Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. jasny
1. niebo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Połączenia
- dzień; ekran, obraz pojaśniał; noc; cera pojaśniała; niebo pojaśniało
- pojaśniało na dworze, na horyzoncie, na polanie
Cytaty
[...] niebo pojaśniało od promieni wschodzącego słońca. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999 |
|
[...] szczotką ryżową wyszorowała drewniane ściany. Dom od razu pojaśniał. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Księżyc nad Zakopanem, 2006 |
|
Przez kilka chwil telewizor nie reagował, a potem ekran pojaśniał, zamigotał. źródło: NKJP: Dawid Zieliński: Pewne formy zła, Esensja, 2005, nr 4 |
|
Wiatr [...] rozgonił chmury. Na niebie pojawiły się gwiazdy, a na polanie pojaśniało. źródło: NKJP: Kinga Bochenek: Joene hana, Esensja, 2008, nr 6 |
|
Trochę potrwało, nim do stodoły wkroczyli wielmoże. Zrobiło się kolorowo, pojaśniało od zbroi, klejnotów, złotych łańcuchów. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
pojaśnieję |
pojaśniejemy |
|||
2 os. |
pojaśniejesz |
pojaśniejecie |
|||
3 os. |
pojaśnieje |
pojaśnieją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
pojaśniałem +(e)m pojaśniał |
pojaśniałam +(e)m pojaśniała |
pojaśniałom +(e)m pojaśniało |
pojaśnieliśmy +(e)śmy pojaśnieli |
pojaśniałyśmy +(e)śmy pojaśniały |
2 os. |
pojaśniałeś +(e)ś pojaśniał |
pojaśniałaś +(e)ś pojaśniała |
pojaśniałoś +(e)ś pojaśniało |
pojaśnieliście +(e)ście pojaśnieli |
pojaśniałyście +(e)ście pojaśniały |
3 os. |
pojaśniał |
pojaśniała |
pojaśniało |
pojaśnieli |
pojaśniały |
bezosobnik: pojaśniano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
pojaśniejmy |
|
2 os. |
pojaśniej |
pojaśniejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
pojaśniałbym bym pojaśniał |
pojaśniałabym bym pojaśniała |
pojaśniałobym bym pojaśniało |
pojaśnielibyśmy byśmy pojaśnieli |
pojaśniałybyśmy byśmy pojaśniały |
2 os. |
pojaśniałbyś byś pojaśniał |
pojaśniałabyś byś pojaśniała |
pojaśniałobyś byś pojaśniało |
pojaśnielibyście byście pojaśnieli |
pojaśniałybyście byście pojaśniały |
3 os. |
pojaśniałby by pojaśniał |
pojaśniałaby by pojaśniała |
pojaśniałoby by pojaśniało |
pojaśnieliby by pojaśnieli |
pojaśniałyby by pojaśniały |
bezosobnik: pojaśniano by
bezokolicznik: pojaśnieć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
pojaśniawszy
gerundium: pojaśnienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | pojaśnienie |
pojaśnienia |
D. | pojaśnienia |
pojaśnień |
C. | pojaśnieniu |
pojaśnieniom |
B. | pojaśnienie |
pojaśnienia |
N. | pojaśnieniem |
pojaśnieniami |
Ms. | pojaśnieniu |
pojaśnieniach |
W. | pojaśnienie |
pojaśnienia |
odpowiednik aspektowy: jaśnieć
Składnia
Rznieżywotny | + | pojaśnieć | + | |
Ø | + | pojaśnieć | + |
(GDZIE)
|
2. twarz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Połączenia
- twarz komuś pojaśniała; oczy pojaśniały
Cytaty
Twarz Suleya pojaśniała na widok przyjaciół. źródło: NKJP: Jaga Rydzewska: Gwiazdomorze, 2006 |
|
Salomea ożywiła się i oczy jej pojaśniały. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
Zaglądał jej w oczy, czy dogodził, czy go za to pochwali. [...] Weronka pojaśniała i była chwila, gdy się zdawało, że schyla się, by ojca w rękę ucałować. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
pojaśnieję |
pojaśniejemy |
|||
2 os. |
pojaśniejesz |
pojaśniejecie |
|||
3 os. |
pojaśnieje |
pojaśnieją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
pojaśniałem +(e)m pojaśniał |
pojaśniałam +(e)m pojaśniała |
pojaśniałom +(e)m pojaśniało |
pojaśnieliśmy +(e)śmy pojaśnieli |
pojaśniałyśmy +(e)śmy pojaśniały |
2 os. |
pojaśniałeś +(e)ś pojaśniał |
pojaśniałaś +(e)ś pojaśniała |
pojaśniałoś +(e)ś pojaśniało |
pojaśnieliście +(e)ście pojaśnieli |
pojaśniałyście +(e)ście pojaśniały |
3 os. |
pojaśniał |
pojaśniała |
pojaśniało |
pojaśnieli |
pojaśniały |
bezosobnik: pojaśniano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
pojaśniejmy |
|
2 os. |
pojaśniej |
pojaśniejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
pojaśniałbym bym pojaśniał |
pojaśniałabym bym pojaśniała |
pojaśniałobym bym pojaśniało |
pojaśnielibyśmy byśmy pojaśnieli |
pojaśniałybyśmy byśmy pojaśniały |
2 os. |
pojaśniałbyś byś pojaśniał |
pojaśniałabyś byś pojaśniała |
pojaśniałobyś byś pojaśniało |
pojaśnielibyście byście pojaśnieli |
pojaśniałybyście byście pojaśniały |
3 os. |
pojaśniałby by pojaśniał |
pojaśniałaby by pojaśniała |
pojaśniałoby by pojaśniało |
pojaśnieliby by pojaśnieli |
pojaśniałyby by pojaśniały |
bezosobnik: pojaśniano by
bezokolicznik: pojaśnieć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
pojaśniawszy
gerundium: pojaśnienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | pojaśnienie |
pojaśnienia |
D. | pojaśnienia |
pojaśnień |
C. | pojaśnieniu |
pojaśnieniom |
B. | pojaśnienie |
pojaśnienia |
N. | pojaśnieniem |
pojaśnieniami |
Ms. | pojaśnieniu |
pojaśnieniach |
W. | pojaśnienie |
pojaśnienia |
Składnia
Rznieżywotny | + | pojaśnieć | + |
(KOMU)
|