Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
chajtnę się |
chajtniemy się |
|||
| 2 os. |
chajtniesz się |
chajtniecie się |
|||
| 3 os. |
chajtnie się |
chajtną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chajtnąłem się +(e)m się chajtnął |
chajtnęłam się +(e)m się chajtnęła |
chajtnęłom się +(e)m się chajtnęło |
chajtnęliśmy się +(e)śmy się chajtnęli |
chajtnęłyśmy się +(e)śmy się chajtnęły |
| 2 os. |
chajtnąłeś się +(e)ś się chajtnął |
chajtnęłaś się +(e)ś się chajtnęła |
chajtnęłoś się +(e)ś się chajtnęło |
chajtnęliście się +(e)ście się chajtnęli |
chajtnęłyście się +(e)ście się chajtnęły |
| 3 os. |
chajtnął się |
chajtnęła się |
chajtnęło się |
chajtnęli się |
chajtnęły się |
bezosobnik: chajtnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
chajtnijmy się |
|
| 2 os. |
chajtnij się |
chajtnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chajtnąłbym się bym się chajtnął |
chajtnęłabym się bym się chajtnęła |
chajtnęłobym się bym się chajtnęło |
chajtnęlibyśmy się byśmy się chajtnęli |
chajtnęłybyśmy się byśmy się chajtnęły |
| 2 os. |
chajtnąłbyś się byś się chajtnął |
chajtnęłabyś się byś się chajtnęła |
chajtnęłobyś się byś się chajtnęło |
chajtnęlibyście się byście się chajtnęli |
chajtnęłybyście się byście się chajtnęły |
| 3 os. |
chajtnąłby się by się chajtnął |
chajtnęłaby się by się chajtnęła |
chajtnęłoby się by się chajtnęło |
chajtnęliby się by się chajtnęli |
chajtnęłyby się by się chajtnęły |
bezosobnik: chajtnięto by się
bezokolicznik: chajtnąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
chajtnąwszy się
gerundium: chajtnięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | chajtnięcie się |
chajtnięcia się |
| D. | chajtnięcia się |
chajtnięć się |
| C. | chajtnięciu się |
chajtnięciom się |
| B. | chajtnięcie się |
chajtnięcia się |
| N. | chajtnięciem się |
chajtnięciami się |
| Ms. | chajtnięciu się |
chajtnięciach się |
| W. | chajtnięcie się |
chajtnięcia się |
odpowiednik aspektowy: chajtać się
Pochodzenie
"Być może za punkt wyjścia należy przyjąć ochajnąć się (wtórnie ochajtnąć się, z wstawnym -t-) w znaczeniu ‘ubrać się odświętnie, oporządzić się, ogarnąć się’, co uznano (zob. np. SW) za zapożyczenie z języka ukraińskiego, por. ukr. ochájnyj ‘starannie, czysto i porządnie ubrany; czysto, starannie wysprzątany’ [...] Prawdopodobne wydaje się też wywodzenie od dźwiękonaśladowczego dial. chajt ‘naśladuje odgłos cięcia nożem’, żarg. ochajtnąć się ‘dokonać samouszkodzenia’, ze zmianą znaczenia: ‘dokonać samouszkodzenia przez cięcie nożem’ > ‘ożenić się (= to to samo, jakby się pociąć)’." (Fał)
1. o osobie
Definicja
Warianty
- pot. hajtnąć się
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ochajtać się, ochajtnąć się, zaobrączkować się |
Cytaty
|
Do Niemiec już nie wrócił, odczekał kilka miesięcy i „hajtnął się” z Wandą. źródło: NKJP: Co do grosza i więcej, Dziennik Polski, 2001-09-07 |
Składnia
|
+ | chajtnąć się | + |
(z KIM)
|
Informacja normatywna
Wariant hajtnąć się jest rozpowszechniony w użyciu i notowany w niektórych słownikach, ale norma ortograficzna (WSO PWN z roku 2016) zaleca tylko pisownię z ch.
2. o parze
Definicja
Warianty
- pot. hajtnąć się
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ochajtać się, ochajtnąć się, pobrać się, zaobrączkować się |
Cytaty
|
Chłopak z mojego miasta chce się ze mną żenić. Pewnie się chajtniemy. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005 |
|
|
Mieszkali razem [...], ale nie hajtnęli się, byle tylko nie zapłacić podatku. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
| Rzpl | + | chajtnąć się | + |
|