Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaperzam się |
zaperzamy się |
|||
| 2 os. |
zaperzasz się |
zaperzacie się |
|||
| 3 os. |
zaperza się |
zaperzają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaperzałem się +(e)m się zaperzał |
zaperzałam się +(e)m się zaperzała |
zaperzałom się +(e)m się zaperzało |
zaperzaliśmy się +(e)śmy się zaperzali |
zaperzałyśmy się +(e)śmy się zaperzały |
| 2 os. |
zaperzałeś się +(e)ś się zaperzał |
zaperzałaś się +(e)ś się zaperzała |
zaperzałoś się +(e)ś się zaperzało |
zaperzaliście się +(e)ście się zaperzali |
zaperzałyście się +(e)ście się zaperzały |
| 3 os. |
zaperzał się |
zaperzała się |
zaperzało się |
zaperzali się |
zaperzały się |
bezosobnik: zaperzano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się zaperzał będę się zaperzać |
będę się zaperzała będę się zaperzać |
będę się zaperzało będę się zaperzać |
będziemy się zaperzali będziemy się zaperzać |
będziemy się zaperzały będziemy się zaperzać |
| 2 os. |
będziesz się zaperzał będziesz się zaperzać |
będziesz się zaperzała będziesz się zaperzać |
będziesz się zaperzało będziesz się zaperzać |
będziecie się zaperzali będziecie się zaperzać |
będziecie się zaperzały będziecie się zaperzać |
| 3 os. |
będzie się zaperzał będzie się zaperzać |
będzie się zaperzała będzie się zaperzać |
będzie się zaperzało będzie się zaperzać |
będą się zaperzali będą się zaperzać |
będą się zaperzały będą się zaperzać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaperzajmy się |
|
| 2 os. |
zaperzaj się |
zaperzajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaperzałbym się bym się zaperzał |
zaperzałabym się bym się zaperzała |
zaperzałobym się bym się zaperzało |
zaperzalibyśmy się byśmy się zaperzali |
zaperzałybyśmy się byśmy się zaperzały |
| 2 os. |
zaperzałbyś się byś się zaperzał |
zaperzałabyś się byś się zaperzała |
zaperzałobyś się byś się zaperzało |
zaperzalibyście się byście się zaperzali |
zaperzałybyście się byście się zaperzały |
| 3 os. |
zaperzałby się by się zaperzał |
zaperzałaby się by się zaperzała |
zaperzałoby się by się zaperzało |
zaperzaliby się by się zaperzali |
zaperzałyby się by się zaperzały |
bezosobnik: zaperzano by się
bezokolicznik: zaperzać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zaperzając się
gerundium: zaperzanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaperzanie się |
zaperzania się |
| D. | zaperzania się |
zaperzań się |
| C. | zaperzaniu się |
zaperzaniom się |
| B. | zaperzanie się |
zaperzania się |
| N. | zaperzaniem się |
zaperzaniami się |
| Ms. | zaperzaniu się |
zaperzaniach się |
| W. | zaperzanie się |
zaperzania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zaperzający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zaperzający się |
zaperzający się |
zaperzający się |
zaperzające się |
zaperzająca się |
| D. | zaperzającego się |
zaperzającego się |
zaperzającego się |
zaperzającego się |
zaperzającej się |
| C. | zaperzającemu się |
zaperzającemu się |
zaperzającemu się |
zaperzającemu się |
zaperzającej się |
| B. | zaperzającego się |
zaperzającego się |
zaperzający się |
zaperzające się |
zaperzającą się |
| N. | zaperzającym się |
zaperzającym się |
zaperzającym się |
zaperzającym się |
zaperzającą się |
| Ms. | zaperzającym się |
zaperzającym się |
zaperzającym się |
zaperzającym się |
zaperzającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zaperzający się |
zaperzający się |
zaperzające się |
zaperzające się |
| D. | zaperzających się |
zaperzających się |
zaperzających się |
zaperzających się |
| C. | zaperzającym się |
zaperzającym się |
zaperzającym się |
zaperzającym się |
| B. | zaperzających się |
zaperzających się |
zaperzających się |
zaperzające się |
| N. | zaperzającymi się |
zaperzającymi się |
zaperzającymi się |
zaperzającymi się |
| Ms. | zaperzających się |
zaperzających się |
zaperzających się |
zaperzających się |
odpowiednik aspektowy: zaperzyć się
1. gniewem
Definicja
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | unosić się |
Cytaty
|
Podejrzewa się, że schody mogli naruszyć złomiarze, którzy chcieli ukraść metalową balustradę. – A skąd! – zaperzają się lokatorzy. – Balustrada zniknęła dopiero po zawaleniu się schodów – mówią. źródło: NKJP: Izabela Jarosz - Kasprzyk: Łaska prezesa, Trybuna Śląska, 2003-07-04 |
|
|
- Przed wojną w mieście byłoby to nie do pomyślenia - zaperza się pani Maria. - Owszem, panowie na wizytę przynosili flakonik zazwyczaj drogich perfum, ale kropili nimi tylko znajome panie, raczej symbolicznie i za ich zgodą. źródło: NKJP: Elżbieta Skwarczyńska - Adryańska: Święcone po lwowsku, Dziennik Zachodni, 2001-04-14 |
|
|
[...] był inteligentnym człowiekiem. Nie zaperzał się, nie stawał po żadnej stronie. źródło: KWJP: Aldona Wiśniewska, Magda Krzyżanowska-Mierzewska: Olga, córka „Wilka”, 2019 |
2. o polu
Definicja
Pochodzenie
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny
Cytaty
|
Wierny z doświadczenia, że nie wszystkie pola jednakowo zaperzają się. Na jednych rolnik prowadzi bezustanną walkę z perzem, gdy na innych glebach perz pokazuje się wyjątkowo i to w nie wielkiej ilości. źródło: Jak uprawiać ziemię na Mazurach i Warmii, 1947 (kpbc.umk.pl) |