UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

podrywać

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podrywam
 podrywamy
2 os. podrywasz
 podrywacie
3 os. podrywa
 podrywają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podrywałem
+(e)m podrywał
 podrywałam
+(e)m podrywała
 podrywałom
+(e)m podrywało
 podrywaliśmy
+(e)śmy podrywali
 podrywałyśmy
+(e)śmy podrywały
2 os. podrywałeś
+(e)ś podrywał
 podrywałaś
+(e)ś podrywała
 podrywałoś
+(e)ś podrywało
 podrywaliście
+(e)ście podrywali
 podrywałyście
+(e)ście podrywały
3 os. podrywał
 podrywała
 podrywało
 podrywali
 podrywały

bezosobnik: podrywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę podrywał
będę podrywać
 będę podrywała
będę podrywać
 będę podrywało
będę podrywać
 będziemy podrywali
będziemy podrywać
 będziemy podrywały
będziemy podrywać
2 os. będziesz podrywał
będziesz podrywać
 będziesz podrywała
będziesz podrywać
 będziesz podrywało
będziesz podrywać
 będziecie podrywali
będziecie podrywać
 będziecie podrywały
będziecie podrywać
3 os. będzie podrywał
będzie podrywać
 będzie podrywała
będzie podrywać
 będzie podrywało
będzie podrywać
 będą podrywali
będą podrywać
 będą podrywały
będą podrywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podrywajmy
2 os. podrywaj
 podrywajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podrywałbym
bym podrywał
 podrywałabym
bym podrywała
 podrywałobym
bym podrywało
 podrywalibyśmy
byśmy podrywali
 podrywałybyśmy
byśmy podrywały
2 os. podrywałbyś
byś podrywał
 podrywałabyś
byś podrywała
 podrywałobyś
byś podrywało
 podrywalibyście
byście podrywali
 podrywałybyście
byście podrywały
3 os. podrywałby
by podrywał
 podrywałaby
by podrywała
 podrywałoby
by podrywało
 podrywaliby
by podrywali
 podrywałyby
by podrywały

bezosobnik: podrywano by

bezokolicznik: podrywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: podrywając

gerundium: podrywanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: podrywający

imiesłów przymiotnikowy bierny: podrywany

1. w górę

Definicja

powodować, że ktoś lub coś gwałtownie się podnosi

Pochodzenie

Zob. rwać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • dźwięk, głos, gwizdek, huk, podmuch, wiatr podrywa
  • podrywać głowę; liście, ptaki wodne, samolot, tumany kurzu
  • podrywać do góry, do lotu
  • podrywać na baczność, na nogi
  • podrywać z krzesła, z łóżka, z miejsca, ze stołka, z ziemi

Cytaty

Na pierwszą bramkę nie trzeba czekać długo - karny Michała Żewłakowa podrywa wszystkich z miejsc.

źródło: KWSJP: Tomasz Kunert: 41. minuta meczu, Dzień dobry, 2001, nr 30

Straszny okrzyk: - Człowiek za burtą! - podrywa wszystkich.

źródło: KWSJP: Karol Olgierd Borchardt: Znaczy kapitan, 1960

Zaczął się prawdziwy huragan, który łamał drzewa, wyrywał kosodrzewinę i podrywał z ziemi kamienie.

źródło: KWSJP: Pustoszy i straszy, Dziennik Polski, 2002-11-29

Nagle dostrzegam na poboczu policjanta, który kowbojskim ruchem podrywa radar z maski służbowego focusa i celuje we mnie. Z całą siłą wciskam hamulec.

źródło: KWSJP: Łukasz Bąk: Władca ciemności, Ozon, 2005, nr 17

Podrywając maszynę, pilot posłał bomby łagodnym łukiem ku górze.

źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Składnia

bez ograniczeń + podrywać +
KOGO/CO + SKĄD

2. do działania

Definicja

zachęcać do energicznego podjęcia jakichś działań

Pochodzenie

Zob. rwać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  mobilizować

Połączenia

  • podrywać ludzi, załogę, żołnierzy
  • podrywać do ataku, do biegu, do cwału, do czynu, do działania, do lotu, do tańca

Cytaty

Plutonowy Baran podrywał do ataku doniosłym głosem: - Strzelać!

źródło: KWSJP: Stanisława Górnikiewicz: Lwy z Westerplatte, 1983

Ta melodia była bardzo wesoła i skoczna. Aż podrywała do tańca.

źródło: KWSJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

Mobilizował mnie, podrywał do walki, niecił we mnie wściekłość i pragnienie jakiejś nieokreślonej zemsty.

źródło: KWSJP: Tadeusz Konwicki: Nowy świat i okolice, 1986

Młody, energiczny przywódca podrywał współplemieńców do dalszego marszu.

źródło: KWSJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994

Konie były zmęczone, nie podrywał ich do biegu, człapały z wolna, roztrącały kopytami kawałki cegieł, grzęzły w rozlewiskach cementu i wapna.

źródło: KWSJP: Romuald Cabaj: Trzebienie lasu, 1967

Składnia

bez ograniczeń + podrywać +
KOGO + do CZEGO

3. autorytet

Definicja

osłabiać czyjąś pozycję lub wiarygodność czegoś

Pochodzenie

Zob. rwać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  osłabiać, podważać

Połączenia

  • podrywać czyjś autorytet, wiarę w coś, wiarygodność, zaufanie

Cytaty

Oddział powierzono memu dowództwu, a Wacek rządził się jak szara gęś. Postanowiłem przy najbliższej sposobności porozmawiać z nim o tym. Teraz nie chciałem podrywać jego autorytetu przy Strzelcach.

źródło: KWSJP: Tadeusz Kwiatkowsk: Bohater do wynajęcia, 1956

Nasze poczytne pismo nie może sobie pozwolić na takie podrywanie zaufania co do wiarygodności drukowanych u nas materiałów

źródło: KWSJP: Stefan Lenkiewicz: Kuternoga na linie, 1985

Jedni uważali to za wystąpienie religianckie, podrywające istotę dialektyki materialistycznej, inni uważali to za wystąpienie antykościelne.

źródło: KWSJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

Składnia

bez ograniczeń + podrywać +
CO

4. dziewczynę

Definicja

pot. 
próbować kogoś zainteresować sobą erotycznie

Pochodzenie

Być może kalka z ang. to pick up (a girl); zob. rwać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ktoś robi maślane oczy do kogoś, podbijać, podłapywać, podwalać się, startować, świrować, wyhaczać, zalatywać, zalecać się

Połączenia

  • podrywać chłopaka, cudzą żonę, dziewczyny, facetów, laski, ładną dziewczynę, pacjentki, starszych panów, studentki, turystki
  • podrywać na ulicy, na przyjęciu; na samochód
  • podrywać w biurze, w klubie, w pracy, w pubie
  • podrywać bezskutecznie

Cytaty

W niedziele przywdziewał mundur Strzelca i wymaszerowywał dokądś na ćwiczenia, by potem, popołudniami, zadawać w tym mundurze szyku i podrywać wszystkie panny służące, bony i sklepowe z całej okolicy.

źródło: KWSJP: Kazimierz Dębnicki: Życie jak życie, 1986

Większość z nich podrywa dziewczyny w biurze albo ukradkiem zadaje się z cudzymi żonami.

źródło: KWSJP: Laurence J. Peter: Recepta Petera. Jak być twórczym, pewnym siebie i kompetentnym, 1975

Chodź Magda, nie podrywaj starych facetów – zawołała jedna z koleżanek.

źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Aktor został przyłapany, gdy próbował podrywać kobiety na brykę.

źródło: Internet

Dorobił się fortuny, sprzedając sekrety podrywania w swoich książkach, na kasetach wideo, warsztatach.

źródło: KWSJP: Grażyna Olbrych: Walka o ogień, CKM, 2000, nr 8

Składnia

Rzosobowy + podrywać +
KOGO

5. myśliwce

Definicja

wojsk. 
nakazywać natychmiastowy start samolotów wojskowych w celu wykonania określonych zadań militarnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

  • podrywać lotnictwo, myśliwce, samoloty

Cytaty

Rosyjskie myśliwce nad Japonią. Tokio podrywa samoloty.

źródło: Internet: www.tvn24.pl

[...] jak nazwiesz sytuację gdy SR-71 wlatywał w przestrzeń powietrzną ZSRR, ten podrywał myśliwce, które oczywiście nie miały szansy go przechwycić ze względu na szybkość i pułap.

źródło: Internet forum.ioh.pl

Składnia

bez ograniczeń + podrywać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 04.01.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN