UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uroczyć

Chronologizacja

1636, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. urok

1. partner

Definicja

wywierać na kimś takie wrażenie, że ta osoba zaczyna żywić romantyczne uczucia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Monterski pomocnik i praktykant palacza, szukający kandydatki do poważnych zalotów, bez trudu dojrzał Filę. Uroczyła go niezwyczajnym wdziękiem.

źródło: Zdzisław Turek: Mój ojciec, ja i inni, 1988 (books.google.pl)

[...] przypadli sobie do serca. Miranda, choć go uroczyła Katarzyna II, pozostał przyjacielem Polaków.

źródło: Jan Drohojowski: Polacy w Meksyku, Ameryce Środkowej i krajach andyjskich w XIX i XX wieku, Dzieje Najnowsze, 1972 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uroczę	uroczymy
2 os.	uroczysz	uroczycie
3 os.	uroczy	uroczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uroczyłem +(e)m uroczył	uroczyłam +(e)m uroczyła	uroczyłom +(e)m uroczyło	uroczyliśmy +(e)śmy uroczyli	uroczyłyśmy +(e)śmy uroczyły
2 os.	uroczyłeś +(e)ś uroczył	uroczyłaś +(e)ś uroczyła	uroczyłoś +(e)ś uroczyło	uroczyliście +(e)ście uroczyli	uroczyłyście +(e)ście uroczyły
3 os.	uroczył	uroczyła	uroczyło	uroczyli	uroczyły

bezosobnik: uroczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę uroczył będę uroczyć	będę uroczyła będę uroczyć	będę uroczyło będę uroczyć	będziemy uroczyli będziemy uroczyć	będziemy uroczyły będziemy uroczyć
2 os.	będziesz uroczył będziesz uroczyć	będziesz uroczyła będziesz uroczyć	będziesz uroczyło będziesz uroczyć	będziecie uroczyli będziecie uroczyć	będziecie uroczyły będziecie uroczyć
3 os.	będzie uroczył będzie uroczyć	będzie uroczyła będzie uroczyć	będzie uroczyło będzie uroczyć	będą uroczyli będą uroczyć	będą uroczyły będą uroczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uroczmy
2 os.	urocz	uroczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uroczyłbym bym uroczył	uroczyłabym bym uroczyła	uroczyłobym bym uroczyło	uroczylibyśmy byśmy uroczyli	uroczyłybyśmy byśmy uroczyły
2 os.	uroczyłbyś byś uroczył	uroczyłabyś byś uroczyła	uroczyłobyś byś uroczyło	uroczylibyście byście uroczyli	uroczyłybyście byście uroczyły
3 os.	uroczyłby by uroczył	uroczyłaby by uroczyła	uroczyłoby by uroczyło	uroczyliby by uroczyli	uroczyłyby by uroczyły

bezosobnik: uroczono by

bezokolicznik: uroczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

urocząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uroczywszy

gerundium: uroczenie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uroczenie	uroczenia
D.	uroczenia	uroczeń
C.	uroczeniu	uroczeniom
B.	uroczenie	uroczenia
N.	uroczeniem	uroczeniami
Ms.	uroczeniu	uroczeniach
W.	uroczenie	uroczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: uroczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uroczący	uroczący	uroczący	uroczące	urocząca
D.	uroczącego	uroczącego	uroczącego	uroczącego	uroczącej
C.	uroczącemu	uroczącemu	uroczącemu	uroczącemu	uroczącej
B.	uroczącego	uroczącego	uroczący	uroczące	uroczącą
N.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącą
Ms.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uroczący	uroczący	uroczące	uroczące
D.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczących
C.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym
B.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczące
N.	uroczącymi	uroczącymi	uroczącymi	uroczącymi
Ms.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: uroczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uroczony	uroczony	uroczony	uroczone	uroczona
D.	uroczonego	uroczonego	uroczonego	uroczonego	uroczonej
C.	uroczonemu	uroczonemu	uroczonemu	uroczonemu	uroczonej
B.	uroczonego	uroczonego	uroczony	uroczone	uroczoną
N.	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczoną
Ms.	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uroczeni	uroczeni	uroczone	uroczone
D.	uroczonych	uroczonych	uroczonych	uroczonych
C.	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonym
B.	uroczonych	uroczonych	uroczonych	uroczone
N.	uroczonymi	uroczonymi	uroczonymi	uroczonymi
Ms.	uroczonych	uroczonych	uroczonych	uroczonych

Składnia

uroczyć

KOGO + (CZYM)

2. o miejscu

Definicja

wprawiać w bezkrytyczny zachwyt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	czarować, oczarowywać
	hiperonimy:	zachwycać

Cytaty

Publiczność uroczył bardzo emocjonalną i obrazową recytacją „Siłacza” Wandy Chotomskiej.

źródło: Najlepsi z najmłodszych, 2007-03-05 (info.elblag.pl)

Pisze to, co widziała, zastała, odczuła i czym ją te miejsca uroczyły, bądź mocno posmuciły.

źródło: Internet: rymacze.pl

[...] w miarę czytania ta książka uroczyła mnie coraz bardziej.

źródło: Internet: forum.pclab.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uroczę	uroczymy
2 os.	uroczysz	uroczycie
3 os.	uroczy	uroczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uroczyłem +(e)m uroczył	uroczyłam +(e)m uroczyła	uroczyłom +(e)m uroczyło	uroczyliśmy +(e)śmy uroczyli	uroczyłyśmy +(e)śmy uroczyły
2 os.	uroczyłeś +(e)ś uroczył	uroczyłaś +(e)ś uroczyła	uroczyłoś +(e)ś uroczyło	uroczyliście +(e)ście uroczyli	uroczyłyście +(e)ście uroczyły
3 os.	uroczył	uroczyła	uroczyło	uroczyli	uroczyły

bezosobnik: uroczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę uroczył będę uroczyć	będę uroczyła będę uroczyć	będę uroczyło będę uroczyć	będziemy uroczyli będziemy uroczyć	będziemy uroczyły będziemy uroczyć
2 os.	będziesz uroczył będziesz uroczyć	będziesz uroczyła będziesz uroczyć	będziesz uroczyło będziesz uroczyć	będziecie uroczyli będziecie uroczyć	będziecie uroczyły będziecie uroczyć
3 os.	będzie uroczył będzie uroczyć	będzie uroczyła będzie uroczyć	będzie uroczyło będzie uroczyć	będą uroczyli będą uroczyć	będą uroczyły będą uroczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uroczmy
2 os.	urocz	uroczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uroczyłbym bym uroczył	uroczyłabym bym uroczyła	uroczyłobym bym uroczyło	uroczylibyśmy byśmy uroczyli	uroczyłybyśmy byśmy uroczyły
2 os.	uroczyłbyś byś uroczył	uroczyłabyś byś uroczyła	uroczyłobyś byś uroczyło	uroczylibyście byście uroczyli	uroczyłybyście byście uroczyły
3 os.	uroczyłby by uroczył	uroczyłaby by uroczyła	uroczyłoby by uroczyło	uroczyliby by uroczyli	uroczyłyby by uroczyły

bezosobnik: uroczono by

bezokolicznik: uroczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

urocząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uroczywszy

gerundium: uroczenie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uroczenie	uroczenia
D.	uroczenia	uroczeń
C.	uroczeniu	uroczeniom
B.	uroczenie	uroczenia
N.	uroczeniem	uroczeniami
Ms.	uroczeniu	uroczeniach
W.	uroczenie	uroczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: uroczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uroczący	uroczący	uroczący	uroczące	urocząca
D.	uroczącego	uroczącego	uroczącego	uroczącego	uroczącej
C.	uroczącemu	uroczącemu	uroczącemu	uroczącemu	uroczącej
B.	uroczącego	uroczącego	uroczący	uroczące	uroczącą
N.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącą
Ms.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uroczący	uroczący	uroczące	uroczące
D.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczących
C.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym
B.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczące
N.	uroczącymi	uroczącymi	uroczącymi	uroczącymi
Ms.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: uroczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uroczony	uroczony	uroczony	uroczone	uroczona
D.	uroczonego	uroczonego	uroczonego	uroczonego	uroczonej
C.	uroczonemu	uroczonemu	uroczonemu	uroczonemu	uroczonej
B.	uroczonego	uroczonego	uroczony	uroczone	uroczoną
N.	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczoną
Ms.	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uroczeni	uroczeni	uroczone	uroczone
D.	uroczonych	uroczonych	uroczonych	uroczonych
C.	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonym
B.	uroczonych	uroczonych	uroczonych	uroczone
N.	uroczonymi	uroczonymi	uroczonymi	uroczonymi
Ms.	uroczonych	uroczonych	uroczonych	uroczonych

Składnia

uroczyć

KOGO + (CZYM)

3. czarownica

Definicja

rzucać na kogoś lub coś urok

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

czarować

Cytaty

- Czy przedtem nie obraziliście starego sołtysa i czy on nie mógł wam źle życzyć?
- Prawda, szczera prawda: on mnie oczarował, on mnie uroczył!

źródło: NKJP: Arkady Fidler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962

Kiedyś koń zgrzał mi się bez powodu. Któryś z kolegów zażartował, że konia ktoś uroczył.

źródło: NKJP: Ewa Drzazga: Nie tylko na psa urok, Dziennik Łódzki, 2006-06-16

[...] ja miałam parę lat temu ok. 15 storczyków, w tym 3 pędowe, jak kwitły, to okna w połowie mi zasłaniały. Niestety jakieś zazdrosne oczy mi uroczyły i dochować się już nie mogę [...].

źródło: Internet: ewinkawkrainiepapieru.blogspot.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uroczę	uroczymy
2 os.	uroczysz	uroczycie
3 os.	uroczy	uroczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uroczyłem +(e)m uroczył	uroczyłam +(e)m uroczyła	uroczyłom +(e)m uroczyło	uroczyliśmy +(e)śmy uroczyli	uroczyłyśmy +(e)śmy uroczyły
2 os.	uroczyłeś +(e)ś uroczył	uroczyłaś +(e)ś uroczyła	uroczyłoś +(e)ś uroczyło	uroczyliście +(e)ście uroczyli	uroczyłyście +(e)ście uroczyły
3 os.	uroczył	uroczyła	uroczyło	uroczyli	uroczyły

bezosobnik: uroczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę uroczył będę uroczyć	będę uroczyła będę uroczyć	będę uroczyło będę uroczyć	będziemy uroczyli będziemy uroczyć	będziemy uroczyły będziemy uroczyć
2 os.	będziesz uroczył będziesz uroczyć	będziesz uroczyła będziesz uroczyć	będziesz uroczyło będziesz uroczyć	będziecie uroczyli będziecie uroczyć	będziecie uroczyły będziecie uroczyć
3 os.	będzie uroczył będzie uroczyć	będzie uroczyła będzie uroczyć	będzie uroczyło będzie uroczyć	będą uroczyli będą uroczyć	będą uroczyły będą uroczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uroczmy
2 os.	urocz	uroczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uroczyłbym bym uroczył	uroczyłabym bym uroczyła	uroczyłobym bym uroczyło	uroczylibyśmy byśmy uroczyli	uroczyłybyśmy byśmy uroczyły
2 os.	uroczyłbyś byś uroczył	uroczyłabyś byś uroczyła	uroczyłobyś byś uroczyło	uroczylibyście byście uroczyli	uroczyłybyście byście uroczyły
3 os.	uroczyłby by uroczył	uroczyłaby by uroczyła	uroczyłoby by uroczyło	uroczyliby by uroczyli	uroczyłyby by uroczyły

bezosobnik: uroczono by

bezokolicznik: uroczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

urocząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uroczywszy

gerundium: uroczenie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uroczenie	uroczenia
D.	uroczenia	uroczeń
C.	uroczeniu	uroczeniom
B.	uroczenie	uroczenia
N.	uroczeniem	uroczeniami
Ms.	uroczeniu	uroczeniach
W.	uroczenie	uroczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: uroczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uroczący	uroczący	uroczący	uroczące	urocząca
D.	uroczącego	uroczącego	uroczącego	uroczącego	uroczącej
C.	uroczącemu	uroczącemu	uroczącemu	uroczącemu	uroczącej
B.	uroczącego	uroczącego	uroczący	uroczące	uroczącą
N.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącą
Ms.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uroczący	uroczący	uroczące	uroczące
D.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczących
C.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym
B.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczące
N.	uroczącymi	uroczącymi	uroczącymi	uroczącymi
Ms.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: uroczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uroczony	uroczony	uroczony	uroczone	uroczona
D.	uroczonego	uroczonego	uroczonego	uroczonego	uroczonej
C.	uroczonemu	uroczonemu	uroczonemu	uroczonemu	uroczonej
B.	uroczonego	uroczonego	uroczony	uroczone	uroczoną
N.	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczoną
Ms.	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uroczeni	uroczeni	uroczone	uroczone
D.	uroczonych	uroczonych	uroczonych	uroczonych
C.	uroczonym	uroczonym	uroczonym	uroczonym
B.	uroczonych	uroczonych	uroczonych	uroczone
N.	uroczonymi	uroczonymi	uroczonymi	uroczonymi
Ms.	uroczonych	uroczonych	uroczonych	uroczonych

Składnia

uroczyć

KOGO/CO

4. chwaląc

Definicja

mówiąc o czymś zbyt wcześnie lub zbyt pozytywnie, sprawiać, że te słowa przestają być prawdziwe, przez co szkodzi się temu komuś lub czemuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Cytaty

Pewnego razu poszedłem do ciotki, aby zobaczyć małe źrebiątko, które dopiero co przyszło na świat. – „O jakie śliczne!” - zawołałem zachwycony. – „Nie mów tak - skarciła mnie ciotka - bo uroczysz”.

źródło: Szczepan Pieniążek: Pamiętnik sadownika, 1997

[...] bardzo się o nie martwiłam w okresie kwitnienia, ponieważ każdy „piał” nad nimi z zachwytu, ale chyba nie uroczyli, bo prezentowały się pięknie.

źródło: Internet: rozaria.pl

Np. jak Ameryka Ameryką a Polska Polską, żaden rząd polski nie zrobił tutaj tego, co nam się udaje, tj. stworzenie katedry kultury polskiej imienia Mickiewicza na Columbia University, co się właśnie finalizuje, tfu! tfu! żeby nie uroczyć.

źródło: Listy Czesława Miłosza (i Janiny Miłoszowej) do Zofii i Tadeusza Brezów, 1948 (rcin.org.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uroczę	uroczymy
2 os.	uroczysz	uroczycie
3 os.	uroczy	uroczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uroczyłem +(e)m uroczył	uroczyłam +(e)m uroczyła	uroczyłom +(e)m uroczyło	uroczyliśmy +(e)śmy uroczyli	uroczyłyśmy +(e)śmy uroczyły
2 os.	uroczyłeś +(e)ś uroczył	uroczyłaś +(e)ś uroczyła	uroczyłoś +(e)ś uroczyło	uroczyliście +(e)ście uroczyli	uroczyłyście +(e)ście uroczyły
3 os.	uroczył	uroczyła	uroczyło	uroczyli	uroczyły

bezosobnik: uroczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę uroczył będę uroczyć	będę uroczyła będę uroczyć	będę uroczyło będę uroczyć	będziemy uroczyli będziemy uroczyć	będziemy uroczyły będziemy uroczyć
2 os.	będziesz uroczył będziesz uroczyć	będziesz uroczyła będziesz uroczyć	będziesz uroczyło będziesz uroczyć	będziecie uroczyli będziecie uroczyć	będziecie uroczyły będziecie uroczyć
3 os.	będzie uroczył będzie uroczyć	będzie uroczyła będzie uroczyć	będzie uroczyło będzie uroczyć	będą uroczyli będą uroczyć	będą uroczyły będą uroczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uroczmy
2 os.	urocz	uroczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uroczyłbym bym uroczył	uroczyłabym bym uroczyła	uroczyłobym bym uroczyło	uroczylibyśmy byśmy uroczyli	uroczyłybyśmy byśmy uroczyły
2 os.	uroczyłbyś byś uroczył	uroczyłabyś byś uroczyła	uroczyłobyś byś uroczyło	uroczylibyście byście uroczyli	uroczyłybyście byście uroczyły
3 os.	uroczyłby by uroczył	uroczyłaby by uroczyła	uroczyłoby by uroczyło	uroczyliby by uroczyli	uroczyłyby by uroczyły

bezosobnik: uroczono by

bezokolicznik: uroczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

urocząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uroczywszy

gerundium: uroczenie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uroczenie	uroczenia
D.	uroczenia	uroczeń
C.	uroczeniu	uroczeniom
B.	uroczenie	uroczenia
N.	uroczeniem	uroczeniami
Ms.	uroczeniu	uroczeniach
W.	uroczenie	uroczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: uroczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uroczący	uroczący	uroczący	uroczące	urocząca
D.	uroczącego	uroczącego	uroczącego	uroczącego	uroczącej
C.	uroczącemu	uroczącemu	uroczącemu	uroczącemu	uroczącej
B.	uroczącego	uroczącego	uroczący	uroczące	uroczącą
N.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącą
Ms.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uroczący	uroczący	uroczące	uroczące
D.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczących
C.	uroczącym	uroczącym	uroczącym	uroczącym
B.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczące
N.	uroczącymi	uroczącymi	uroczącymi	uroczącymi
Ms.	uroczących	uroczących	uroczących	uroczących

Data ostatniej modyfikacji: 22.07.2021