UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

golić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *goliti 'czynić gołym; usuwać zarost, włosy'

1. brodę

Definicja

ostrym narzędziem usuwać zarost lub włosy tuż przy skórze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

Połączenia

  • fryzjer goli
  • golić brodę, całe ciało, nogi, pachy, policzki, wąsy, włosy, zarost
  • golić brzytwą, maszynką, maszynką elektryczną, żyletką
  • golić pod pachami
  • golić przed lustrem
  • golić w łazience
  • golić gładko, starannie
  • golić i strzyc; mycie i golenie
  • przybory do golenia, pianka po goleniu

Cytaty

Do Kabulu opozycyjne wojska wjechały triumfalnie. Co odważniejsi mieszkańcy zaczęli golić brody, kilku pokazało się nawet w dżinsach.

źródło: KWSJP: Afganistan. Ofensywa mudżahedinów, Życie Warszawy, 2001, nr 14/11

Podał się za fryzjera i przez dwa dni strzygł i golił oficerów i sierżantów.

źródło: KWSJP: Tadeusz Klimaszewski: Febra, 1967

Zaczęła golić nogi i przez przypadek zacięła się w kostkę.

źródło: KJ PWN: Cosmopolitan, 2000, nr 7

Przed 1978 r., gdy nowa autostrada ominęła nasze miasto, miałem tylu klientów, że musiałem robić zapisy na golenie. Przychodzili do nas ludzie wszelkiej maści: biedacy, żołnierze, kierowcy ciężarówek.

źródło: KWSJP: Droga do zatracenia, Dziennik Polski, 2004-02-07

Głowy mieli golone brzytwą, cienkie wąsiki zwisające chińską modłą, przyodziani w baranie szuby wywrócone futrem na wierzch.

źródło: KWSJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. golę
golimy
2 os. golisz
golicie
3 os. goli
golą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. goliłem
+(e)m golił
goliłam
+(e)m goliła
goliłom
+(e)m goliło
goliliśmy
+(e)śmy golili
goliłyśmy
+(e)śmy goliły
2 os. goliłeś
+(e)ś golił
goliłaś
+(e)ś goliła
goliłoś
+(e)ś goliło
goliliście
+(e)ście golili
goliłyście
+(e)ście goliły
3 os. golił
goliła
goliło
golili
goliły

bezosobnik: golono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę golił
będę golić
będę goliła
będę golić
będę goliło
będę golić
będziemy golili
będziemy golić
będziemy goliły
będziemy golić
2 os. będziesz golił
będziesz golić
będziesz goliła
będziesz golić
będziesz goliło
będziesz golić
będziecie golili
będziecie golić
będziecie goliły
będziecie golić
3 os. będzie golił
będzie golić
będzie goliła
będzie golić
będzie goliło
będzie golić
będą golili
będą golić
będą goliły
będą golić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. golmy
gólmy
2 os. gol
gól
golcie
gólcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. goliłbym
bym golił
goliłabym
bym goliła
goliłobym
bym goliło
golilibyśmy
byśmy golili
goliłybyśmy
byśmy goliły
2 os. goliłbyś
byś golił
goliłabyś
byś goliła
goliłobyś
byś goliło
golilibyście
byście golili
goliłybyście
byście goliły
3 os. goliłby
by golił
goliłaby
by goliła
goliłoby
by goliło
goliliby
by golili
goliłyby
by goliły

bezosobnik: golono by

bezokolicznik: golić

imiesłów przysłówkowy współczesny: goląc

gerundium: golenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. golenie
golenia
D. golenia
goleń
C. goleniu
goleniom
B. golenie
golenia
N. goleniem
goleniami
Ms. goleniu
goleniach
W. golenie
golenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: golący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. golący
golący
golący
golące
goląca
D. golącego
golącego
golącego
golącego
golącej
C. golącemu
golącemu
golącemu
golącemu
golącej
B. golącego
golącego
golący
golące
golącą
N. golącym
golącym
golącym
golącym
golącą
Ms. golącym
golącym
golącym
golącym
golącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. golący
golący
golące
golące
D. golących
golących
golących
golących
C. golącym
golącym
golącym
golącym
B. golących
golących
golących
golące
N. golącymi
golącymi
golącymi
golącymi
Ms. golących
golących
golących
golących

imiesłów przymiotnikowy bierny: golony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. golony
golony
golony
golone
golona
D. golonego
golonego
golonego
golonego
golonej
C. golonemu
golonemu
golonemu
golonemu
golonej
B. golonego
golonego
golony
golone
goloną
N. golonym
golonym
golonym
golonym
goloną
Ms. golonym
golonym
golonym
golonym
golonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. goleni
goleni
golone
golone
D. golonych
golonych
golonych
golonych
C. golonym
golonym
golonym
golonym
B. golonych
golonych
golonych
golone
N. golonymi
golonymi
golonymi
golonymi
Ms. golonych
golonych
golonych
golonych

odpowiedniki aspektowe: zgolić , ogolić

Składnia

Rzosobowy + golić +
(KOMU) + CO + (CZYM)
bez ograniczeń + golić +
KOGO + (CZYM)

