Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *goliti 'czynić gołym; usuwać zarost, włosy'
1. brodę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty
Połączenia
- fryzjer goli
- golić brodę, całe ciało, nogi, pachy, policzki, wąsy, włosy, zarost
- golić brzytwą, maszynką, maszynką elektryczną, żyletką
- golić pod pachami
- golić przed lustrem
- golić w łazience
- golić gładko, starannie
- golić i strzyc; mycie i golenie
- przybory do golenia, pianka po goleniu
Cytaty
|
Do Kabulu opozycyjne wojska wjechały triumfalnie. Co odważniejsi mieszkańcy zaczęli golić brody, kilku pokazało się nawet w dżinsach. źródło: KWSJP: Afganistan. Ofensywa mudżahedinów, Życie Warszawy, 2001, nr 14/11 |
|
|
Podał się za fryzjera i przez dwa dni strzygł i golił oficerów i sierżantów. źródło: KWSJP: Tadeusz Klimaszewski: Febra, 1967 |
|
|
Zaczęła golić nogi i przez przypadek zacięła się w kostkę. źródło: KJ PWN: Cosmopolitan, 2000, nr 7 |
|
|
Przed 1978 r., gdy nowa autostrada ominęła nasze miasto, miałem tylu klientów, że musiałem robić zapisy na golenie. Przychodzili do nas ludzie wszelkiej maści: biedacy, żołnierze, kierowcy ciężarówek. źródło: KWSJP: Droga do zatracenia, Dziennik Polski, 2004-02-07 |
|
|
Głowy mieli golone brzytwą, cienkie wąsiki zwisające chińską modłą, przyodziani w baranie szuby wywrócone futrem na wierzch. źródło: KWSJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1996 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
golę |
golimy |
|||
| 2 os. |
golisz |
golicie |
|||
| 3 os. |
goli |
golą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
goliłem +(e)m golił |
goliłam +(e)m goliła |
goliłom +(e)m goliło |
goliliśmy +(e)śmy golili |
goliłyśmy +(e)śmy goliły |
| 2 os. |
goliłeś +(e)ś golił |
goliłaś +(e)ś goliła |
goliłoś +(e)ś goliło |
goliliście +(e)ście golili |
goliłyście +(e)ście goliły |
| 3 os. |
golił |
goliła |
goliło |
golili |
goliły |
bezosobnik: golono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę golił będę golić |
będę goliła będę golić |
będę goliło będę golić |
będziemy golili będziemy golić |
będziemy goliły będziemy golić |
| 2 os. |
będziesz golił będziesz golić |
będziesz goliła będziesz golić |
będziesz goliło będziesz golić |
będziecie golili będziecie golić |
będziecie goliły będziecie golić |
| 3 os. |
będzie golił będzie golić |
będzie goliła będzie golić |
będzie goliło będzie golić |
będą golili będą golić |
będą goliły będą golić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
golmy gólmy |
|
| 2 os. |
gol gól |
golcie gólcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
goliłbym bym golił |
goliłabym bym goliła |
goliłobym bym goliło |
golilibyśmy byśmy golili |
goliłybyśmy byśmy goliły |
| 2 os. |
goliłbyś byś golił |
goliłabyś byś goliła |
goliłobyś byś goliło |
golilibyście byście golili |
goliłybyście byście goliły |
| 3 os. |
goliłby by golił |
goliłaby by goliła |
goliłoby by goliło |
goliliby by golili |
goliłyby by goliły |
bezosobnik: golono by
bezokolicznik: golić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
goląc
gerundium: golenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | golenie |
golenia |
| D. | golenia |
goleń |
| C. | goleniu |
goleniom |
| B. | golenie |
golenia |
| N. | goleniem |
goleniami |
| Ms. | goleniu |
goleniach |
| W. | golenie |
golenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: golący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | golący |
golący |
golący |
golące |
goląca |
| D. | golącego |
golącego |
golącego |
golącego |
golącej |
| C. | golącemu |
golącemu |
golącemu |
golącemu |
golącej |
| B. | golącego |
golącego |
golący |
golące |
golącą |
| N. | golącym |
golącym |
golącym |
golącym |
golącą |
| Ms. | golącym |
golącym |
golącym |
golącym |
golącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | golący |
golący |
golące |
golące |
| D. | golących |
golących |
golących |
golących |
| C. | golącym |
golącym |
golącym |
golącym |
| B. | golących |
golących |
golących |
golące |
| N. | golącymi |
golącymi |
golącymi |
golącymi |
| Ms. | golących |
golących |
golących |
golących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: golony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | golony |
golony |
golony |
golone |
golona |
| D. | golonego |
golonego |
golonego |
golonego |
golonej |
| C. | golonemu |
golonemu |
golonemu |
golonemu |
golonej |
| B. | golonego |
golonego |
golony |
golone |
goloną |
| N. | golonym |
golonym |
golonym |
golonym |
goloną |
| Ms. | golonym |
golonym |
golonym |
golonym |
golonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | goleni |
goleni |
golone |
golone |
| D. | golonych |
golonych |
golonych |
golonych |
| C. | golonym |
golonym |
golonym |
golonym |
| B. | golonych |
golonych |
golonych |
golone |
| N. | golonymi |
golonymi |
golonymi |
golonymi |
| Ms. | golonych |
golonych |
golonych |
golonych |
Składnia
| Rzosobowy | + | golić | + |
(KOMU) +
CO +
(CZYM)
|
|
+ | golić | + |
KOGO +
(CZYM)
|
2. wódkę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | pić |
Połączenia
- golić wódkę
Cytaty
|
Siedzieli sami przy olbrzymim stole zasłanym serwetą w sine i czerwone pasy, ojciec golił wiśniówkę od samego rana i napełniał kieliszki synowi. źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962 |
|
|
Nie piję wcale alkoholu. Ty pewnie nie raz byłeś w barze golić wódę i sączyć piwo z kumplami. źródło: Internet |
|
|
Wódkę też golił jednym haustem. źródło: Internet |
|
|
Do barszczyku i bulionu znakomita większość uczestników obiadu też goli po kielichu. źródło: KWSJP: Janusz Meissner: Wiatr w podeszwach, 1976 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
golę |
golimy |
|||
| 2 os. |
golisz |
golicie |
|||
| 3 os. |
goli |
golą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
goliłem +(e)m golił |
goliłam +(e)m goliła |
goliłom +(e)m goliło |
goliliśmy +(e)śmy golili |
goliłyśmy +(e)śmy goliły |
| 2 os. |
goliłeś +(e)ś golił |
goliłaś +(e)ś goliła |
goliłoś +(e)ś goliło |
goliliście +(e)ście golili |
goliłyście +(e)ście goliły |
| 3 os. |
golił |
goliła |
goliło |
golili |
goliły |
bezosobnik: golono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę golił będę golić |
będę goliła będę golić |
będę goliło będę golić |
będziemy golili będziemy golić |
będziemy goliły będziemy golić |
| 2 os. |
będziesz golił będziesz golić |
będziesz goliła będziesz golić |
będziesz goliło będziesz golić |
będziecie golili będziecie golić |
będziecie goliły będziecie golić |
| 3 os. |
będzie golił będzie golić |
będzie goliła będzie golić |
będzie goliło będzie golić |
będą golili będą golić |
będą goliły będą golić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
golmy gólmy |
|
| 2 os. |
gol gól |
golcie gólcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
goliłbym bym golił |
goliłabym bym goliła |
goliłobym bym goliło |
golilibyśmy byśmy golili |
goliłybyśmy byśmy goliły |
| 2 os. |
goliłbyś byś golił |
goliłabyś byś goliła |
goliłobyś byś goliło |
golilibyście byście golili |
goliłybyście byście goliły |
| 3 os. |
goliłby by golił |
goliłaby by goliła |
goliłoby by goliło |
goliliby by golili |
goliłyby by goliły |
bezosobnik: golono by
bezokolicznik: golić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
goląc
gerundium: golenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | golenie |
golenia |
| D. | golenia |
goleń |
| C. | goleniu |
goleniom |
| B. | golenie |
golenia |
| N. | goleniem |
goleniami |
| Ms. | goleniu |
goleniach |
| W. | golenie |
golenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: golący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | golący |
golący |
golący |
golące |
goląca |
| D. | golącego |
golącego |
golącego |
golącego |
golącej |
| C. | golącemu |
golącemu |
golącemu |
golącemu |
golącej |
| B. | golącego |
golącego |
golący |
golące |
golącą |
| N. | golącym |
golącym |
golącym |
golącym |
golącą |
| Ms. | golącym |
golącym |
golącym |
golącym |
golącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | golący |
golący |
golące |
golące |
| D. | golących |
golących |
golących |
golących |
| C. | golącym |
golącym |
golącym |
golącym |
| B. | golących |
golących |
golących |
golące |
| N. | golącymi |
golącymi |
golącymi |
golącymi |
| Ms. | golących |
golących |
golących |
golących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: golony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | golony |
golony |
golony |
golone |
golona |
| D. | golonego |
golonego |
golonego |
golonego |
golonej |
| C. | golonemu |
golonemu |
golonemu |
golonemu |
golonej |
| B. | golonego |
golonego |
golony |
golone |
goloną |
| N. | golonym |
golonym |
golonym |
golonym |
goloną |
| Ms. | golonym |
golonym |
golonym |
golonym |
golonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | goleni |
goleni |
golone |
golone |
| D. | golonych |
golonych |
golonych |
golonych |
| C. | golonym |
golonym |
golonym |
golonym |
| B. | golonych |
golonych |
golonych |
golone |
| N. | golonymi |
golonymi |
golonymi |
golonymi |
| Ms. | golonych |
golonych |
golonych |
golonych |
odpowiednik aspektowy: golnąć
Składnia
