UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zgasić

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. gasić

1. ogień

Definicja

spowodować, że coś przestaje się palić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ugasić, zagasić, zdławić, zdusić

Połączenia

wiatr zgasił; woda zgasiła; strażacy zgasili coś
zgasić pożar; gaz, świeczkę; cygaro
zgasić w popielniczce
błyskawicznie, starannie, szybko zgasić

Cytaty

Strażacy zgasili pożar w 12 minut.

źródło: NKJP: Butla zamieniła się w dużą zapalniczkę, Nowa Trybuna Opolska, 2006

- Zgaście cygara. Osoby, które palą cygara, proszone są o opuszczenie świątyni - woła ksiądz do wiernych przez mikrofon.

źródło: NKJP: Mirosław Banasiak: Kuba, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1998-01-16

Helena, parząc sobie palce, odstawiła garnek i zgasiła gaz.

źródło: NKJP: Zygmunt Zeydler-Zborowski: Czarny mercedes, 1958

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zgaszę	zgasimy
2 os.	zgasisz	zgasicie
3 os.	zgasi	zgaszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgasiłem +(e)m zgasił	zgasiłam +(e)m zgasiła	zgasiłom +(e)m zgasiło	zgasiliśmy +(e)śmy zgasili	zgasiłyśmy +(e)śmy zgasiły
2 os.	zgasiłeś +(e)ś zgasił	zgasiłaś +(e)ś zgasiła	zgasiłoś +(e)ś zgasiło	zgasiliście +(e)ście zgasili	zgasiłyście +(e)ście zgasiły
3 os.	zgasił	zgasiła	zgasiło	zgasili	zgasiły

bezosobnik: zgaszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zgaśmy
2 os.	zgaś	zgaście

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgasiłbym bym zgasił	zgasiłabym bym zgasiła	zgasiłobym bym zgasiło	zgasilibyśmy byśmy zgasili	zgasiłybyśmy byśmy zgasiły
2 os.	zgasiłbyś byś zgasił	zgasiłabyś byś zgasiła	zgasiłobyś byś zgasiło	zgasilibyście byście zgasili	zgasiłybyście byście zgasiły
3 os.	zgasiłby by zgasił	zgasiłaby by zgasiła	zgasiłoby by zgasiło	zgasiliby by zgasili	zgasiłyby by zgasiły

bezosobnik: zgaszono by

bezokolicznik: zgasić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zgasiwszy

gerundium: zgaszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zgaszenie	zgaszenia
D.	zgaszenia	zgaszeń
C.	zgaszeniu	zgaszeniom
B.	zgaszenie	zgaszenia
N.	zgaszeniem	zgaszeniami
Ms.	zgaszeniu	zgaszeniach
W.	zgaszenie	zgaszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zgaszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zgaszony	zgaszony	zgaszony	zgaszone	zgaszona
D.	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonej
C.	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonej
B.	zgaszonego	zgaszonego	zgaszony	zgaszone	zgaszoną
N.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszoną
Ms.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zgaszeni	zgaszeni	zgaszone	zgaszone
D.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych
C.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym
B.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszone
N.	zgaszonymi	zgaszonymi	zgaszonymi	zgaszonymi
Ms.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych

odpowiednik aspektowy: gasić

Składnia

zgasić

2. światło

Definicja

spowodować, że coś przestaje się świecić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia elektryczność

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wyłączyć

Połączenia

zgasić lampę, lampkę, latarkę, światło
zgasić i zapalić

Cytaty

- Helena zgasiła światło i wyszła z pokoju.

źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000

Do tego nie dają na noc zgasić lamp na korytarzu i w piwnicy, ponieważ te lampy służą jako wzmacniacze do ich wież dyskotekowych.

źródło: NKJP: Dudnienie ciszy, Dziennik Polski, 2001-04-07

Najpierw oczyścił klapę [...]. Potem, zgasiwszy latarkę, delikatnie podważył.

źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zgaszę	zgasimy
2 os.	zgasisz	zgasicie
3 os.	zgasi	zgaszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgasiłem +(e)m zgasił	zgasiłam +(e)m zgasiła	zgasiłom +(e)m zgasiło	zgasiliśmy +(e)śmy zgasili	zgasiłyśmy +(e)śmy zgasiły
2 os.	zgasiłeś +(e)ś zgasił	zgasiłaś +(e)ś zgasiła	zgasiłoś +(e)ś zgasiło	zgasiliście +(e)ście zgasili	zgasiłyście +(e)ście zgasiły
3 os.	zgasił	zgasiła	zgasiło	zgasili	zgasiły

bezosobnik: zgaszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zgaśmy
2 os.	zgaś	zgaście

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgasiłbym bym zgasił	zgasiłabym bym zgasiła	zgasiłobym bym zgasiło	zgasilibyśmy byśmy zgasili	zgasiłybyśmy byśmy zgasiły
2 os.	zgasiłbyś byś zgasił	zgasiłabyś byś zgasiła	zgasiłobyś byś zgasiło	zgasilibyście byście zgasili	zgasiłybyście byście zgasiły
3 os.	zgasiłby by zgasił	zgasiłaby by zgasiła	zgasiłoby by zgasiło	zgasiliby by zgasili	zgasiłyby by zgasiły

bezosobnik: zgaszono by

bezokolicznik: zgasić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zgasiwszy

gerundium: zgaszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zgaszenie	zgaszenia
D.	zgaszenia	zgaszeń
C.	zgaszeniu	zgaszeniom
B.	zgaszenie	zgaszenia
N.	zgaszeniem	zgaszeniami
Ms.	zgaszeniu	zgaszeniach
W.	zgaszenie	zgaszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zgaszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zgaszony	zgaszony	zgaszony	zgaszone	zgaszona
D.	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonej
C.	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonej
B.	zgaszonego	zgaszonego	zgaszony	zgaszone	zgaszoną
N.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszoną
Ms.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zgaszeni	zgaszeni	zgaszone	zgaszone
D.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych
C.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym
B.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszone
N.	zgaszonymi	zgaszonymi	zgaszonymi	zgaszonymi
Ms.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych

odpowiednik aspektowy: gasić

Składnia

zgasić

3. silnik

Definicja

wyłączyć działające urządzenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

zgasić auto, ekran, komputer, magnetofon, monitor, motor, silnik, telewizor

Cytaty

Nie spostrzegła, kiedy Wiesław zgasił telewizor, zwykle to jego głos nie dawał jej spać.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Kierowca zwolnił obroty, ale nie zgasił silnika.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Przeklęci wybawcy, Gazeta Wyborcza, 1993-07-17

Diagnoza - udar móżdżku, najgorsza rzecz. Zwykle koniec. Tak jakby zgasić ekran telewizora.

źródło: NKJP: Edyta Gietka, Zapytam o sens już tam, Polityka, 2006-11-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zgaszę	zgasimy
2 os.	zgasisz	zgasicie
3 os.	zgasi	zgaszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgasiłem +(e)m zgasił	zgasiłam +(e)m zgasiła	zgasiłom +(e)m zgasiło	zgasiliśmy +(e)śmy zgasili	zgasiłyśmy +(e)śmy zgasiły
2 os.	zgasiłeś +(e)ś zgasił	zgasiłaś +(e)ś zgasiła	zgasiłoś +(e)ś zgasiło	zgasiliście +(e)ście zgasili	zgasiłyście +(e)ście zgasiły
3 os.	zgasił	zgasiła	zgasiło	zgasili	zgasiły

bezosobnik: zgaszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zgaśmy
2 os.	zgaś	zgaście

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgasiłbym bym zgasił	zgasiłabym bym zgasiła	zgasiłobym bym zgasiło	zgasilibyśmy byśmy zgasili	zgasiłybyśmy byśmy zgasiły
2 os.	zgasiłbyś byś zgasił	zgasiłabyś byś zgasiła	zgasiłobyś byś zgasiło	zgasilibyście byście zgasili	zgasiłybyście byście zgasiły
3 os.	zgasiłby by zgasił	zgasiłaby by zgasiła	zgasiłoby by zgasiło	zgasiliby by zgasili	zgasiłyby by zgasiły

bezosobnik: zgaszono by

bezokolicznik: zgasić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zgasiwszy

gerundium: zgaszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zgaszenie	zgaszenia
D.	zgaszenia	zgaszeń
C.	zgaszeniu	zgaszeniom
B.	zgaszenie	zgaszenia
N.	zgaszeniem	zgaszeniami
Ms.	zgaszeniu	zgaszeniach
W.	zgaszenie	zgaszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zgaszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zgaszony	zgaszony	zgaszony	zgaszone	zgaszona
D.	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonej
C.	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonej
B.	zgaszonego	zgaszonego	zgaszony	zgaszone	zgaszoną
N.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszoną
Ms.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zgaszeni	zgaszeni	zgaszone	zgaszone
D.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych
C.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym
B.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszone
N.	zgaszonymi	zgaszonymi	zgaszonymi	zgaszonymi
Ms.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych

odpowiednik aspektowy: gasić

Składnia

zgasić

4. nadzieję

Definicja

zlikwidować lub zmniejszyć intensywność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ugasić

Połączenia

zgasić bunt, gniew, iskierkę nadziei, życia, nadzieję, powstanie, promień nienawiści, uśmiech, zapał; pragnienie
zgasić kozim mlekiem

Cytaty

20 października w Travemuende sekretarz stanu Les Aspin zgasił nadzieje Polski, Czech, Słowacji i Węgier na wejście do NATO w możliwym do przewidzenia terminie.

źródło: NKJP: Paweł Ławiński: Gra w dwie karty, Gazeta Wyborcza, 1993-11-03

To wyraźnie zgasiło zapał nastolatka.

źródło: NKJP: Wiślacy pod lupą, Dziennik Polski, 2001-05-04

Zwolennicy bezprocentowych napojów tylko tam mogli zgasić pragnienie kozim mlekiem.

źródło: NKJP: Piąte progowanie w Zaskalu Pulos, księżycówka i bób, Tygodnik Podhalański, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zgaszę	zgasimy
2 os.	zgasisz	zgasicie
3 os.	zgasi	zgaszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgasiłem +(e)m zgasił	zgasiłam +(e)m zgasiła	zgasiłom +(e)m zgasiło	zgasiliśmy +(e)śmy zgasili	zgasiłyśmy +(e)śmy zgasiły
2 os.	zgasiłeś +(e)ś zgasił	zgasiłaś +(e)ś zgasiła	zgasiłoś +(e)ś zgasiło	zgasiliście +(e)ście zgasili	zgasiłyście +(e)ście zgasiły
3 os.	zgasił	zgasiła	zgasiło	zgasili	zgasiły

bezosobnik: zgaszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zgaśmy
2 os.	zgaś	zgaście

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgasiłbym bym zgasił	zgasiłabym bym zgasiła	zgasiłobym bym zgasiło	zgasilibyśmy byśmy zgasili	zgasiłybyśmy byśmy zgasiły
2 os.	zgasiłbyś byś zgasił	zgasiłabyś byś zgasiła	zgasiłobyś byś zgasiło	zgasilibyście byście zgasili	zgasiłybyście byście zgasiły
3 os.	zgasiłby by zgasił	zgasiłaby by zgasiła	zgasiłoby by zgasiło	zgasiliby by zgasili	zgasiłyby by zgasiły

bezosobnik: zgaszono by

bezokolicznik: zgasić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zgasiwszy

gerundium: zgaszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zgaszenie	zgaszenia
D.	zgaszenia	zgaszeń
C.	zgaszeniu	zgaszeniom
B.	zgaszenie	zgaszenia
N.	zgaszeniem	zgaszeniami
Ms.	zgaszeniu	zgaszeniach
W.	zgaszenie	zgaszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zgaszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zgaszony	zgaszony	zgaszony	zgaszone	zgaszona
D.	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonej
C.	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonej
B.	zgaszonego	zgaszonego	zgaszony	zgaszone	zgaszoną
N.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszoną
Ms.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zgaszeni	zgaszeni	zgaszone	zgaszone
D.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych
C.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym
B.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszone
N.	zgaszonymi	zgaszonymi	zgaszonymi	zgaszonymi
Ms.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych

odpowiednik aspektowy: gasić

Składnia

zgasić

5. kogoś

Definicja

konkretną wypowiedzią lub czynnością pozbawić kogoś pewności siebie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

- Trzeba patrzeć, co się kupuje - zgasiła go kobieta.

źródło: Internet

[...] zgaś ją jakiś tekstem ... na pewno jej nie ustępuj!

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zgaszę	zgasimy
2 os.	zgasisz	zgasicie
3 os.	zgasi	zgaszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgasiłem +(e)m zgasił	zgasiłam +(e)m zgasiła	zgasiłom +(e)m zgasiło	zgasiliśmy +(e)śmy zgasili	zgasiłyśmy +(e)śmy zgasiły
2 os.	zgasiłeś +(e)ś zgasił	zgasiłaś +(e)ś zgasiła	zgasiłoś +(e)ś zgasiło	zgasiliście +(e)ście zgasili	zgasiłyście +(e)ście zgasiły
3 os.	zgasił	zgasiła	zgasiło	zgasili	zgasiły

bezosobnik: zgaszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zgaśmy
2 os.	zgaś	zgaście

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zgasiłbym bym zgasił	zgasiłabym bym zgasiła	zgasiłobym bym zgasiło	zgasilibyśmy byśmy zgasili	zgasiłybyśmy byśmy zgasiły
2 os.	zgasiłbyś byś zgasił	zgasiłabyś byś zgasiła	zgasiłobyś byś zgasiło	zgasilibyście byście zgasili	zgasiłybyście byście zgasiły
3 os.	zgasiłby by zgasił	zgasiłaby by zgasiła	zgasiłoby by zgasiło	zgasiliby by zgasili	zgasiłyby by zgasiły

bezosobnik: zgaszono by

bezokolicznik: zgasić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zgasiwszy

gerundium: zgaszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zgaszenie	zgaszenia
D.	zgaszenia	zgaszeń
C.	zgaszeniu	zgaszeniom
B.	zgaszenie	zgaszenia
N.	zgaszeniem	zgaszeniami
Ms.	zgaszeniu	zgaszeniach
W.	zgaszenie	zgaszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zgaszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zgaszony	zgaszony	zgaszony	zgaszone	zgaszona
D.	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonego	zgaszonej
C.	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonemu	zgaszonej
B.	zgaszonego	zgaszonego	zgaszony	zgaszone	zgaszoną
N.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszoną
Ms.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zgaszeni	zgaszeni	zgaszone	zgaszone
D.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych
C.	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym	zgaszonym
B.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszone
N.	zgaszonymi	zgaszonymi	zgaszonymi	zgaszonymi
Ms.	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych	zgaszonych

odpowiednik aspektowy: gasić

Składnia

Rz _osobowy

zgasić

KOGO

Frazeologizmy

ktoś zgasił piłkę

Data ostatniej modyfikacji: 16.11.2022