Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | tęskny |
tęskny |
tęskny |
tęskne |
tęskna |
D. | tęsknego |
tęsknego |
tęsknego |
tęsknego |
tęsknej |
C. | tęsknemu |
tęsknemu |
tęsknemu |
tęsknemu |
tęsknej |
B. | tęsknego |
tęsknego |
tęskny |
tęskne |
tęskną |
N. | tęsknym |
tęsknym |
tęsknym |
tęsknym |
tęskną |
Ms. | tęsknym |
tęsknym |
tęsknym |
tęsknym |
tęsknej |
W. | tęskny |
tęskny |
tęskny |
tęskne |
tęskna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | tęskni |
tęskni |
tęskne |
tęskne |
D. | tęsknych |
tęsknych |
tęsknych |
tęsknych |
C. | tęsknym |
tęsknym |
tęsknym |
tęsknym |
B. | tęsknych |
tęsknych |
tęsknych |
tęskne |
N. | tęsknymi |
tęsknymi |
tęsknymi |
tęsknymi |
Ms. | tęsknych |
tęsknych |
tęsknych |
tęsknych |
W. | tęskni |
tęskni |
tęskne |
tęskne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | tęskniejszy |
tęskniejszy |
tęskniejszy |
tęskniejsze |
tęskniejsza |
D. | tęskniejszego |
tęskniejszego |
tęskniejszego |
tęskniejszego |
tęskniejszej |
C. | tęskniejszemu |
tęskniejszemu |
tęskniejszemu |
tęskniejszemu |
tęskniejszej |
B. | tęskniejszego |
tęskniejszego |
tęskniejszy |
tęskniejsze |
tęskniejszą |
N. | tęskniejszym |
tęskniejszym |
tęskniejszym |
tęskniejszym |
tęskniejszą |
Ms. | tęskniejszym |
tęskniejszym |
tęskniejszym |
tęskniejszym |
tęskniejszej |
W. | tęskniejszy |
tęskniejszy |
tęskniejszy |
tęskniejsze |
tęskniejsza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | tęskniejsi |
tęskniejsi |
tęskniejsze |
tęskniejsze |
D. | tęskniejszych |
tęskniejszych |
tęskniejszych |
tęskniejszych |
C. | tęskniejszym |
tęskniejszym |
tęskniejszym |
tęskniejszym |
B. | tęskniejszych |
tęskniejszych |
tęskniejszych |
tęskniejsze |
N. | tęskniejszymi |
tęskniejszymi |
tęskniejszymi |
tęskniejszymi |
Ms. | tęskniejszych |
tęskniejszych |
tęskniejszych |
tęskniejszych |
W. | tęskniejsi |
tęskniejsi |
tęskniejsze |
tęskniejsze |
Pochodzenie
psł. tъsknъ 'smutny, żałosny, przygnębiony'
Psł. przymiotnik od psł. rzeczownika *tъska 'smutek, przygnębienie, złe samopoczucie, mdłości, nudności' (por. ros. toska 'tęsknota, smutek, nuda') z archaicznym przyrostkiem *nъ. Pierwotna pol. postać to teskny z wariantem ckny, samogłoska nosowa ę jest wtórna, zapewne pod wpływem n w następnej sylabie.
1.a wzrok
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- tęskny głos, wzrok; tęskne spojrzenie, westchnienie; wspomnienie
Cytaty
-Tylko kobieta zrozumie drugą kobietę - szepnęła znacząco, omiatając całą postać czeskiej czarodziejki dziwnie tęsknym spojrzeniem. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006 |
|
Szczęsny patrzył na jej bose stopy, [...] słuchał głosu brzmiącego pogodnym humorem i wiedział już z całą pewnością, że to jest właśnie ta, za którą gonił nieraz tęsknymi myślami. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952 |
|
Afgańczyk zatrzymał na chwilę spojrzenie na wozie Studenta. Było chyba tęskne. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005 |
1.b człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Cytaty
W głębi korytarza, obok okna, ćmi sylwetka: to Roullot. [...] Tęskny, poważny, nie zwraca uwagi na napotykane przypadkiem osoby, nie zauważa ich może nawet, oczami błądzi gdzieś poza doznaniami zmysłów. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946 |
|
Najpierw długo chodził tęskny i zasępiony. Jakaś myśl nie dawała mu spokoju. źródło: NKJP: Monika Rakusa: Baśnie dla Antosia, 2010 |
2. utwór
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- tęskny wiersz; tęskna dumka, melodia, piosenka, pieśń; tęskne utwory
Cytaty
I otwieram tom Mickiewicza. Trafiam na ten straszny, prawie niemożliwy do zniesienia, tęskny wiersz : „Znasz-li ten kraj, gdzie cytryna dojrzewa?”. źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych. Eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993 |
|
W brazylijskiej muzyce są niuanse i romantyzm, jest tęskna i bardzo seksowna. źródło: NKJP: Robert Migdał: Głos z temperamentem, Dziennik Zachodni, 2010-11-05 |
|
Czasem grałem tęskne melodie na organkach i było nam nieskończenie dobrze [...]. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007 |