UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

osnuwać

Chronologizacja

1577, SPXVI
Rzeczownik odgerundialny  osnowanie  w zn. 'podstawa, fundament' < daw. pol. wariantu morfologicznego  osnować  (odnotowanego w Knap)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. osnuwam
 osnuwamy
2 os. osnuwasz
 osnuwacie
3 os. osnuwa
 osnuwają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. osnuwałem
+(e)m osnuwał
 osnuwałam
+(e)m osnuwała
 osnuwałom
+(e)m osnuwało
 osnuwaliśmy
+(e)śmy osnuwali
 osnuwałyśmy
+(e)śmy osnuwały
2 os. osnuwałeś
+(e)ś osnuwał
 osnuwałaś
+(e)ś osnuwała
 osnuwałoś
+(e)ś osnuwało
 osnuwaliście
+(e)ście osnuwali
 osnuwałyście
+(e)ście osnuwały
3 os. osnuwał
 osnuwała
 osnuwało
 osnuwali
 osnuwały

bezosobnik: osnuwano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę osnuwał
będę osnuwać
 będę osnuwała
będę osnuwać
 będę osnuwało
będę osnuwać
 będziemy osnuwali
będziemy osnuwać
 będziemy osnuwały
będziemy osnuwać
2 os. będziesz osnuwał
będziesz osnuwać
 będziesz osnuwała
będziesz osnuwać
 będziesz osnuwało
będziesz osnuwać
 będziecie osnuwali
będziecie osnuwać
 będziecie osnuwały
będziecie osnuwać
3 os. będzie osnuwał
będzie osnuwać
 będzie osnuwała
będzie osnuwać
 będzie osnuwało
będzie osnuwać
 będą osnuwali
będą osnuwać
 będą osnuwały
będą osnuwać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. osnuwajmy
2 os. osnuwaj
 osnuwajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. osnuwałbym
bym osnuwał
 osnuwałabym
bym osnuwała
 osnuwałobym
bym osnuwało
 osnuwalibyśmy
byśmy osnuwali
 osnuwałybyśmy
byśmy osnuwały
2 os. osnuwałbyś
byś osnuwał
 osnuwałabyś
byś osnuwała
 osnuwałobyś
byś osnuwało
 osnuwalibyście
byście osnuwali
 osnuwałybyście
byście osnuwały
3 os. osnuwałby
by osnuwał
 osnuwałaby
by osnuwała
 osnuwałoby
by osnuwało
 osnuwaliby
by osnuwali
 osnuwałyby
by osnuwały

bezosobnik: osnuwano by

bezokolicznik: osnuwać

imiesłów przysłówkowy współczesny: osnuwając

gerundium: osnuwanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: osnuwający

imiesłów przymiotnikowy bierny: osnuwany

odpowiednik aspektowy: osnuć

Pochodzenie

Zob. snuć

1. o pająku

Definicja

przetwarzając wydzielinę gruczołów przędnych, otaczać coś włóknami lub konstrukcjami składającymi się z tych włókien

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Cytaty

Przędziorki, podobnie jak na innych roślinach, osnuwają liście delikatną pajęczyną i powodują ich żółknięcie i opadanie.

źródło: NKJP: Gabriel Łabanowski: Dobrze wiedzieć niekoniecznie stosować, Kwiaty, nr 2, 1988

Składnia

bez ograniczeń + osnuwać +
CO + CZYM

2. o dymie

Definicja

książk. 
otaczać ze wszystkich stron

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  spowijać
hiperonimy:  otaczać

Połączenia

  • dym, mgła, mrok osnuwa

Cytaty

Chciałem też zobaczyć mityczną górę Fuji. Mityczną dlatego, że francuska pracownica FIFA opowiadała, że jest w Japonii po raz czwarty i ilekroć chciała nacieszyć się jej widokiem, to zawsze górę osnuwała mgła.

źródło: NKJP: Kuba Staszkiewicz: To się nazywa urlop, Dziennik Bałtycki, 2002-07-03

Nie wszyscy dokładnie widzieli tę bramkę, bo boisko osnuwały dymy z kolorowych rac [...].

źródło: NKJP: Jacek Żukowski: Hat trick Szczoczarza, Gazeta Krakowska, 2005-01-03

Jechaliśmy wolno, przez lasy i pola, i znów lasy, a wczesny listopadowy mrok osnuwał nas coraz gęstszą mgłą.

źródło: NKJP: Wanda Ossowska: Przeżyłam... Lwów - Warszawa 1939-1946, 2009

Składnia

bez ograniczeń + osnuwać +
KOGO/CO + (CZYM)

3. o artyście

Definicja

książk. 
tworzyć dzieło muzyczne, literackie lub filmowe na jakiejś podstawie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Cytaty

„Dziewczyna z perłą” jest adaptacją powieści Tracy Chevalier, w której autorka osnuwa fabułę wokół tajemnicy obrazu „Dziewczyna z kolczykiem z perły” Johannesa Vermeera van Delft, nazywanego również ”holenderską Giocondą”.

źródło: NKJP: (PACH): Tarnowska kronika Kulturalna, Gazeta Krakowska, 2004-12-09

Składnia

bez ograniczeń + osnuwać +
CO + wokół CZEGO | na CZYM

4. o tajemnicy

Definicja

książk. 
nadawać komuś lub czemuś specyficzny nastrój lub charakter

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  otaczać, owiewać, spowijać

Połączenia

  • aura, legenda, tajemnica osnuwa

Cytaty

Kraków Rzymowi nierówny, ale i jego początki osnuwa legenda o smoku całożercy - jak go nazywa piszący o nim w XIII wieku Mistrz Wincenty, zwany Kadłubkiem [...].

źródło: NKJP: Tadeusz Pieronek: Siła dobrej legendy, Gazeta Krakowska, 2008-01-18

Ta część Baku nazywa się Iczeri-Szereh, to znaczy Miasto Wewnętrzne. Wiele legend osnuwa tę dzielnicę i opiewa ją wiele ballad podwórzowych.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005

W tej scenie było coś znajomego, coś, co znajdowało oddźwięk w prawarstwach wspomnień. Nie starał się pogłębiać wrażenia; tyle widział, tyle widział, widziane niegdyś osnuwało go siecią skojarzeń, co za sens szarpać się w tej sieci.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Serpente w raju, 2001

Składnia

bez ograniczeń + osnuwać +
KOGO/CO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 27.06.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN