UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kandydat

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. candidātus 'ubiegający się o urząd, ubrany w białą togę'

1. na stanowisko

Definicja

osoba ubiegająca się o stanowisko, godność, funkcję lub status albo zgłaszana na to stanowisko lub do pełnienia danej funkcji

Noty o użyciu

Wyraz jest również używany w odniesieniu do zwierząt, instytucji, a nawet przedmiotów, np.  Według krytyków film będzie poważnym kandydatem do tegorocznych Oscarów .

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  aspirant, pretendent

Połączenia

  • dobry, doświadczony, egzotyczny, idealny, murowany, najlepszy, najpoważniejszy, poważny, wartościowy, zły; dotychczasowy, kolejny, niedawny, nowy; ewentualny, główny, jedyny, każdy, pewny, potencjalny, wspólny; bezpartyjny, niezależny, republikański, żelazny kandydat; kandydat popierany przez kogoś, ubiegający się o coś, zarejestrowany przez kogoś, zgłoszony przez kogoś
  • kandydat partii, ugrupowania; centrolewicy, demokracji, lewicy, opozycji, prawicy, republikanów, socjalistów
  • kandydat do awansu, do fotela kogo, do pracy, do składu czego; do sejmu; do medalu, do nagrody, do odznaczenia, do zwycięstwa; do NATO, Unii Europejskiej..., do członkostwa (w NATO, Unii Europejskiej...); z listy kogo
  • kandydat na ministra, na posła, na premiera, na prezesa, na prezydenta, na przewodniczącego, na radnego, na wiceprezydenta, na wojewodę, na wójta; na medycynę, na prawo, na socjologię; na członka czego, na szefa czego; na fotel kogo, na stanowisko kogo; na błogosławionego, na świętego
  • któryś kandydat na liście; kandydat z jakimś wykształceniem
  • kandydat w wyborach
  • miasto kandydat
  • kandydat spełnia jakieś wymogi; otrzymał ileś głosów; przeszedł, wszedł do którejś tury głosowania, uzyskał ileś głosów, zajął któreś miejsce; startował, wygrał, wystartował, zwyciężył w wyborach; przekonywał

Cytaty

Zwróciliśmy naszemu rozmówcy uwagę, że wybrany przez niego kandydat nie spełnia dwóch podstawowych wymagań, jakie... prezydent postawił osobom ubiegającym się o fotel prezesa [...].

źródło: NKJP: R.Nadaj: Kulisy powołania nowego prezesa TBS, Tygodnik Ciechanowski, 2003-08-18

Mamy świadomość, że Polska jako kandydat do Unii Europejskiej ma wiele atutów.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.09.1999

[...] nie jestem skłonny deklarować i obiecywać przekazywania jakiś kwot w ramach współpracy z klubem – przekonywał kandydat na burmistrza [...].

źródło: NKJP: PAT: Za mało wiary w Grodzisku, Gazeta Poznańska, 2002-10-19

[...] proszę zauważyć, że gdyby w tej chwili zostały podane wyniki i gdyby ten kandydat uzyskał bezwzględną większość głosów, to powstałoby pytanie: „Czy należy przeprowadzać drugie głosowanie?”.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 12.12.1992

Inny kandydat do mistrzostwa, zespół Chelsea Londyn, wygrał u siebie z Tottenhamem 4–2, choć do 35 minuty przegrywał 0–1.

źródło: NKJP: Tylko remis Arsenalu, Dziennik Polski, 2003-09-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kandydat
 kandydaci
 ndepr
kandydaty
 depr
D. kandydata
 kandydatów
C. kandydatowi
 kandydatom
B. kandydata
 kandydatów
N. kandydatem
 kandydatami
Ms. kandydacie
 kandydatach
W. kandydacie
 kandydaci
 ndepr
kandydaty
 depr

Składnia

bez ograniczeń + kandydat +
na KOGO/CO
bez ograniczeń + kandydat +
do CZEGO

2. na męża

Definicja

osoba, która mogłaby pełnić jakąś funkcję lub wykonywać określoną czynność

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  materiał

Połączenia

  • na dawcę, na kierowcę, na męża

Cytaty

Stateczny, dobrze sytuowany, bezdzietny, bez zobowiązań mężczyzna to wprost wymarzony kandydat na męża.

źródło: NKJP: Marlena Polok-Kin: Kochankowie mojej mamy, Dziennik Zachodni, 2004-02-24

Tymczasem kandydat na dawcę może całe lata figurować w rejestrze i nigdy nie spotkać chorego, któremu przyda się akurat ten szpik...

źródło: NKJP: Danuta Pawlicka: Banki leku, Gazeta Poznańska, 2002-05-22

Które manewry sprawiają kandydatom na kierowców najwięcej problemów? - Bez względu na płeć najtrudniejsze dla początkujących kierowców są: jazda tyłem, parkowanie tyłem, jazda po łuku - popularny rękaw.

źródło: NKJP: (tj): Rozmawiamy z..., Express Ilustrowany, 2002-04-04

Szczególnym zainteresowaniem pani dyrektor cieszą się mali kandydaci na czytelników i dzieci, które biorą do ręki pierwszą książkę.

źródło: NKJP: W. Hagedorny: Kobieta niezwykła, Tygodnik Ciechanowski, 2004-03-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kandydat
 kandydaci
 ndepr
kandydaty
 depr
D. kandydata
 kandydatów
C. kandydatowi
 kandydatom
B. kandydata
 kandydatów
N. kandydatem
 kandydatami
Ms. kandydacie
 kandydatach
W. kandydacie
 kandydaci
 ndepr
kandydaty
 depr

Składnia

Rzosobowy + kandydat +
na KOGO

Frazeologizmy

kandydat na ołtarze
kandydat nauk
Data ostatniej modyfikacji: 09.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN