UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

grzmot

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *grьmotъ 'huk, grzmot'

1. odgłos burzy

Definicja

huk, który towarzyszy wyładowaniom elektrycznym w czasie burzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  huk

Połączenia

  • daleki, odległy; potężny, przeciągły, wielki; głuchy, dudniący; nagły, nowy, wiosenny; grzmot
  • grzmot burzy, pioruna
  • grzmoty i błyskawice, grzmoty i grad, grzmoty i pioruny
  • burza z grzmotami
  • podobny do grzmotu
  • grzmot odezwał się, przetoczył się, rozległ się
  • słyszeć, usłyszeć grzmot; zesłać grzmoty

Cytaty

Obudził się [...], gdy grzmot październikowej burzy rozdarł niebo.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Z daleka słychać odgłos grzmotu i pierwsze krople spadają na ulicę.

źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1995

Burza z grzmotami i silną ulewą przeciągnęła wczoraj przez Kraków wieczorem.

źródło: NKJP: W Krakowie przed 100 laty, Dziennik Polski, 2002-08-21

Mija godzina 21, zaczyna padać deszcz, nasila się wiatr, grzmoty są coraz głośniejsze. Z minuty na minutę pada coraz mocniej.

źródło: NKJP: Śmierć pod namiotem, Echo Dnia, 2007-07-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grzmot
grzmoty
D. grzmotu
grzmotów
C. grzmotowi
grzmotom
B. grzmot
grzmoty
N. grzmotem
grzmotami
Ms. grzmocie
grzmotach
W. grzmocie
grzmoty

2. huk

Definicja

bardzo donośny odgłos, który powstaje podczas uderzenia, łamania czegoś lub wystrzału

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  huk

Połączenia

  • głuchy grzmot
  • grzmot armat, bomb, dział, wybuchu, wystrzałów; bębna, trąb; fal, kopyt, oklasków
  • huk i grzmot
  • grzmot rozległ się

Cytaty

Od czasu do czasu ciszę na chwilę wypełniał daleki grzmot samolotu.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004

[...] wśród grzmotu trąb i okrzyków poprowadził wojsko na zaskoczonego wroga.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Z głuchym grzmotem staczają się z nasypu wagony.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grzmot
grzmoty
D. grzmotu
grzmotów
C. grzmotowi
grzmotom
B. grzmot
grzmoty
N. grzmotem
grzmotami
Ms. grzmocie
grzmotach
W. grzmocie
grzmoty

3. przedmiot

Definicja

pot. 
przedmiot zbyt duży albo zbyt ciężki i przez to mało użyteczny

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ciężar

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

synonimy:  krowa

Cytaty

Dru przywiózł starego remingtona, naszą maszynę do pisania, straszny grzmot. Marusia kupiła go kiedyś dawno w Łodzi za trzysta złotych. Prezentuje się po czyszczeniu i naprawie świetnie.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Broń gwintowana ma bardzo grube ścianki lufy, [...] . Wydłużanie takiej lufy, powoduje znaczy przyrost w masie broni, a jednocześnie mocno przesuwa środek ciężkości do przodu. Utrzymanie takiego „grzmota ” lewą ręką, w linii poziomej i wycelowanie staje się coraz trudniejsze.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2, m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grzmot
grzmoty
D. grzmota
grzmotu
grzmotów
C. grzmotowi
grzmotom
B. grzmota
grzmot
grzmoty
N. grzmotem
grzmotami
Ms. grzmocie
grzmotach
W. grzmocie
grzmoty
Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj