UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oddział

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego oddzielić ; zob. dzielić

1. w wojsku

Definicja

zorganizowana grupa żołnierzy lub innych osób działających na wzór wojskowy wykonująca określone zadania i stanowiąca część większej całości

Wymowa

[oddźiał] lub pot. [odźdźał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Połączenia

oddział bojowy, wartowniczy; frontowe; uzbrojone; maszerujące, nacierające, wkraczające; regularne, zwarte; doborowe, elitarne oddziały; oddziały zbrojne; pancerne, spadochronowe; strzeleckie, paramilitarne, partyzanckie, powstańcze; desantowe, dywersyjne, osłonowe, szturmowe, zaporowe; brytyjskie, niemieckie, sowieckie...
oddział artylerii, kawalerii, wojska; żołnierzy; oddziały komandosów, najemników, partyzantów; piechoty; Armii Czerwonej, UPA, Wehrmachtu; oddziały milicji
oddziały i pododdziały
dowódca oddziału; natarcie oddziałów
broń dla oddziałów; żołnierze z oddziałów
potyczka z oddziałem; walki z oddziałami
oddziały stacjonowały; wkroczyły
formowanie oddziałów
dołączyć/dołączać, trafić/trafiać, wstąpić/wstępować do oddziału
walczyć z oddziałami
służyć, walczyć w oddziale

Cytaty

	W Skrzyszowie stworzono nową grupę, która dała początek stałemu oddziałowi partyzanckiemu, operującemu na terenie kilku powiatów. źródło: NKJP: (DELL): Niemy pomnik, Dziennik Polski, 2000-12-11
	Nie był dość czujny i wyprowadził ich prosto na zagubiony oddział Niemców. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005
	Artur, który dowodził oddziałem szturmowym, nie wierzył, że się powiedzie. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania. 2005
	Nasze oddziały cofają się bez walki na całym froncie. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006
	Nieodzowną rzeczą będzie równoległe lądowanie oddziałów alianckich na wybrzeżu południowym. źródło: NKJP: Ewa Fogelzang-Adler: Sytuacja na frontach i polityka międzynarodowa w konspiracyjnych czasopismach społeczno-kulturalnych Krakowa okresu II wojny światowej, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oddział	oddziały
D.	oddziału	oddziałów
C.	oddziałowi	oddziałom
B.	oddział	oddziały
N.	oddziałem	oddziałami
Ms.	oddziale	oddziałach
W.	oddziale	oddziały

Składnia

	+	oddział	+	(KOGO/CZEGO)
	+	oddział	+	(JAKI)

2.a w fabryce

Definicja

część przedsiębiorstwa lub instytucji wyodrębniona ze względu na rodzaj wykonywanej w niej pracy

Wymowa

[oddźiał] lub pot. [odźdźał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dział, wydział

Połączenia

oddział wydobywczy
oddział fabryki; informacji
oddziały i referaty
kierownik, szef oddziału
pracować w oddziale

Cytaty

	Rybniczanki tuż przed wyjazdem na obóz postanowiły odwiedzić oddział dla dzieci i młodzieży Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. źródło: NKJP: (bea): Lotnicza inspiracja, Tygodnik Rybnicki, 2008-08-19
	Jak twierdzi [...] pełniąca obowiązki kierownika oddziału nadzoru w ciechanowskim Sanepidzie, na [...] weselu zatruło się 13 gości. źródło: NKJP: R.Nadaj: Ciechanów: 38 osób zatruło się na weselach, Tygodnik Ciechanowski, 2008-08-02
	Wspomnieć wypada, iż utrzymanie obecnego bałaganu w oddziałach ksiąg wieczystych prowadzi z naturalnych przyczyn do korupcji. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.06.1997
	Raport [...] przedstawili pracownicy [...] Mazowieckiego Kuratorium Oświaty: [...] kierownik oddziału nadzoru pedagogicznego i st. wizytator [...]. źródło: NKJP: K.Jakubowski: Korepetycje i prezenty, Tygodnik Ciechanowski, 2004-10-18

