UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

fiksacja

Chronologizacja

1851, Gazeta Warszawska, nr 1, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. fiksacja
fiksacje
D. fiksacji
fiksacji
neut
fiksacyj
char
C. fiksacji
fiksacjom
B. fiksację
fiksacje
N. fiksacją
fiksacjami
Ms. fiksacji
fiksacjach
W. fiksacjo
fiksacje

1. umysłowa

Definicja

zachowanie uważane za odbiegające od normy i świadczące o zaburzeniach psychicznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bzik, fiks, fiksum-dyrdum, fioł, hyś, kręciek, szmergiel

Cytaty

Wasza ciotka ma się wyśmienicie, tylko z nudów wyprawia różne fiksacje. Czasami wydaje jej się, że przyszli odwiedzić ją nieobecni.

źródło: NKJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996

Jeszcze był normalny, jeszcze wyglądał jak adiunkt nikomu niepotrzebnego fakultetu, choć już wtedy widać w nim było pierwsze ślady fiksacji czy wręcz szaleństwa.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki:Nowy świat i okolice, 1986

Zaczęło się niewinnie i nic nie wskazywało na to, że w szybkim tempie moje zachowanie niebezpiecznie przybliży się do fiksacji. Zrozumiałam, że coś jest nie tak, gdy nie były mnie w stanie odstraszyć od kupna kolejnego znaczka ani lichwiarska cena [...], ani upiorna brzydota.

źródło: NKJP: Joanna Szczęsna: 13 lat późnie, Gazeta Wyborcza: 1993-08-27

2. komputera

Definicja

pot. 
niewłaściwe działanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Cytaty

Jakiś czas temu, zresztą całkiem niedawno, mój telewizor dostał fiksacji. „Jedynka” nie odbierała wcale, obraz „Dwójki” chwiał się jak pijany zając, zaś Polsat działał wyłącznie na domowej antenie i to w pokoju mojego syna.

źródło: NKJP: Jarosław Krawczyk: Mr. No i mr. Ho, Gazeta Wyborcza, 1996-06-28

3. wzroku

Definicja

med. 
zatrzymywanie wzroku na czymś i skupianie uwagi na tym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

  • fiksacja wzroku

Cytaty

Proces patrzenia składa się z sakad, czyli szybkich ruchów oczu, oraz fiksacji, czyli okresów stabilizacji wzroku.

źródło: Internet: projekty.ncn.gov.pl

W czasie fiksacji wzrok jest względnie stabilny w przestrzeni i wskazuje obszar umiejscowienia jawnej uwagi wzrokowej.

źródło: Internet: media.statsoft.pl.pdf

Inercja uwagi jest przedłużoną fiksacją wzroku na ekranie telewizora wtedy, gdy pojawiają się na nim obrazy [...]

źródło: Piotr Francuz: Rozumienie przekazu telewizyjnego.. ,2002 (google.books.pl)

Składnia

bez ograniczeń + fiksacja +
(CZEGO) + (na KIM/CZYM)

4. na jakiejś rzeczy

Definicja

książk. 
przesadne skupianie uwagi wyłącznie na jednej rzeczy lub sprawie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • fiksacja na punkcie seksu, na punkcie wyglądu

Cytaty

Warto też pamiętać, że fiksacja na tle kobiecego stroju i przekonanie o jego długiej historii pełni istotną funkcję polityczną po obu stronach barykady – obecność chusty na głowie młodej muzułmanki jest punktem honoru dla przeciwników zakazu; dla zwolenników silne znaczenie symboliczne ma brak chusty na głowie uczennicy francuskiej szkoły.

źródło: NKJP: Agnieszka Graff: Rykoszetem. Rzecz o płci, seksualności i narodzie, 2008

W wyborach do Senatu inna jest więc struktura sytuacji, w której dokonywany jest wybór - jest ona daleko prostsza i tym tłumaczę brak tendencji ku fiksacji na pierwszym nazwisku.

źródło: NKJP: Jacek Raciborski: Polskie wybory. Zachowania wyborcze społeczeństwa polskiego w latach 1989-1995, 1997

Dobrze, niech ci będzie, aczkolwiek znam cię zbyt dobrze, by nie zauważyć, że bronisz tego filmu głównie z powodu swej fiksacji na punkcie Willa Smitha. Ty potrafiłbyś w ogóle skrytykować film z jego udziałem?

źródło: NKJP: Piotr Dobry: Z notatnika schizofrenika: (1) Hancock, Esensja nr 07 2008-09

Nie rozumiem za to politycznej fiksacji na punkcie gejowskiej adopcji.

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Kultura obrażonych, 2003

Czy absurdalna fiksacja pięknem odzwierciedla męski lęk przed kobietą?

źródło: NKJP: Piotr Pietucha: Stróż obłąkanych, 2004

Składnia

bez ograniczeń + fiksacja +
na KIM/CZYM
bez ograniczeń + fiksacja +
CZYM
bez ograniczeń + fiksacja +
na punkcie KOGO/CZEGO

5. wizerunku

Definicja

książk. 
utrwalenie jakiegoś obrazu lub sądu w umyśle

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Cytaty

Wspomniana fiksacja może mieć źródła medialne, jednak bardziej prawdopodobne i długotrwałe jest utrzymywanie się wizerunku opartego na wydarzeniach historycznych.

źródło: NKJP: Agata Krzywdzińska: Wizerunek Rosji i Stanów Zjednoczonych.., 2013 (google.books.pl)

Fiksacja twarzy jest ułatwiona dzięki dodatkowym pobudzeniom głosowym (przemawianie do dziecka).

źródło: Janusz Reykowski: Eksperymentalna psychologia emocji, 1974 (google.books.pl)

6. w psychologii

Definicja

psych. 
uporczywe powtarzanie i utrwalanie wyuczonych myśli i wzorów zachowań jako mechanizm obronny pozwalający uniknąć frustracji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Cytaty

Otóż sytuacje stresotwórcze to pozbawienie, utrata, przeszkody i fiksacje, w których rozwijamy przystosowawcze i nieprzystosowawcze reakcje radzenia sobie ze stresem.

źródło: NKJP: Jacek Santorski: Jak żyć żeby nie zwariować, 2003

Fiksacje u dzieci z autyzmem mogą przybierać formę koncentracji na pewnych sytuacjach i rzeczach, a także przymusu przebywania w tych samych miejscach

źródło: Internet: jim.org/wp-content

Jako zmiana kryzys jest w związku z tym stresotwórczy i może być nieprzyjemny. Wiele osób nie wie, jak poradzić sobie z nim i stosuje mechanizm „ fiksacji ”, polegający na bezsensownym powtarzaniu tych samych zachowań, które są bezpieczne, mają funkcję zabijania czasu, dzięki czemu odsuwają konieczność podjęcia trudu przystosowania się do zmiany, ale są też nudne i monotonne.

źródło: NKJP: Smutne puste gniazdo, Dziennik Polski, 2008-02-21

Gdy używamy terminu fiksacja/utrwalenie, mamy na myśli zjawisko o charakterze permanentnym, coś, co jest utrwalone i pozostało z wcześniejszych etapów rozwoju.

źródło: NKJP: Agnieszka Leźnicka Łoś: Nauczyć się kochać: terapia psychoanalityczna w teorii i praktyce, 2002

Data ostatniej modyfikacji: 22.09.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj