 os.	zdławisz	zdławicie
3 os.	zdławi	zdławią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdławiłem +(e)m zdławił	zdławiłam +(e)m zdławiła	zdławiłom +(e)m zdławiło	zdławiliśmy +(e)śmy zdławili	zdławiłyśmy +(e)śmy zdławiły
2 os.	zdławiłeś +(e)ś zdławił	zdławiłaś +(e)ś zdławiła	zdławiłoś +(e)ś zdławiło	zdławiliście +(e)ście zdławili	zdławiłyście +(e)ście zdławiły
3 os.	zdławił	zdławiła	zdławiło	zdławili	zdławiły

bezosobnik: zdławiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zdławmy
2 os.	zdław	zdławcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdławiłbym bym zdławił	zdławiłabym bym zdławiła	zdławiłobym bym zdławiło	zdławilibyśmy byśmy zdławili	zdławiłybyśmy byśmy zdławiły
2 os.	zdławiłbyś byś zdławił	zdławiłabyś byś zdławiła	zdławiłobyś byś zdławiło	zdławilibyście byście zdławili	zdławiłybyście byście zdławiły
3 os.	zdławiłby by zdławił	zdławiłaby by zdławiła	zdławiłoby by zdławiło	zdławiliby by zdławili	zdławiłyby by zdławiły

bezosobnik: zdławiono by

bezokolicznik: zdławić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zdławiwszy

gerundium: zdławienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zdławienie	zdławienia
D.	zdławienia	zdławień
C.	zdławieniu	zdławieniom
B.	zdławienie	zdławienia
N.	zdławieniem	zdławieniami
Ms.	zdławieniu	zdławieniach
W.	zdławienie	zdławienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zdławiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdławiony	zdławiony	zdławiony	zdławione	zdławiona
D.	zdławionego	zdławionego	zdławionego	zdławionego	zdławionej
C.	zdławionemu	zdławionemu	zdławionemu	zdławionemu	zdławionej
B.	zdławionego	zdławionego	zdławiony	zdławione	zdławioną
N.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławioną
Ms.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdławieni	zdławieni	zdławione	zdławione
D.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławionych
C.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym
B.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławione
N.	zdławionymi	zdławionymi	zdławionymi	zdławionymi
Ms.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławionych

odpowiednik aspektowy: dławić

Składnia

Rz_osobowy

zdławić

2. bunt

Definicja

zlikwidować lub zahamować jakieś działania lub procesy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

stłumić, zdusić

Połączenia

zdławić bunt, demonstrację, manifestację, opozycję, opór, powstanie, protest, rebelię, ruch narodowowyzwoleńczy, ruchy wolnościowe, strajk, wolność; gospodarkę, import, inflację, przedsiębiorczość
zdławić przemocą, siłą
zdławić w zarodku
zdławić bezlitośnie, brutalnie, okrutnie, zbrojnie
próbować, usiłować, nie zdołać zdławić

Cytaty

	Rząd carski po chwilowym zdławieniu rewolucji główną uwagę w polityce zagranicznej zwrócił na Bałkany i Bliski Wschód. źródło: KWSJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967
	Naszą świadomość w 1970 roku określała pamięć o zdławionym powstaniu robotników poznańskich. źródło: KWSJP: Waldemar Kuczyński: Droga do stoczni gdańskiej, Aneks, 1983, nr 31
	Interwencja prowadziła - co było oczywiste także dla Gomułki - nie tylko do zdławienia wolności w Czechosłowacji, ale także zwężenia ram wolności w innych krajach bloku, także w Polsce. źródło: KWSJP: Andrzej Friszke: Autonomiczna część Imperium, Tygodnik Powszechny, 1994, nr 47
	Produkcję sprzętu turystycznego zdławił import. źródło: KWSJP: Krzysztof Olejnik; Monika Donke: Klub odlbojów Z czego żyją byli sportowcy?, Wprost, 1999, nr 28
	Jedyna w XVIII wieku próba swobodnego wyrażenia woli większości, czyli elekcja Stanisława Leszczyńskiego w 1733 roku, została zdławiona przemocą. źródło: KWSJP: Jarema Maciszewski: Szlachta polska i jej państwo, 1986

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zdławię	zdławimy
2 os.	zdławisz	zdławicie
3 os.	zdławi	zdławią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdławiłem +(e)m zdławił	zdławiłam +(e)m zdławiła	zdławiłom +(e)m zdławiło	zdławiliśmy +(e)śmy zdławili	zdławiłyśmy +(e)śmy zdławiły
2 os.	zdławiłeś +(e)ś zdławił	zdławiłaś +(e)ś zdławiła	zdławiłoś +(e)ś zdławiło	zdławiliście +(e)ście zdławili	zdławiłyście +(e)ście zdławiły
3 os.	zdławił	zdławiła	zdławiło	zdławili	zdławiły

bezosobnik: zdławiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zdławmy
2 os.	zdław	zdławcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdławiłbym bym zdławił	zdławiłabym bym zdławiła	zdławiłobym bym zdławiło	zdławilibyśmy byśmy zdławili	zdławiłybyśmy byśmy zdławiły
2 os.	zdławiłbyś byś zdławił	zdławiłabyś byś zdławiła	zdławiłobyś byś zdławiło	zdławilibyście byście zdławili	zdławiłybyście byście zdławiły
3 os.	zdławiłby by zdławił	zdławiłaby by zdławiła	zdławiłoby by zdławiło	zdławiliby by zdławili	zdławiłyby by zdławiły

bezosobnik: zdławiono by

bezokolicznik: zdławić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zdławiwszy

gerundium: zdławienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zdławienie	zdławienia
D.	zdławienia	zdławień
C.	zdławieniu	zdławieniom
B.	zdławienie	zdławienia
N.	zdławieniem	zdławieniami
Ms.	zdławieniu	zdławieniach
W.	zdławienie	zdławienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zdławiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdławiony	zdławiony	zdławiony	zdławione	zdławiona
D.	zdławionego	zdławionego	zdławionego	zdławionego	zdławionej
C.	zdławionemu	zdławionemu	zdławionemu	zdławionemu	zdławionej
B.	zdławionego	zdławionego	zdławiony	zdławione	zdławioną
N.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławioną
Ms.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdławieni	zdławieni	zdławione	zdławione
D.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławionych
C.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym
B.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławione
N.	zdławionymi	zdławionymi	zdławionymi	zdławionymi
Ms.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławionych

odpowiednik aspektowy: dławić

Składnia

zdławić

3. ogień

Definicja

ugasić ogień

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:

stłumić, ugasić, zdusić, zgasić

Połączenia

zdławić ogień, płomienie, pożar

Cytaty

Zanim zamknęli dopływ ropy i ludzie wyszli z maszyny, by zdławić ogień dwutlenkiem węgla, stopiły się wszystkie kable od pomp.

źródło: KWSJP: Karol Olgierd Borchardt: Szaman morski, 1985

Gaśnice zdławiły pożar, ale drugi raz nie dadzą rady.

źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Zamknięcie otworu spowoduje zdławienie płomienia poprzez odcięcie dopływu tlenu do ognia.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zdławię	zdławimy
2 os.	zdławisz	zdławicie
3 os.	zdławi	zdławią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdławiłem +(e)m zdławił	zdławiłam +(e)m zdławiła	zdławiłom +(e)m zdławiło	zdławiliśmy +(e)śmy zdławili	zdławiłyśmy +(e)śmy zdławiły
2 os.	zdławiłeś +(e)ś zdławił	zdławiłaś +(e)ś zdławiła	zdławiłoś +(e)ś zdławiło	zdławiliście +(e)ście zdławili	zdławiłyście +(e)ście zdławiły
3 os.	zdławił	zdławiła	zdławiło	zdławili	zdławiły

bezosobnik: zdławiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zdławmy
2 os.	zdław	zdławcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdławiłbym bym zdławił	zdławiłabym bym zdławiła	zdławiłobym bym zdławiło	zdławilibyśmy byśmy zdławili	zdławiłybyśmy byśmy zdławiły
2 os.	zdławiłbyś byś zdławił	zdławiłabyś byś zdławiła	zdławiłobyś byś zdławiło	zdławilibyście byście zdławili	zdławiłybyście byście zdławiły
3 os.	zdławiłby by zdławił	zdławiłaby by zdławiła	zdławiłoby by zdławiło	zdławiliby by zdławili	zdławiłyby by zdławiły

bezosobnik: zdławiono by

bezokolicznik: zdławić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zdławiwszy

