UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

samoczynny

Chronologizacja

1803, Pismo Miesięczne Prus-Południowych, cz. 3, polona.pl

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	samoczynny	samoczynny	samoczynny	samoczynne	samoczynna
D.	samoczynnego	samoczynnego	samoczynnego	samoczynnego	samoczynnej
C.	samoczynnemu	samoczynnemu	samoczynnemu	samoczynnemu	samoczynnej
B.	samoczynnego	samoczynnego	samoczynny	samoczynne	samoczynną
N.	samoczynnym	samoczynnym	samoczynnym	samoczynnym	samoczynną
Ms.	samoczynnym	samoczynnym	samoczynnym	samoczynnym	samoczynnej
W.	samoczynny	samoczynny	samoczynny	samoczynne	samoczynna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	samoczynni	samoczynni	samoczynne	samoczynne
D.	samoczynnych	samoczynnych	samoczynnych	samoczynnych
C.	samoczynnym	samoczynnym	samoczynnym	samoczynnym
B.	samoczynnych	samoczynnych	samoczynnych	samoczynne
N.	samoczynnymi	samoczynnymi	samoczynnymi	samoczynnymi
Ms.	samoczynnych	samoczynnych	samoczynnych	samoczynnych
W.	samoczynni	samoczynni	samoczynne	samoczynne

Pochodzenie

Zob. sam I
Zob. czynić

1. semafor

Definicja

działający za pomocą urządzenia, które wykonuje jakąś czynność bez udziału człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	automatyczny
	antonimy:	ręczny

Połączenia

samoczynny semafor, hamulec; zapłon, sprzęg samoczynny; samoczynna sygnalizacja (świetlna); broń samoczynna; samoczynne sprzęgło

Cytaty

	Wyburzenie budki dróżnika i zastosowanie samoczynnej sygnalizacji świetlnej i półrogatek jest przewidziane w najbliższych planach inwestycyjnych kolei. źródło: NKJP: (MAW): Maszyna zamiast człowieka, Gazeta Krakowska, 2004-10-26
	Broń ta różniła się tym od karabinu maszynowego, że nie była samoczynna – trzeba było kręcić korbką, żeby z niej strzelać. źródło: NKJP: Internet
	Kiedy w 1893 roku Rudolf Diesel opatentował silnik spalinowy z zapłonem samoczynnym, zapewne nie liczył na to, że ten wynalazek odniesie sukces. źródło: NKJP: PRO: Staruszek Diesel, Gazeta Poznańska, 2004-09-08
	W 1916 r. powstało towarzystwo Auto Ordnance Corporation, którego celem było rozwijanie nowoczesnych, przenośnych broni samoczynnych. źródło: NKJP: Strzały zza węgła, Polityka, 2000-01-08

2. regulacja

Definicja

wykonywany w określonym momencie przez urządzenie bez udziału człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:

automatyczny

Połączenia

samoczynna blokada, regulacja; samoczynne hamowanie, otwieranie, uruchamianie, wyłączenie, zamknięcie

Cytaty

Samoczynne wyłączenie klimatyzatora może nastąpić po określonym przez użytkownika czasie dzięki 12-godzinnemu programatorowi.

źródło: NKJP: Na upalne dni lata, Dziennik Polski, 2000-07-12

Podczas ostatniego spotkania, z okazji rocznicy ślubu, trafił się prawdziwy rarytas, gdy jeden z gości przyniósł kilka kilogramów miedzi z elektromagnesów służących do samoczynnego hamowania pociągu.

źródło: NKJP: Marek Krajewski; Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

Będą oczywiście okna z samoczynną regulacją, reagującą na wilgotność powietrza czy temperaturę.

źródło: NKJP: (net): Tylko budować, Dziennik Zachodni, 2003-05-06

3. wzrost

Definicja

następujący samoistnie w jakiejś sytuacji w efekcie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

samoczynny mechanizm, proces, wzrost

Cytaty

	Wiele osób, zwłaszcza z opozycji, starało się udowodnić tezę, iż ten wzrost jest samoczynny, że rząd nie ma tu wielkiej zasługi. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.11.1996
	TOPR ostrzega, że istnieje możliwość samoczynnego zejścia lawin lub ich wyzwolenia przy małym obciążeniu dodatkowym na większości stromych stoków. źródło: NKJP: (ŁAN): Jednym zdaniem, Gazeta Krakowska, 2004-03-06
	[...] ustrój od początku nie mógł się rozwijać i był niezdolny do osiągnięcia samoczynnego wzrostu, zaś od drugiej połowy lat siedemdziesiątych procesy rozkładu uległy przyspieszeniu powodując, iż ustrój ten nie był w stanie przeciwstawić się rosnącym napięciom, których wyrazem była także „Solidarność”. źródło: NKJP: Jan Szczepański: Wizje naszego życia, 1995
	Po co patrzeć wstecz, gdy przyszłość rysuje się świetnie, a samoczynne mechanizmy społeczne i tak rozwiążą wszystkie problemy. źródło: NKJP: Pozytywna rola grabarza, Dziennik Polski, 2003-08-01

Data ostatniej modyfikacji: 02.01.2025