| Rzosobowy | + | golić | + |
CO
|
3. frajera
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa
Połączenia
- golić frajera
- golić z forsy, z kasy, z pieniędzy
Cytaty
|
Ofertę koników przyjmują zatem za dobrą monetę. Ci, w zamian za to zaufanie, golą ich równo. źródło: KWSJP: Marek Grocholski: Zrobić turystę „w konia”, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 33, |
|
|
Zostawiłeś im swoją metodę golenia bankomatów z forsy. źródło: KWSJP: Marek Bukowski: Wysłannik szatana, 1999 |
|
|
„Fryzjer” niezbyt czysto czesał sporą kasę i nieźle golił frajerów, m.in. ustawiając mecze w I i II lidze. źródło: Internet |
|
|
Ta zgraja pasożytów nie potrafi nic innego tylko podwyższać podatki - golenie frajerów to jest to, co potrafią robić. źródło: Internet |
|
|
Było to też środowisko drobnych handlarzy, mających swoje stragany w Hali Targowej na Placu Nankiera [...], co to „rzucając trzy obrazki” na targowiskach na Krakowskiej lub placu Kromera golili frajerów nawet ze ślubnych obrączek. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
golę |
golimy |
|||
| 2 os. |
golisz |
golicie |
|||
| 3 os. |
goli |
golą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
goliłem +(e)m golił |
goliłam +(e)m goliła |
goliłom +(e)m goliło |
goliliśmy +(e)śmy golili |
goliłyśmy +(e)śmy goliły |
| 2 os. |
goliłeś +(e)ś golił |
goliłaś +(e)ś goliła |
goliłoś +(e)ś goliło |
goliliście +(e)ście golili |
goliłyście +(e)ście goliły |
| 3 os. |
golił |
goliła |
goliło |
golili |
goliły |
bezosobnik: golono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę golił będę golić |
będę goliła będę golić |
będę goliło będę golić |
będziemy golili będziemy golić |
będziemy goliły będziemy golić |
| 2 os. |
będziesz golił będziesz golić |
będziesz goliła będziesz golić |
będziesz goliło będziesz golić |
będziecie golili będziecie golić |
będziecie goliły będziecie golić |
| 3 os. |
będzie golił będzie golić |
będzie goliła będzie golić |
będzie goliło będzie golić |
będą golili będą golić |
będą goliły będą golić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
golmy gólmy |
|
| 2 os. |
gol gól |
golcie gólcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
goliłbym bym golił |
goliłabym bym goliła |
goliłobym bym goliło |
golilibyśmy byśmy golili |
goliłybyśmy byśmy goliły |
| 2 os. |
goliłbyś byś golił |
goliłabyś byś goliła |
goliłobyś byś goliło |
golilibyście byście golili |
goliłybyście byście goliły |
| 3 os. |
goliłby by golił |
goliłaby by goliła |
goliłoby by goliło |
goliliby by golili |
goliłyby by goliły |
bezosobnik: golono by
bezokolicznik: golić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
goląc
gerundium: golenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | golenie |
golenia |
| D. | golenia |
goleń |
| C. | goleniu |
goleniom |
| B. | golenie |
golenia |
| N. | goleniem |
goleniami |
| Ms. | goleniu |
goleniach |
| W. | golenie |
golenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: golący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | golący |
golący |
golący |
golące |
goląca |
| D. | golącego |
golącego |
golącego |
golącego |
golącej |
| C. | golącemu |
golącemu |
golącemu |
golącemu |
golącej |
| B. | golącego |
golącego |
golący |
golące |
golącą |
| N. | golącym |
golącym |
golącym |
golącym |
golącą |
| Ms. | golącym |
golącym |
golącym |
golącym |
golącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | golący |
golący |
golące |
golące |
| D. | golących |
golących |
golących |
golących |
| C. | golącym |
golącym |
golącym |
golącym |
| B. | golących |
golących |
golących |
golące |
| N. | golącymi |
golącymi |
golącymi |
golącymi |
| Ms. | golących |
golących |
golących |
golących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: golony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | golony |
golony |
golony |
golone |
golona |
| D. | golonego |
golonego |
golonego |
golonego |
golonej |
| C. | golonemu |
golonemu |
golonemu |
golonemu |
golonej |
| B. | golonego |
golonego |
golony |
golone |
goloną |
| N. | golonym |
golonym |
golonym |
golonym |
goloną |
| Ms. | golonym |
golonym |
golonym |
golonym |
golonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | goleni |
goleni |
golone |
golone |
| D. | golonych |
golonych |
golonych |
golonych |
| C. | golonym |
golonym |
golonym |
golonym |
| B. | golonych |
golonych |
golonych |
golone |
| N. | golonymi |
golonymi |
golonymi |
golonymi |
| Ms. | golonych |
golonych |
golonych |
golonych |
odpowiednik aspektowy: ogolić
Składnia
| Rzosobowy | + | golić | + |
KOGO/CO
|