gerundium: zdławienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zdławienie	zdławienia
D.	zdławienia	zdławień
C.	zdławieniu	zdławieniom
B.	zdławienie	zdławienia
N.	zdławieniem	zdławieniami
Ms.	zdławieniu	zdławieniach
W.	zdławienie	zdławienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zdławiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdławiony	zdławiony	zdławiony	zdławione	zdławiona
D.	zdławionego	zdławionego	zdławionego	zdławionego	zdławionej
C.	zdławionemu	zdławionemu	zdławionemu	zdławionemu	zdławionej
B.	zdławionego	zdławionego	zdławiony	zdławione	zdławioną
N.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławioną
Ms.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdławieni	zdławieni	zdławione	zdławione
D.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławionych
C.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym
B.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławione
N.	zdławionymi	zdławionymi	zdławionymi	zdławionymi
Ms.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławionych

odpowiednik aspektowy: dławić

Składnia

zdławić

4. rozpacz kogoś

Definicja

spowodować ucisk w gardle i odebrać zdolność działania lub mówienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

ból, strach zdławił; rozpacz zdławiła kogoś

Cytaty

	Zdławiła go rozpacz i niemoc jakaś sparaliżowała umysł. źródło: KWSJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951
	Wzruszyła go wtedy ta wróżba, dziecinna, niemal śmieszna próba obrony. Dziś na jej wspomnienie zdławił go ból. źródło: KWSJP: Franciszek Fenikowski: Długie morze, 1963
	Głośny szloch zdławił dalsze słowa. źródło: KWSJP: Teodor Parnicki: Srebrne orły. Powieść historyczna, 1945
	Strach zdławił mi gardło. Zimny pot jął spływać cieniuchną strużką wzdłuż kręgosłupa. źródło: KWSJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zdławię	zdławimy
2 os.	zdławisz	zdławicie
3 os.	zdławi	zdławią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdławiłem +(e)m zdławił	zdławiłam +(e)m zdławiła	zdławiłom +(e)m zdławiło	zdławiliśmy +(e)śmy zdławili	zdławiłyśmy +(e)śmy zdławiły
2 os.	zdławiłeś +(e)ś zdławił	zdławiłaś +(e)ś zdławiła	zdławiłoś +(e)ś zdławiło	zdławiliście +(e)ście zdławili	zdławiłyście +(e)ście zdławiły
3 os.	zdławił	zdławiła	zdławiło	zdławili	zdławiły

bezosobnik: zdławiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zdławmy
2 os.	zdław	zdławcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdławiłbym bym zdławił	zdławiłabym bym zdławiła	zdławiłobym bym zdławiło	zdławilibyśmy byśmy zdławili	zdławiłybyśmy byśmy zdławiły
2 os.	zdławiłbyś byś zdławił	zdławiłabyś byś zdławiła	zdławiłobyś byś zdławiło	zdławilibyście byście zdławili	zdławiłybyście byście zdławiły
3 os.	zdławiłby by zdławił	zdławiłaby by zdławiła	zdławiłoby by zdławiło	zdławiliby by zdławili	zdławiłyby by zdławiły

bezosobnik: zdławiono by

bezokolicznik: zdławić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zdławiwszy

gerundium: zdławienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zdławienie	zdławienia
D.	zdławienia	zdławień
C.	zdławieniu	zdławieniom
B.	zdławienie	zdławienia
N.	zdławieniem	zdławieniami
Ms.	zdławieniu	zdławieniach
W.	zdławienie	zdławienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zdławiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdławiony	zdławiony	zdławiony	zdławione	zdławiona
D.	zdławionego	zdławionego	zdławionego	zdławionego	zdławionej
C.	zdławionemu	zdławionemu	zdławionemu	zdławionemu	zdławionej
B.	zdławionego	zdławionego	zdławiony	zdławione	zdławioną
N.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławioną
Ms.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdławieni	zdławieni	zdławione	zdławione
D.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławionych
C.	zdławionym	zdławionym	zdławionym	zdławionym
B.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławione
N.	zdławionymi	zdławionymi	zdławionymi	zdławionymi
Ms.	zdławionych	zdławionych	zdławionych	zdławionych

odpowiednik aspektowy: dławić

Składnia

zdławić

KOGO/CO

Data ostatniej modyfikacji: 22.05.2024