UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stłumić

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	stłumię	stłumimy
2 os.	stłumisz	stłumicie
3 os.	stłumi	stłumią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stłumiłem +(e)m stłumił	stłumiłam +(e)m stłumiła	stłumiłom +(e)m stłumiło	stłumiliśmy +(e)śmy stłumili	stłumiłyśmy +(e)śmy stłumiły
2 os.	stłumiłeś +(e)ś stłumił	stłumiłaś +(e)ś stłumiła	stłumiłoś +(e)ś stłumiło	stłumiliście +(e)ście stłumili	stłumiłyście +(e)ście stłumiły
3 os.	stłumił	stłumiła	stłumiło	stłumili	stłumiły

bezosobnik: stłumiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		stłummy
2 os.	stłum	stłumcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stłumiłbym bym stłumił	stłumiłabym bym stłumiła	stłumiłobym bym stłumiło	stłumilibyśmy byśmy stłumili	stłumiłybyśmy byśmy stłumiły
2 os.	stłumiłbyś byś stłumił	stłumiłabyś byś stłumiła	stłumiłobyś byś stłumiło	stłumilibyście byście stłumili	stłumiłybyście byście stłumiły
3 os.	stłumiłby by stłumił	stłumiłaby by stłumiła	stłumiłoby by stłumiło	stłumiliby by stłumili	stłumiłyby by stłumiły

bezosobnik: stłumiono by

bezokolicznik: stłumić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: stłumiwszy

gerundium: stłumienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stłumienie	stłumienia
D.	stłumienia	stłumień
C.	stłumieniu	stłumieniom
B.	stłumienie	stłumienia
N.	stłumieniem	stłumieniami
Ms.	stłumieniu	stłumieniach
W.	stłumienie	stłumienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: stłumiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	stłumiony	stłumiony	stłumiony	stłumione	stłumiona
D.	stłumionego	stłumionego	stłumionego	stłumionego	stłumionej
C.	stłumionemu	stłumionemu	stłumionemu	stłumionemu	stłumionej
B.	stłumionego	stłumionego	stłumiony	stłumione	stłumioną
N.	stłumionym	stłumionym	stłumionym	stłumionym	stłumioną
Ms.	stłumionym	stłumionym	stłumionym	stłumionym	stłumionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	stłumieni	stłumieni	stłumione	stłumione
D.	stłumionych	stłumionych	stłumionych	stłumionych
C.	stłumionym	stłumionym	stłumionym	stłumionym
B.	stłumionych	stłumionych	stłumionych	stłumione
N.	stłumionymi	stłumionymi	stłumionymi	stłumionymi
Ms.	stłumionych	stłumionych	stłumionych	stłumionych

Pochodzenie

Zob. tłumić

1. dźwięk

Definicja

ograniczyć intensywność jakiegoś zjawiska słyszalnego, widzialnego albo odczuwalnego fizycznie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

dywan stłumił coś
stłumić dźwięk, głos, hałas, krzyk, odgłosy, sygnał; kroki; światło

Cytaty

	Nikt nie nadchodził długo; całą wieczność, jak mu się zdawało. Potem pomyślał, że trawa stłumi kroki, chaszcze zasłonią każdego, kto - z którejkolwiek strony - zbliży się do plaży źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988
	Na widok jego twarzy Reynevan stłumił krzyk, przyciskając usta do łoża kuszy. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
	- Po cholerę brałeś tę marną forsę bez pytania, Kaziu? - Oddałbym... - odezwał się stłumionym głosem zagadnięty. źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988
	Północno-wschodni skraj horyzontu zajaśniał, jakby miało tam wzejść drugie słońce, silniejsze od stojącego u szczytu nieba, po czym blask ów stłumiła kolumna dymu, wzbierającego na kształt ciężkiego grzyba. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964
	[...] w obwód z geofonem włącza się szeregowo rezystor, dobrany tak, aby jak najbardziej stłumić drgania własne bez pogorszenia parametrów niezbędnych dla poprawnej rejestracji drgań. źródło: NKJP: Internet

Składnia

stłumić

2. emocje

Definicja

książk.

opanować reakcje związane z jakimś wydarzeniem lub stanem uczuć i starać się nie okazać ich na zewnątrz

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zdławić, zdusić

Połączenia

stłumić emocje, uczucia; gniew, irytację, łzy, płacz, złość; radość, śmiech, wesołość, westchnienie, wzruszenie

Cytaty

	Jestem jak Stirlitz, pomyślała nagle i stłumiła śmiech. źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001
	[...] stłumił ziewnięcie i podrapał się w ciężką od nikotyny głowę. Chociaż spał z krótkimi przerwami ponad trzynaście godzin, był niewyspany, wymięty [...]. źródło: NKJP:Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003
	Smith stłumił uczucie niepewności, wiedział, że Nelson chce tylko jego dobra. źródło: NKJP: Robert A. Heinlein: Obcy w obcym kraju, Esensja, 2008-02
	[...] pojawił się Freud: nie muszę rozwodzić się nad znaczeniem jego koncepcji stłumienia seksualnych pragnień, jego wokół seksualności skupionej diagnostyki i terapii, jego na libido opartej teorii kultury. źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000

Składnia

stłumić

3. bunt

Definicja

uniemożliwić rozwój jakiegoś zjawiska lub postawy, która zostaje wskazana następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

stłamsić, utłumić, zdławić, zdusić

Połączenia

wojsko stłumiło; milicja, policja stłumiła coś
stłumić bunt, demonstrację, powstanie, rebelię, strajk; myśli
krwawo stłumić

Cytaty

	Kiedy przywódcy opozycji, oburzeni oszustwami, wyprowadzili ludzi na ulice Baku, policja brutalnie stłumiła bunt, który przerodził się w dwudniową uliczną wojnę na kamienie. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005
	Jednak w roku 1981 na ulicach Prisztiny stłumiono krwawo demonstracje Albańczyków, którzy domagali się, by zamiast autonomii w ramach Serbii Kosowo dostało status siódmej jugosłowiańskiej republiki. źródło: NKJP: Ana Uzelac: Trzy Ojczyzny albańczyków, Gazeta Wyborcza, 1998-01-23
	- Milicja wschodnioniemiecka i wojsko radzieckie krwawo stłumiły strajk robotników budowlanych w Berlinie [...]. źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński: Sto płyt, które wstrząsnęły światem : kronnika czasów popkultury, 2000
	Siły Husajna w 1991 r. stłumiły krwawo powstania i Kurdów, i szyitów, ale gniew Bagdadu wyładował się przede wszystkim na szyitach. źródło: NKJP: Marek Ostrowski, Adam Szostkiewicz: Normalny terror, Polityka, 2004-04-17
	Odpowiedzialność za słowo nie jest wymysłem komunistycznego reżimu, który w ten sposób chciał stłumić myśl opierającą się zniewoleniu. źródło: NKJP: Jerzy Piekarczyk: Kompleks polski, Przekrój, 1995

Składnia

stłumić

4. pożar

Definicja

opanować ogień, zgasiwszy go

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	zadusić, zdławić, zdusić
	hiperonimy:	ugasić

Połączenia

stłumić ogień, płomienie, pożar;
stłumić coś gaśnicą

Cytaty

	Uczestnicy akcji patrzyli w niebo na zbierające się ciemne chmury, liczyli na deszcz, który stłumi pożar. źródło: NKJP: T.Woicki: Ogień zaatakował 10 hektarów lasu, Tygodnik Ciechanowski, 2005-07-13
	Mimo natychmiastowej pomocy przypadkowych ludzi, którzy własnymi gaśnicami próbowali stłumić ogień, nie udało się uratować czworga pasażerów. źródło: NKJP: ART: Spłonęli w oplu, Gazeta Poznańska, 2003-06-09
	Kapral zdołał się jednak przedrzeć przez płomienie, a sąsiedzi stłumili języki ognia i tlące się ubranie, pokrywając je kocami. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Nieznane przygody Sherlocka Holmesa, 2002
	[...] mimo opanowania pożaru wierzchołkowego (wraz z przejściem frontu atmosferycznego) próby stłumienia tlącej się na głębokości kilkudziesięciu centymetrów warstwy próchnicznej nie powiodły się. źródło: NKJP: Łukasz Łukasik: Pożar w Rudach Raciborskich – konsekwencje i problemy. Palący problem, Las Polski, 2009-11-16
	[...] wyposażony w zwykłą gaśnicę górnik w sekundzie stłumił buchające płomienie podpalonego chwilę wcześniej metanu. źródło: NKJP: Igor Cieślicki: Premier w kłębach dymu, Trybuna Śląska, 2004-10-22

Składnia

stłumić

CO + (CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 25.10.2020