Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | prawowity |
prawowity |
prawowity |
prawowite |
prawowita |
D. | prawowitego |
prawowitego |
prawowitego |
prawowitego |
prawowitej |
C. | prawowitemu |
prawowitemu |
prawowitemu |
prawowitemu |
prawowitej |
B. | prawowitego |
prawowitego |
prawowity |
prawowite |
prawowitą |
N. | prawowitym |
prawowitym |
prawowitym |
prawowitym |
prawowitą |
Ms. | prawowitym |
prawowitym |
prawowitym |
prawowitym |
prawowitej |
W. | prawowity |
prawowity |
prawowity |
prawowite |
prawowita |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | prawowici |
prawowici |
prawowite |
prawowite |
D. | prawowitych |
prawowitych |
prawowitych |
prawowitych |
C. | prawowitym |
prawowitym |
prawowitym |
prawowitym |
B. | prawowitych |
prawowitych |
prawowitych |
prawowite |
N. | prawowitymi |
prawowitymi |
prawowitymi |
prawowitymi |
Ms. | prawowitych |
prawowitych |
prawowitych |
prawowitych |
W. | prawowici |
prawowici |
prawowite |
prawowite |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | prawowitszy |
prawowitszy |
prawowitszy |
prawowitsze |
prawowitsza |
D. | prawowitszego |
prawowitszego |
prawowitszego |
prawowitszego |
prawowitszej |
C. | prawowitszemu |
prawowitszemu |
prawowitszemu |
prawowitszemu |
prawowitszej |
B. | prawowitszego |
prawowitszego |
prawowitszy |
prawowitsze |
prawowitszą |
N. | prawowitszym |
prawowitszym |
prawowitszym |
prawowitszym |
prawowitszą |
Ms. | prawowitszym |
prawowitszym |
prawowitszym |
prawowitszym |
prawowitszej |
W. | prawowitszy |
prawowitszy |
prawowitszy |
prawowitsze |
prawowitsza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | prawowitsi |
prawowitsi |
prawowitsze |
prawowitsze |
D. | prawowitszych |
prawowitszych |
prawowitszych |
prawowitszych |
C. | prawowitszym |
prawowitszym |
prawowitszym |
prawowitszym |
B. | prawowitszych |
prawowitszych |
prawowitszych |
prawowitsze |
N. | prawowitszymi |
prawowitszymi |
prawowitszymi |
prawowitszymi |
Ms. | prawowitszych |
prawowitszych |
prawowitszych |
prawowitszych |
W. | prawowitsi |
prawowitsi |
prawowitsze |
prawowitsze |
Pochodzenie
1. syn
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny
Relacje znaczeniowe
synonimy: | ślubny I, z prawego łoża I | |
sprzeczne: | naturalny, nieślubny, pozamałżeński, z nieprawego łoża I |
Połączenia
- prawowity potomek, syn; prawowita córka; prawowite dziecko
Cytaty
Według Galla Zbigniew był synem konkubiny, jednak przez innych uważany był za prawowitego potomka księcia. źródło: NKJP: Marek Kazimierz Barański: Dynastia Piastów w Polsce, 2005 |
|
Kunhuta miała [...] zajść w ciążę z kochankiem. Jej prawowitego syna, Wacława, wielce oburzał ten haniebny związek [...]. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006 |
|
[...] aż do wejścia w życie Ustawy z dnia 3 stycznia 1972 r. o rodzicielstwie dzieci prawowite (z prawego łoża) i dzieci naturalne (pozamałżeńskie) nie miały takich samych praw, w szczególności w sprawach spadkowych. źródło: Adrianna Szczygieł: Jak poślubić nieboszczyka?, In Gremio, 2021 (ingremio.org) |
Składnia
Rz | + | prawowity | + | |
szyk: neutralny |
2. związek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny
Połączenia
- prawowity małżonek, mąż; związek; prawowita małżonka, żona; prawowite małżeństwo
Cytaty
Do schedy z woli zmarłego uprawniona została również jego kochanka, z którą związał się przed 12 laty po separacji z prawowitą małżonką. źródło: NKJP: Dziwny jest ten świat, Dziennik Polski, 2001-03-03 |
|
Dzieci poczęte w wolnych związkach są traktowane na równi z dziećmi prawowitych małżonków - władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. źródło: NKJP: Beata Pawlak: Miłość bez atestu, Gazeta Wyborcza, 1993-04-22 |
|
Od wieków w naszej wsi wszystkie dzieci rodziły się normalnie. Te poczęte po ślubie z prawowitego związku, w małżeńskim łożu wyścielonym słomą, i te poczęte przed ślubem w uchylonej komorze [...]. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: Półbaśnie, 1976 |
Składnia
Rz | + | prawowity | + | |
szyk: neutralny |
3. właściciel
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | pełnoprawny |
Połączenia
- prawowity cesarz, król, monarcha, prezydent, przywódca, rząd, władca; gospodarz, mieszkaniec; członek, przedstawiciel, właściciel; dziedzic, następca, spadkobierca; prawowita właścicielka; władza
- jedyny prawowity
Cytaty
Tego dnia uczniów klasy pierwszej pasowano na prawowitych członków szkolnej społeczności. źródło: NKJP: (e.Ż): Śladami naszej patronki, Nowiny Raciborskie, 2008-11-25 |
|
Jako jedyna prawowita spadkobierczyni po Jerzym Ignacym Lubomirskim z Rozwadowa-Charzewic nie pozwalam na żadne czynności wokół nieruchomości należących niegdyś do mego ojca! źródło: NKJP: (RUT): Dziedzictwo w ruinie, Dziennik Polski, 2005-04-13 |
|
Przecież w latach 1945 i 1946 w Polsce nie rządziła władza prawowita (ta była na wygnaniu w Londynie). źródło: NKJP: Internet |
Składnia
Rz | + | prawowity | + | |
szyk: neutralny |
4. majątek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | pełnoprawny |
Połączenia
- prawowita własność; prawowite miejsce
Cytaty
Mieszkanie na parterze jest sprzedawane razem z ogródkiem, staje się on więc prawowitą własnością kupującego. źródło: NKJP: (EBu): Własny ogródek, Dziennik Bałtycki, 2000-05-09 |
|
Trzy narody, które tak odważnie walczyły o wolność, zajmą swe prawowite miejsce jako członkowie Sojuszu, który od ponad pół wieku stoi na straży wolności. źródło: NKJP: Bill Clinton: Bill Clinton dla „Gazety”, Gazeta Wyborcza, 1999-03-13 |
Składnia
Rz | + | prawowity | + | |
szyk: tylko prepozycja |