Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *o(b)chorniti 'chronić, osłonić, ostrzec'
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- immunitet, lek, parasol ochronił; szczepionka ochroniła
- ochronić ciało, głowę, organizm, serce, skórę, włosy; dzieci, mieszkańców, młodzież, rodzinę, społeczeństwo; dom, interesy, majątek, pieniądze
- ochronić od napaści, od wszelkiego złego
- ochronić przed bakteriami, przed chorobą, przed infekcją, przed rakiem, przed stresem, przed wirusami; przed burzą, przed napadem, przed ogniem, przed rabunkiem, przed zniszczeniem
Cytaty
Sąd może ochronić świadka tylko, gdy zażąda tego prokurator. źródło: KWSJP: Ryszard Janowski; Tomasz Gdula: Sędzia nie może się ukrywać, Nowa Trybuna Opolska, 2006 |
|
– Musisz zrozumieć, Ewuś – tłumaczył ojciec – że byłem surowy, bo chciałem ochronić cię przed zejściem na złą drogę. źródło: KWSJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003 |
|
Pokrywa śnieżna może ochronić rośliny przed niszczącym działaniem mrozów. źródło: KWSJP: Krystyna Falińska: Ekologia roślin, 1997 |
|
Możecie, panie, zawrzeć z Zakonem [...] układy i ochronić Wilno od najazdów. źródło: KWSJP: Stefan M. Kuczyński: Litwin i Andegawenka, 1977 |
|
[...] ówczesna ustawa wodna zobowiązywała przedsiębiorcę korzystającego z wody do założenia i utrzymania urządzeń, które by okolice o pięknym krajobrazie mogły ochronić od zeszpecenia. źródło: KWSJP: Wojciech Radecki: Wykroczenia przeciwko środowisku: przewodnik po przepisach, 1995 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ochronię |
ochronimy |
|||
2 os. |
ochronisz |
ochronicie |
|||
3 os. |
ochroni |
ochronią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ochroniłem +(e)m ochronił |
ochroniłam +(e)m ochroniła |
ochroniłom +(e)m ochroniło |
ochroniliśmy +(e)śmy ochronili |
ochroniłyśmy +(e)śmy ochroniły |
2 os. |
ochroniłeś +(e)ś ochronił |
ochroniłaś +(e)ś ochroniła |
ochroniłoś +(e)ś ochroniło |
ochroniliście +(e)ście ochronili |
ochroniłyście +(e)ście ochroniły |
3 os. |
ochronił |
ochroniła |
ochroniło |
ochronili |
ochroniły |
bezosobnik: ochroniono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ochrońmy |
|
2 os. |
ochroń |
ochrońcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ochroniłbym bym ochronił |
ochroniłabym bym ochroniła |
ochroniłobym bym ochroniło |
ochronilibyśmy byśmy ochronili |
ochroniłybyśmy byśmy ochroniły |
2 os. |
ochroniłbyś byś ochronił |
ochroniłabyś byś ochroniła |
ochroniłobyś byś ochroniło |
ochronilibyście byście ochronili |
ochroniłybyście byście ochroniły |
3 os. |
ochroniłby by ochronił |
ochroniłaby by ochroniła |
ochroniłoby by ochroniło |
ochroniliby by ochronili |
ochroniłyby by ochroniły |
bezosobnik: ochroniono by
bezokolicznik: ochronić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ochroniwszy
gerundium: ochronienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ochronienie |
ochronienia |
D. | ochronienia |
ochronień |
C. | ochronieniu |
ochronieniom |
B. | ochronienie |
ochronienia |
N. | ochronieniem |
ochronieniami |
Ms. | ochronieniu |
ochronieniach |
W. | ochronienie |
ochronienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ochroniony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ochroniony |
ochroniony |
ochroniony |
ochronione |
ochroniona |
D. | ochronionego |
ochronionego |
ochronionego |
ochronionego |
ochronionej |
C. | ochronionemu |
ochronionemu |
ochronionemu |
ochronionemu |
ochronionej |
B. | ochronionego |
ochronionego |
ochroniony |
ochronione |
ochronioną |
N. | ochronionym |
ochronionym |
ochronionym |
ochronionym |
ochronioną |
Ms. | ochronionym |
ochronionym |
ochronionym |
ochronionym |
ochronionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ochronieni |
ochronieni |
ochronione |
ochronione |
D. | ochronionych |
ochronionych |
ochronionych |
ochronionych |
C. | ochronionym |
ochronionym |
ochronionym |
ochronionym |
B. | ochronionych |
ochronionych |
ochronionych |
ochronione |
N. | ochronionymi |
ochronionymi |
ochronionymi |
ochronionymi |
Ms. | ochronionych |
ochronionych |
ochronionych |
ochronionych |
Składnia
+ | ochronić | + |
KOGO/CO +
przed KIM/CZYM | od CZEGO
|