2. wódkę

Definicja

pot. 
pić alkohol

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pić

Połączenia

  • golić wódkę

Cytaty

Siedzieli sami przy olbrzymim stole zasłanym serwetą w sine i czerwone pasy, ojciec golił wiśniówkę od samego rana i napełniał kieliszki synowi.

źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962

Nie piję wcale alkoholu. Ty pewnie nie raz byłeś w barze golić wódę i sączyć piwo z kumplami.

źródło: Internet

Wódkę też golił jednym haustem.

źródło: Internet

Do barszczyku i bulionu znakomita większość uczestników obiadu też goli po kielichu.

źródło: KWSJP: Janusz Meissner: Wiatr w podeszwach, 1976

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. golę
golimy
2 os. golisz
golicie
3 os. goli
golą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. goliłem
+(e)m golił
goliłam
+(e)m goliła
goliłom
+(e)m goliło
goliliśmy
+(e)śmy golili
goliłyśmy
+(e)śmy goliły
2 os. goliłeś
+(e)ś golił
goliłaś
+(e)ś goliła
goliłoś
+(e)ś goliło
goliliście
+(e)ście golili
goliłyście
+(e)ście goliły
3 os. golił
goliła
goliło
golili
goliły

bezosobnik: golono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę golił
będę golić
będę goliła
będę golić
będę goliło
będę golić
będziemy golili
będziemy golić
będziemy goliły
będziemy golić
2 os. będziesz golił
będziesz golić
będziesz goliła
będziesz golić
będziesz goliło
będziesz golić
będziecie golili
będziecie golić
będziecie goliły
będziecie golić
3 os. będzie golił
będzie golić
będzie goliła
będzie golić
będzie goliło
będzie golić
będą golili
będą golić
będą goliły
będą golić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. golmy
gólmy
2 os. gol
gól
golcie
gólcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. goliłbym
bym golił
goliłabym
bym goliła
goliłobym
bym goliło
golilibyśmy
byśmy golili
goliłybyśmy
byśmy goliły
2 os. goliłbyś
byś golił
goliłabyś
byś goliła
goliłobyś
byś goliło
golilibyście
byście golili
goliłybyście
byście goliły
3 os. goliłby
by golił
goliłaby
by goliła
goliłoby
by goliło
goliliby
by golili
goliłyby
by goliły

bezosobnik: golono by

bezokolicznik: golić

imiesłów przysłówkowy współczesny: goląc

gerundium: golenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. golenie
golenia
D. golenia
goleń
C. goleniu
goleniom
B. golenie
golenia
N. goleniem
goleniami
Ms. goleniu
goleniach
W. golenie
golenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: golący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. golący
golący
golący
golące
goląca
D. golącego
golącego
golącego
golącego
golącej
C. golącemu
golącemu
golącemu
golącemu
golącej
B. golącego
golącego
golący
golące
golącą
N. golącym
golącym
golącym
golącym
golącą
Ms. golącym
golącym
golącym
golącym
golącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. golący
golący
golące
golące
D. golących
golących
golących
golących
C. golącym
golącym
golącym
golącym
B. golących
golących
golących
golące
N. golącymi
golącymi
golącymi
golącymi
Ms. golących
golących
golących
golących

imiesłów przymiotnikowy bierny: golony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. golony
golony
golony
golone
golona
D. golonego
golonego
golonego
golonego
golonej
C. golonemu
golonemu
golonemu
golonemu
golonej
B. golonego
golonego
golony
golone
goloną
N. golonym
golonym
golonym
golonym
goloną
Ms. golonym
golonym
golonym
golonym
golonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. goleni
goleni
golone
golone
D. golonych
golonych
golonych
golonych
C. golonym
golonym
golonym
golonym
B. golonych
golonych
golonych
golone
N. golonymi
golonymi
golonymi
golonymi
Ms. golonych
golonych
golonych
golonych

odpowiednik aspektowy: golnąć

Składnia

Rzosobowy + golić +
CO

3. frajera

Definicja

pot. 
okradać lub oszukiwać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Połączenia

  • golić frajera
  • golić z forsy, z kasy, z pieniędzy

Cytaty

Ofertę koników przyjmują zatem za dobrą monetę. Ci, w zamian za to zaufanie, golą ich równo.

źródło: KWSJP: Marek Grocholski: Zrobić turystę „w konia”, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 33,

Zostawiłeś im swoją metodę golenia bankomatów z forsy.

źródło: KWSJP: Marek Bukowski: Wysłannik szatana, 1999

„Fryzjer” niezbyt czysto czesał sporą kasę i nieźle golił frajerów, m.in. ustawiając mecze w I i II lidze.

źródło: Internet

Ta zgraja pasożytów nie potrafi nic innego tylko podwyższać podatki - golenie frajerów to jest to, co potrafią robić.

źródło: Internet

Było to też środowisko drobnych handlarzy, mających swoje stragany w Hali Targowej na Placu Nankiera [...], co to „rzucając trzy obrazki” na targowiskach na Krakowskiej lub placu Kromera golili frajerów nawet ze ślubnych obrączek.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. golę
golimy
2 os. golisz
golicie
3 os. goli
golą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. goliłem
+(e)m golił
goliłam
+(e)m goliła
goliłom
+(e)m goliło
goliliśmy
+(e)śmy golili
goliłyśmy
+(e)śmy goliły
2 os. goliłeś
+(e)ś golił
goliłaś
+(e)ś goliła
goliłoś
+(e)ś goliło
goliliście
+(e)ście golili
goliłyście
+(e)ście goliły
3 os. golił
goliła
goliło
golili
goliły

bezosobnik: golono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę golił
będę golić
będę goliła
będę golić
będę goliło
będę golić
będziemy golili
będziemy golić
będziemy goliły
będziemy golić
2 os. będziesz golił
będziesz golić
będziesz goliła
będziesz golić
będziesz goliło
będziesz golić
będziecie golili
będziecie golić
będziecie goliły
będziecie golić
3 os. będzie golił
będzie golić
będzie goliła
będzie golić
będzie goliło
będzie golić
będą golili
będą golić
będą goliły
będą golić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. golmy
gólmy
2 os. gol
gól
golcie
gólcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. goliłbym
bym golił
goliłabym
bym goliła
goliłobym
bym goliło
golilibyśmy
byśmy golili
goliłybyśmy
byśmy goliły
2 os. goliłbyś
byś golił
goliłabyś
byś goliła
goliłobyś
byś goliło
golilibyście
byście golili
goliłybyście
byście goliły
3 os. goliłby
by golił
goliłaby
by goliła
goliłoby
by goliło
goliliby
by golili
goliłyby
by goliły

bezosobnik: golono by

bezokolicznik: golić

imiesłów przysłówkowy współczesny: goląc

gerundium: golenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. golenie
golenia
D. golenia
goleń
C. goleniu
goleniom
B. golenie
golenia
N. goleniem
goleniami
Ms. goleniu
goleniach
W. golenie
golenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: golący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. golący
golący
golący
golące
goląca
D. golącego
golącego
golącego
golącego
golącej
C. golącemu
golącemu
golącemu
golącemu
golącej
B. golącego
golącego
golący
golące
golącą
N. golącym
golącym
golącym
golącym
golącą
Ms. golącym
golącym
golącym
golącym
golącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. golący
golący
golące
golące
D. golących
golących
golących
golących
C. golącym
golącym
golącym
golącym
B. golących
golących
golących
golące
N. golącymi
golącymi
golącymi
golącymi
Ms. golących
golących
golących
golących

imiesłów przymiotnikowy bierny: golony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. golony
golony
golony
golone
golona
D. golonego
golonego
golonego
golonego
golonej
C. golonemu
golonemu
golonemu
golonemu
golonej
B. golonego
golonego
golony
golone
goloną
N. golonym
golonym
golonym
golonym
goloną
Ms. golonym
golonym
golonym
golonym
golonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. goleni
goleni
golone
golone
D. golonych
golonych
golonych
golonych
C. golonym
golonym
golonym
golonym
B. golonych
golonych
golonych
golone
N. golonymi
golonymi
golonymi
golonymi
Ms. golonych
golonych
golonych
golonych

odpowiednik aspektowy: ogolić

Składnia

Rzosobowy + golić +
KOGO/CO

Frazeologizmy

następny do golenia
Data ostatniej modyfikacji: 16.12.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj