UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

płonić

Chronologizacja

1470, SStp
Inne znaczenie: 'nie zasilając nawozem, powodować nieurodzajność'

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płonię
płonimy
2 os. płonisz
płonicie
3 os. płoni
płonią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płoniłem
+(e)m płonił
płoniłam
+(e)m płoniła
płoniłom
+(e)m płoniło
płoniliśmy
+(e)śmy płonili
płoniłyśmy
+(e)śmy płoniły
2 os. płoniłeś
+(e)ś płonił
płoniłaś
+(e)ś płoniła
płoniłoś
+(e)ś płoniło
płoniliście
+(e)ście płonili
płoniłyście
+(e)ście płoniły
3 os. płonił
płoniła
płoniło
płonili
płoniły

bezosobnik: płoniono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę płonił
będę płonić
będę płoniła
będę płonić
będę płoniło
będę płonić
będziemy płonili
będziemy płonić
będziemy płoniły
będziemy płonić
2 os. będziesz płonił
będziesz płonić
będziesz płoniła
będziesz płonić
będziesz płoniło
będziesz płonić
będziecie płonili
będziecie płonić
będziecie płoniły
będziecie płonić
3 os. będzie płonił
będzie płonić
będzie płoniła
będzie płonić
będzie płoniło
będzie płonić
będą płonili
będą płonić
będą płoniły
będą płonić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płońmy
2 os. płoń
płońcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płoniłbym
bym płonił
płoniłabym
bym płoniła
płoniłobym
bym płoniło
płonilibyśmy
byśmy płonili
płoniłybyśmy
byśmy płoniły
2 os. płoniłbyś
byś płonił
płoniłabyś
byś płoniła
płoniłobyś
byś płoniło
płonilibyście
byście płonili
płoniłybyście
byście płoniły
3 os. płoniłby
by płonił
płoniłaby
by płoniła
płoniłoby
by płoniło
płoniliby
by płonili
płoniłyby
by płoniły

bezosobnik: płoniono by

bezokolicznik: płonić

imiesłów przysłówkowy współczesny:

płoniąc

gerundium: płonienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płonienie
płonienia
D. płonienia
płonień
C. płonieniu
płonieniom
B. płonienie
płonienia
N. płonieniem
płonieniami
Ms. płonieniu
płonieniach
W. płonienie
płonienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: płoniący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. płoniący
płoniący
płoniący
płoniące
płoniąca
D. płoniącego
płoniącego
płoniącego
płoniącego
płoniącej
C. płoniącemu
płoniącemu
płoniącemu
płoniącemu
płoniącej
B. płoniącego
płoniącego
płoniący
płoniące
płoniącą
N. płoniącym
płoniącym
płoniącym
płoniącym
płoniącą
Ms. płoniącym
płoniącym
płoniącym
płoniącym
płoniącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. płoniący
płoniący
płoniące
płoniące
D. płoniących
płoniących
płoniących
płoniących
C. płoniącym
płoniącym
płoniącym
płoniącym
B. płoniących
płoniących
płoniących
płoniące
N. płoniącymi
płoniącymi
płoniącymi
płoniącymi
Ms. płoniących
płoniących
płoniących
płoniących

imiesłów przymiotnikowy bierny: płoniony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. płoniony
płoniony
płoniony
płonione
płoniona
D. płonionego
płonionego
płonionego
płonionego
płonionej
C. płonionemu
płonionemu
płonionemu
płonionemu
płonionej
B. płonionego
płonionego
płoniony
płonione
płonioną
N. płonionym
płonionym
płonionym
płonionym
płonioną
Ms. płonionym
płonionym
płonionym
płonionym
płonionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. płonieni
płonieni
płonione
płonione
D. płonionych
płonionych
płonionych
płonionych
C. płonionym
płonionym
płonionym
płonionym
B. płonionych
płonionych
płonionych
płonione
N. płonionymi
płonionymi
płonionymi
płonionymi
Ms. płonionych
płonionych
płonionych
płonionych

odpowiedniki aspektowe: spłonić , zapłonić

Pochodzenie

Sztucznie utworzone od płonąć, podstawę stanowiła zapewne mylna interpretacja rzeczownika odsłownego zapłonienie 'okrycie się rumieńcem' (Boryś).

Definicja

książk. 
powodować, że czyjaś twarz staje się czerwona pod wpływem silnych emocji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  czerwienić, rumienić

Połączenia

  • rumieniec płoni
  • płonić czyjeś lico, czyjąś twarz

Cytaty

Runęły w miasto pieśni gościńców [...], a dziewkom lico rumieniec płonił.

źródło: Adam Polewka: Igrce w Barbakanie, 1953 (books.google.pl)

Wszystko czynił zręcznie i apetycznie, świeżutką czaszkę płonił mu rumieniec, gdy się pochylał nad zamkiem walizki.

źródło: Kazimierz Brandys: Jak być kochaną i inne opowiadania, 1970 (books.google.pl)

Składnia

bez ograniczeń + płonić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 13.12.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj