UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uspokajać się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uspokajam się	uspokajamy się
2 os.	uspokajasz się	uspokajacie się
3 os.	uspokaja się	uspokajają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uspokajałem się +(e)m się uspokajał	uspokajałam się +(e)m się uspokajała	uspokajałom się +(e)m się uspokajało	uspokajaliśmy się +(e)śmy się uspokajali	uspokajałyśmy się +(e)śmy się uspokajały
2 os.	uspokajałeś się +(e)ś się uspokajał	uspokajałaś się +(e)ś się uspokajała	uspokajałoś się +(e)ś się uspokajało	uspokajaliście się +(e)ście się uspokajali	uspokajałyście się +(e)ście się uspokajały
3 os.	uspokajał się	uspokajała się	uspokajało się	uspokajali się	uspokajały się

bezosobnik: uspokajano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się uspokajał będę się uspokajać	będę się uspokajała będę się uspokajać	będę się uspokajało będę się uspokajać	będziemy się uspokajali będziemy się uspokajać	będziemy się uspokajały będziemy się uspokajać
2 os.	będziesz się uspokajał będziesz się uspokajać	będziesz się uspokajała będziesz się uspokajać	będziesz się uspokajało będziesz się uspokajać	będziecie się uspokajali będziecie się uspokajać	będziecie się uspokajały będziecie się uspokajać
3 os.	będzie się uspokajał będzie się uspokajać	będzie się uspokajała będzie się uspokajać	będzie się uspokajało będzie się uspokajać	będą się uspokajali będą się uspokajać	będą się uspokajały będą się uspokajać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uspokajajmy się
2 os.	uspokajaj się	uspokajajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uspokajałbym się bym się uspokajał	uspokajałabym się bym się uspokajała	uspokajałobym się bym się uspokajało	uspokajalibyśmy się byśmy się uspokajali	uspokajałybyśmy się byśmy się uspokajały
2 os.	uspokajałbyś się byś się uspokajał	uspokajałabyś się byś się uspokajała	uspokajałobyś się byś się uspokajało	uspokajalibyście się byście się uspokajali	uspokajałybyście się byście się uspokajały
3 os.	uspokajałby się by się uspokajał	uspokajałaby się by się uspokajała	uspokajałoby się by się uspokajało	uspokajaliby się by się uspokajali	uspokajałyby się by się uspokajały

bezosobnik: uspokajano by się

bezokolicznik: uspokajać się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

uspokajając się

gerundium: uspokajanie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uspokajanie się	uspokajania się
D.	uspokajania się	uspokajań się
C.	uspokajaniu się	uspokajaniom się
B.	uspokajanie się	uspokajania się
N.	uspokajaniem się	uspokajaniami się
Ms.	uspokajaniu się	uspokajaniach się
W.	uspokajanie się	uspokajania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: uspokajający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uspokajający się	uspokajający się	uspokajający się	uspokajające się	uspokajająca się
D.	uspokajającego się	uspokajającego się	uspokajającego się	uspokajającego się	uspokajającej się
C.	uspokajającemu się	uspokajającemu się	uspokajającemu się	uspokajającemu się	uspokajającej się
B.	uspokajającego się	uspokajającego się	uspokajający się	uspokajające się	uspokajającą się
N.	uspokajającym się	uspokajającym się	uspokajającym się	uspokajającym się	uspokajającą się
Ms.	uspokajającym się	uspokajającym się	uspokajającym się	uspokajającym się	uspokajającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uspokajający się	uspokajający się	uspokajające się	uspokajające się
D.	uspokajających się	uspokajających się	uspokajających się	uspokajających się
C.	uspokajającym się	uspokajającym się	uspokajającym się	uspokajającym się
B.	uspokajających się	uspokajających się	uspokajających się	uspokajające się
N.	uspokajającymi się	uspokajającymi się	uspokajającymi się	uspokajającymi się
Ms.	uspokajających się	uspokajających się	uspokajających się	uspokajających się

odpowiednik aspektowy: uspokoić się

Pochodzenie

Zob. spokój I

1. odzyskiwać spokój

Definicja

przestawać się denerwować, pozbywając się niepokoju, lęków i obaw i odzyskiwać spokój

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

uspokajać się myślą, że...