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oddział	oddziały
D.	oddziału	oddziałów
C.	oddziałowi	oddziałom
B.	oddział	oddziały
N.	oddziałem	oddziałami
Ms.	oddziale	oddziałach
W.	oddziale	oddziały

Składnia

	+	oddział	+	(CZEGO)
	+	oddział	+	(JAKI)

2.b ludzie

Definicja

ludzie pracujący w oddziale - części przedsiębiorstwa lub instytucji wyodrębnionej ze względu na rodzaj pracy

Wymowa

[oddźiał] lub pot. [odźdźał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Połączenia

oddział pracuje, proponuje coś, wykonał coś

Cytaty

Urząd Miasta Krakowa podał, że do 31 lipca dłużej będzie pracował oddział rejestracji pojazdów.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 1998-06-29

Oddział higieny komunalnej wykonał 1401 kontroli, wykazując nie najlepszą jakość wody w wodociągach wiejskich.

źródło: NKJP: Więcej kontroli, mniej papierków, Dziennik Polski, 2003-04-08

Oddział audiowizualny proponuje bajki muzyczne Marii Konopnickiej - Na jagody, O krasnoludkach i sierotce Marysi, Pimpuś Sadełko.

źródło: NKJP: Wakacje w bibliotece, Dziennik Polski, 2002-07-17

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oddział	oddziały
D.	oddziału	oddziałów
C.	oddziałowi	oddziałom
B.	oddział	oddziały
N.	oddziałem	oddziałami
Ms.	oddziale	oddziałach
W.	oddziale	oddziały

3.a filia

Definicja

część dużego przedsiębiorstwa lub instytucji będąca samodzielną placówką

Wymowa

[oddźiał] lub pot. [odźdźał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Połączenia

okręgowy, regionalny; nowotarski, toruński, zielonogórski... oddział; oddziały terenowe, zamiejscowe
oddział banku, firmy; PTTK, PZU, ZUS...
oddział w Katowicach, Krakowie, Miechowie...
oddziały i agendy, oddziały i ekspozytury, oddziały i inspektoraty, oddziały i koła, oddziały i przedstawicielstwa; centrala i oddziały
dyrektor, prezeska oddziału
należeć do oddziału
pracować w oddziale

Cytaty

	W mieście powstał oddział ogólnopolskiego stowarzyszenia „Wspólnota Mieszkaniowa”. źródło: NKJP: (sem): Na korzyść wspólnot, Nowiny Raciborskie, 2002-07-10
	Pełnił funkcję prezesa polskiego oddziału wielkiej firmy budowlanej. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006
	W redakcji w Kielcach, podległej oddziałowi Telewizji Polskiej SA w Krakowie, [...] zmniejszono liczbę etatowych pracowników. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 74. posiedzenia Senatu RP, część 5, wersja robocza, 4. kadencja
	Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych tworzy swoje oddziały terenowe, które są jej podległe w pionie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.06.1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oddział	oddziały
D.	oddziału	oddziałów
C.	oddziałowi	oddziałom
B.	oddział	oddziały
N.	oddziałem	oddziałami
Ms.	oddziale	oddziałach
W.	oddziale	oddziały

Składnia

	+	oddział	+	(CZEGO)
	+	oddział	+	(JAKI)

3.b ludzie

Definicja

ludzie pracujący w oddziale - części przedsiębiorstwa lub instytucji będącej samodzielną placówką

Wymowa

[oddźiał] lub pot. [odźdźał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Połączenia

oddział obsługuje kogoś, pracuje

Cytaty

Oddział prowadzący rachunek bankowy przekazuje innym oddziałom banku [...] uprawnionym do dokonywania wypłat z zajętego rachunku bankowego zawiadomienie o zajęciu wierzytelności.

źródło: NKJP: Dz.U. z 2002r. Nr 50, poz. 454

W TPZP działa w sumie 250 osób, poza głównym trzonem organizacji istnieją dwa oddziały: warszawski oraz chorzelski. Obydwa oddziały pracują bardzo prężnie.

źródło: NKJP: U.Michalska: TPZP ma 50 lat, Tygodnik Ciechanowski, 2007-11-26

Nasz oddział obsługuje około 98 tys. płatników składek [...].

źródło: NKJP: Jeszcze bez kar, Dziennik Polski, 2001-03-06

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oddział	oddziały
D.	oddziału	oddziałów
C.	oddziałowi	oddziałom
B.	oddział	oddziały
N.	oddziałem	oddziałami
Ms.	oddziale	oddziałach
W.	oddziale	oddziały

4.a szpitalny

Definicja

część szpitala - placówki leczniczej - przeznaczona dla osób z podobnymi problemami zdrowotnymi

Wymowa

[oddźiał] lub pot. [odźdźał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie miejsca i instytucje związane z leczeniem

Połączenia

oddział chirurgiczny, dziecięcy, ginekologiczny, neurologiczny, odwykowy, pediatryczny, położniczy, zabiegowy, zakaźny; oddziały szpitalne
oddział chirurgii, hematologii, intensywnej terapii, kardiologii, laryngologii, neurologii, ortopedii, toksykologii
oddział dla dorosłych, dla dzieci
oddziały i przychodnie
asystent, lekarz dyżurny, ordynator; personel; pacjenci oddziału
lekarka, lekarze, pielęgniarki z oddziału
współpracować z oddziałem
pracować na oddziale

Cytaty

	W szpitalnych oddziałach ratunkowych oraz zespołach ratownictwa medycznego udziela się świadczeń zdrowotnych w ramach podejmowanych medycznych działań ratowniczych. źródło: NKJP: Dz.U. z 2001r. Nr 113, poz. 1207
	W nowodworskim szpitalu jest oddział ratownictwa medycznego. źródło: NKJP: S.Żagiel: W Nowym Dworze Maz. powstaje ratownicze centrum, Tygodnik Ciechanowski, 2002-05-06
	Od poniedziałku oddziałem chirurgicznym bocheńskiego szpitala kieruje Zbigniew Kempf. źródło: NKJP: (PK): Zmiana przy skalpelu, Dziennik Polski, 2001-10-04
	Dzieci chorują sezonowo, a więc oddziały pediatryczne mają różne obciążenie w ciągu roku. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.06.1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oddział	oddziały
D.	oddziału	oddziałów
C.	oddziałowi	oddziałom
B.	oddział	oddziały
N.	oddziałem	oddziałami
Ms.	oddziale	oddziałach
W.	oddziale	oddziały

Składnia

	+	oddział	+	(CZEGO)
	+	oddział	+	(JAKI)

4.b budynek

Definicja

budynek, w którym mieści się oddział szpitalny

Wymowa

[oddźiał] lub pot. [odźdźał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie miejsca i instytucje związane z leczeniem

Połączenia

czysty; ładny oddział
budynek, drzwi; remont oddziału
odnowienie oddziału
przewieźć kogoś; trafić/trafiać; wejść na oddział
leżeć, przebywać na oddziale

Cytaty

	W 1998 r. oddział przeszedł kompleksowy remont. Powstały wtedy sale z maksymalnie 2-3 łóżkami. źródło: NKJP: K.Jakubowski: Najlepszy na Mazowszu, Tygodnik Ciechanowski, 2002-08-17
	Zostałam przyjęta i umieszczona w czystym oddziale i ładnej sali. źródło: NKJP: Nakielski Czas, 2007-08-30
	Wejście i dojazd do oddziału organizuje się niezależnie od innych wejść i dojazdów do szpitala, przystosowując je również do potrzeb osób niepełnosprawnych. źródło: NKJP: Dz.U. z 2002r. Nr 74, poz. 687
	Oddział ciasny, ale przytulny. [...] W I okresie porodu kobieta może pochodzić po korytarzu, odpocząć na wygodnej ławie, skorzystać z natrysku. źródło: NKJP: Szpitale, Rodzić po ludzku, dodatek do Gazety Wyborczej, 1996-05-14
	Oddział neonatologiczny jest już wyremontowany, a sponsorzy, którzy pomogli go odnowić, pozostają tajemniczy. [...] Wzięli na siebie koszt odnowienia oddziału oraz wykonawstwo. źródło: NKJP: Dorota Nyk: Została jedna sala, Gazeta Lubuska, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oddział	oddziały
D.	oddziału	oddziałów
C.	oddziałowi	oddziałom
B.	oddział	oddziały
N.	oddziałem	oddziałami
Ms.	oddziale	oddziałach
W.	oddziale	oddziały

4.c ludzie

Definicja

ludzie pracujący na oddziale szpitalnym

Wymowa

[oddźiał] lub pot. [odźdźał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie miejsca i instytucje związane z leczeniem

Połączenia

oddział pracuje; protestuje

Cytaty

Funkcjonująca już tu lecznica nie ma nadal bloku operacyjnego z prawdziwego zdarzenia a oddziały narzekają na braki sprzętowe.

źródło: NKJP: W skrócie - powiat raciborski, Nowiny Raciborskie, 2006-02-27

Około 700 oddziałów protestuje, pracując tak, jak podczas ostrych dyżurów.

źródło: NKJP: (PAP): Czy rząd jest partnerem?, Dziennik Polski, 1999-01-19

Spośród 32 oddziałów chirurgicznych strajkuje 30.

źródło: NKJP: Strajki w służbie zdrowia: Gazeta Wyborcza, 1999-01-20

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oddział	oddziały
D.	oddziału	oddziałów
C.	oddziałowi	oddziałom
B.	oddział	oddziały
N.	oddziałem	oddziałami
Ms.	oddziale	oddziałach
W.	oddziale	oddziały

5. w szkole

Definicja

jedna z grup, na które w szkole lub przedszkolu dzielone są dzieci lub młodzież

Wymowa

[oddźiał] lub pot. [odźdźał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

Połączenia

oddział przedszkolny; oddziały integracyjne
oddziały i szkoły
gimnazjum, szkoła z jakimiś oddziałami

Cytaty

	Średni jeden gimnazjalny oddział liczy 26,66 ucznia. źródło: NKJP: K.Kowalski: Za 10 lat liczba gimnazjalistów będzie mniejsza o jedną trzecią, Tygodnik Ciechanowski, 2006-04-07
	Sala ma dość duże parametry, można ją specjalną kotarą podzielić na dwie części, więc dwa oddziały klasowe będą mogły równocześnie mieć tam zajęcia. źródło: NKJP: ST: Nowy obiekt oświatowy w Mroczy, Nakielski Czas, 2007-03-07
	W oddziałach integracyjnych w Krakowie uczy się 741 osób, w tym około 250 z orzeczeniem kwalifikacyjnym do kształcenia specjalnego. źródło: NKJP: (AM): Szkoły z barierami, Dziennik Polski, 2001-02-19
	Mała Ewa dość dużo chorowała, musiała zostawać w domu, więc początkowo nie była najlepszą uczennicą polskiej szkoły powszechnej. Ale w pewnym momencie, mniej więcej w piątym oddziale, czytanie wypełniło jej świat. Stała się prymuską. Musiała też ładnie pisać, bowiem za jej wypracowanie z okazji Święta Niepodległości szkoła dostała nagrodę Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z własnoręcznie podpisanym listem. źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić. Ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oddział	oddziały
D.	oddziału	oddziałów
C.	oddziałowi	oddziałom
B.	oddział	oddziały
N.	oddziałem	oddziałami
Ms.	oddziale	oddziałach
W.	oddziale	oddziały

Składnia

oddział

(JAKI)

Frazeologizmy

oddział wewnętrzny
ostry oddział

Data ostatniej modyfikacji: 16.03.2016