Cytaty

	- Zaraz powinniśmy się stąd wydostać - uspokajałem się brzmieniem własnego głosu. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006
	Niestety, nie zawsze taka jest. W ubiegłym roku Państwowy Zakład Higieny doliczył się około 5 tys. zbiorowych zatruć salmonellą, ćwierć tysiąca włośnicą i ponad 400 gronkowcem. Uspokajamy się, że te wskaźniki od lat pozostają na mniej więcej tym samym poziomie. źródło: NKJP: Paweł Tarnowski: Mięsoroby, Polityka, 2000-11-25
	Uspokaja się, gdy orientuje się, że w umowie ma zapis o jednym dniu od podpisania dokumentów, w ciągu którego może odstąpić od uczestnictwa w systemie. źródło: NKJP: (TM): Jak nas oszukują? - krok po kroku, Dziennik Zachodni, 2004-05-29
	Jest pełen niepokoju, miota się. W pewnym momencie uspokaja się. Wie, że podjął decyzję. źródło: NKJP: Paweł Wodniak: Samobójstwo - NIE ostateczne, Gazeta Krakowska, 2003-02-06

Składnia

	+	uspokajać się	+	(CZYM)
	+	uspokajać się	+	że ZDANIE

2. uciszyć się

Definicja

przestawać zachowywać się głośno i nerwowo, a nawet agresywnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

dziecko uspokaja się

Cytaty

Ludzie przycichli. Słów mówiącego Lizjasz nie rozumiał, Paweł bowiem mówił po aramejsku. Trybun zauważył tylko, że tłum uspokaja się i słucha ciekawie.

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

Wesołe i ruchliwe, ptaki te gadają cały dzień, a uspokajają się dopiero wieczorem, gdy okryje się ich klatkę.

źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1975

Rozbawiona widownia uspokaja się. Muzyka cichnie.

źródło: NKJP: Radosław Figura: Teraz albo nigdy! Odcinek 05, 2007

3. wiatr

Definicja

o siłach natury: stawać się mniej gwałtownym lub ustawać zupełnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

uciszać się

Cytaty

	Ulewa przycicha. Wiatr uspokaja się. źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998
	Morze uspokaja się, ale tylko na moment. źródło: NKJP: (slonkoq): Ogrodzieniec, Pinezka.pl, 2005-04
	Naokoło statku była płycizna. Fale uspokajały się. źródło: NKJP: Nelly Strugowa: Wyspa zapomnienia, Nowa Kultura, nr 4, 1962
	Po kilku dniach wulkan uspokaja się, a w kraterze powstaje jezioro lawy. źródło: NKJP: Mirosław Rutkowski: Łagodne wulkany, Wiedza i Życie, nr 11, 2001

4. sytuacja

Definicja

stawać się mniej nieprzewidywalnym, wracając do zwykłego porządku rzeczy i zwykłego rytmu działania

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

rynek, sytuacja, wszystko uspokaja się

Cytaty

	Sytuacja uspokaja się dopiero w roku 1941. źródło: NKJP: Internet
	Serce uspokajało się powoli, ale przestało już łomotać. źródło: NKJP: Jerzy Gotowała: Najkrócej żyją motyle: lotnictwo rozpoznawcze wciąż niezbędne, 1996
	Wygląda na to, że rynek się uspokaja [...]. źródło: NKJP: Głos ma minister, Dziennik Polski, 2002-07-13
	Z wolna uspokajał mu się oddech, ustało drżenie szczęk. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Atlantyda, wyspa ognia, 1967

5. stawać się spokojniej

Definicja

o jakimś miejscu lub czasie: robić się mniej niebezpiecznie lub mniej nerwowo

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

uciszać się, wyciszać się

Cytaty

Mimo bólu byłam całkiem przytomna i czekałam z determinacją, kiedy znowu nadleci nowa lawina, i myślałam, że zaraz wszystko się skończy. Gdy znowu uspokajało się, zaczynało się nowe oczekiwanie.

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979

Składnia

uspokajać się

Data ostatniej modyfikacji: 05.12.2016