UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dorosnąć

rzadziej doróść

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. rosnąć

1. dzieci

Definicja

osiągnąć wiek, w którym jest się zdolnym do samodzielnego życia

Warianty

rzadziej doróść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	urosnąć
	hiperonimy:	dojrzeć

Połączenia

syn, wnuk, pies dorósł; córka, wnuczka dorosła; dziecko, szczenię, zwierzę dorosło
dorosnąć przedwcześnie, zbyt wcześnie

Cytaty

	Kiedy stał się zamożnym człowiekiem, a jego dzieci dorosły, postanowił wraz z żoną nieść pomoc dzieciom w różnych krajach. źródło: KWSJP: Beata Zalot: Holenderski Mikołaj, 1996
	Gdy surykatka dorosła, stanowiła dla naszych gości duże niebezpieczeństwo. Gryząc, szybko zadawała rany mocnymi zębami i nie bała się nikogo. źródło: KWSJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1975
	Aż się wierzyć nie chce, że zdążyło już dorosnąć pokolenie, dla którego żywa i wyrazista dla mojej generacji postać Putramenta jest już tylko jakąś tam figurką z zamierzchłej historii życia literackiego w PRL. źródło: KWSJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004
	Obiecuję, że jak dorosnę, to też będę walczyła o pokój. źródło: KWSJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania i donosy 1980-1989, 1989
	Przecież Bolesław nie jest głupcem, by dwadzieścia lat rządzić cesarstwem w imieniu wnuka i ani przez chwilę nie pomyśleć, iż zanim ów dorośnie, on sam może zamienić swoje srebrne orły na złote! źródło: KWSJP: Teodor Parnicki: Srebrne orły. Powieść historyczna, 1945

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dorosnę	dorośniemy
2 os.	dorośniesz	dorośniecie
3 os.	dorośnie	dorosną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dorosłem +(e)m dorósł	dorosłam +(e)m dorosła	dorosłom +(e)m dorosło	dorośliśmy +(e)śmy dorośli	dorosłyśmy +(e)śmy dorosły
2 os.	dorosłeś +(e)ś dorósł	dorosłaś +(e)ś dorosła	dorosłoś +(e)ś dorosło	dorośliście +(e)ście dorośli	dorosłyście +(e)ście dorosły
3 os.	dorósł	dorosła	dorosło	dorośli	dorosły

bezosobnik: dorośnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dorośnijmy
2 os.	dorośnij	dorośnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dorósłbym bym dorósł	dorosłabym bym dorosła	dorosłobym bym dorosło	doroślibyśmy byśmy dorośli	dorosłybyśmy byśmy dorosły
2 os.	dorósłbyś byś dorósł	dorosłabyś byś dorosła	dorosłobyś byś dorosło	doroślibyście byście dorośli	dorosłybyście byście dorosły
3 os.	dorósłby by dorósł	dorosłaby by dorosła	dorosłoby by dorosło	dorośliby by dorośli	dorosłyby by dorosły

bezosobnik: dorośnięto by

bezokolicznik: dorosnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dorósłszy

gerundium: dorośnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dorośnięcie	dorośnięcia
D.	dorośnięcia	dorośnięć
C.	dorośnięciu	dorośnięciom
B.	dorośnięcie	dorośnięcia
N.	dorośnięciem	dorośnięciami
Ms.	dorośnięciu	dorośnięciach
W.	dorośnięcie	dorośnięcia

odpowiedniki aspektowe: dorastać , rosnąć

Składnia

Rz_żywotny

dorosnąć

2. do macierzyństwa

Definicja

stać się zdolnym do przyjęcia jakiejś roli lub zadania

Warianty

rzadziej doróść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dojrzeć

Połączenia

klasa polityczna, ludzkość (nie) dorosła; społeczeństwo (nie) dorosło do czegoś
dorosnąć do macierzyństwa, do małżeństwa, do ojcostwa, do jakiejś roli, do rządów demokratycznych, do wymagań, do zadania, do związku

Cytaty

	Cudowny przebłysk jasności, który każe mu wierzyć, że tak już będzie zawsze, po prostu ją kocha i chce być jej mężem, wreszcie do tego dorósł, będzie wspaniale, ona nie musi nic robić, wystarczy, że w to uwierzy. źródło: KWSJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000
	Musiałam dorosnąć do tego, żeby uznać, że to jest właśnie to, co interesuje mnie w kinie. Bardzo dużo zawdzięczam moim mistrzom ze szkoły. źródło: KWSJP: Marzena Wendołowska, Małgorzata Szumowska: Szczęściara mimo woli, Cosmopolitan, 2000, nr 11
	Z książki polskiego historyka można wyrozumieć, że Stanisław zawiódł, nie dorósł do roli, jaką mu los wyznaczył na Zachodzie. źródło: KWSJP: Paweł Jasienica: Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii, 1989
	Wtedy jeszcze nie dorosła do prawdziwego związku, nie była przygotowana do małżeństwa, a przede wszystkim zupełnie nie przemyślała decyzji o tym ślubie. źródło: KWSJP: Uciekająca panna młoda, Cosmopolitan, 2000, nr 2,

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dorosnę	dorośniemy
2 os.	dorośniesz	dorośniecie
3 os.	dorośnie	dorosną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dorosłem +(e)m dorósł	dorosłam +(e)m dorosła	dorosłom +(e)m dorosło	dorośliśmy +(e)śmy dorośli	dorosłyśmy +(e)śmy dorosły
2 os.	dorosłeś +(e)ś dorósł	dorosłaś +(e)ś dorosła	dorosłoś +(e)ś dorosło	dorośliście +(e)ście dorośli	dorosłyście +(e)ście dorosły
3 os.	dorósł	dorosła	dorosło	dorośli	dorosły

bezosobnik: dorośnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dorośnijmy
2 os.	dorośnij	dorośnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dorósłbym bym dorósł	dorosłabym bym dorosła	dorosłobym bym dorosło	doroślibyśmy byśmy dorośli	dorosłybyśmy byśmy dorosły
2 os.	dorósłbyś byś dorósł	dorosłabyś byś dorosła	dorosłobyś byś dorosło	doroślibyście byście dorośli	dorosłybyście byście dorosły
3 os.	dorósłby by dorósł	dorosłaby by dorosła	dorosłoby by dorosło	dorośliby by dorośli	dorosłyby by dorosły

bezosobnik: dorośnięto by

bezokolicznik: dorosnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dorósłszy

gerundium: dorośnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dorośnięcie	dorośnięcia
D.	dorośnięcia	dorośnięć
C.	dorośnięciu	dorośnięciom
B.	dorośnięcie	dorośnięcia
N.	dorośnięciem	dorośnięciami
Ms.	dorośnięciu	dorośnięciach
W.	dorośnięcie	dorośnięcia

odpowiednik aspektowy: dorastać

Składnia

Rz_osobowy

dorosnąć

do CZEGO

3. do czyjegoś poziomu

Definicja

dorównać komuś lub czemuś pod jakimś względem

Warianty

rzadziej doróść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dorównać

Połączenia

dorosnąć do ideału, do czyjegoś poziomu

Cytaty

Ja postrzegam twoją byłą żonę jako kobietę prawą, ambitną i honorową, a nie tumana umiejącego wyłącznie ganiać ze ścierą po kuchni. […] Mało tego, myślę, że wiele osób z twojego rodu nie dorosło do jej poziomu.

źródło: KWSJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Uważają, że mój następca [...] nie dorósł do mnie.

źródło: KWSJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Cesarz chciał, ażeby jego stanowisko teologiczne znalazło potwierdzenie na soborze ekumenicznym. W tym celu zwołał w roku 754 synod w Hieria, który w zamierzeniach władcy miał być soborem ekumenicznym, lecz do tej rangi nie dorósł pod względem wymogów kanonicznych.

źródło: KWSJP: Tadeusz Dionizy Łukaszuk: Ty jesteś Chrystus, syn Boga żywego. Dogmat chrystologiczny w ujęciu integralnym, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dorosnę	dorośniemy
2 os.	dorośniesz	dorośniecie
3 os.	dorośnie	dorosną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dorosłem +(e)m dorósł	dorosłam +(e)m dorosła	dorosłom +(e)m dorosło	dorośliśmy +(e)śmy dorośli	dorosłyśmy +(e)śmy dorosły
2 os.	dorosłeś +(e)ś dorósł	dorosłaś +(e)ś dorosła	dorosłoś +(e)ś dorosło	dorośliście +(e)ście dorośli	dorosłyście +(e)ście dorosły
3 os.	dorósł	dorosła	dorosło	dorośli	dorosły

bezosobnik: dorośnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dorośnijmy
2 os.	dorośnij	dorośnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dorósłbym bym dorósł	dorosłabym bym dorosła	dorosłobym bym dorosło	doroślibyśmy byśmy dorośli	dorosłybyśmy byśmy dorosły
2 os.	dorósłbyś byś dorósł	dorosłabyś byś dorosła	dorosłobyś byś dorosło	doroślibyście byście dorośli	dorosłybyście byście dorosły
3 os.	dorósłby by dorósł	dorosłaby by dorosła	dorosłoby by dorosło	dorośliby by dorośli	dorosłyby by dorosły

bezosobnik: dorośnięto by

bezokolicznik: dorosnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dorósłszy

gerundium: dorośnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dorośnięcie	dorośnięcia
D.	dorośnięcia	dorośnięć
C.	dorośnięciu	dorośnięciom
B.	dorośnięcie	dorośnięcia
N.	dorośnięciem	dorośnięciami
Ms.	dorośnięciu	dorośnięciach
W.	dorośnięcie	dorośnięcia

odpowiednik aspektowy: dorastać

Składnia

dorosnąć

do KOGO/CZEGO

4. do wysokości

Definicja

osiągnąć pewną wysokość, długość lub wielkość

Warianty

rzadziej doróść

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

drzewa, pędy, rośliny dorosły do jakiejś wysokości
dorosnąć do jakiejś długości, do jakiejś wielkości, do jakiejś wysokości; do iluś centymetrów; do iluś metrów

Cytaty

Bylina ta pochodzi z Kaukazu i dlatego bywa nazywana niezapominajką kaukaską. Może dorosnąć do wysokości około 40 cm, a jej okazałe sercowate liście na długich ogonkach trochę przypominają liście łopianu.

źródło: KWSJP: Jacek Marcinkowski: W ogrodzie, Kwietnik, 1996

Najskuteczniej rozgałęziają się drzewa wówczas [...], gdy najsilniejsze pędy osiowe dorosną do długości około 10 cm.

źródło: KWSJP: Leszek S. Jankiewicz (red.): Regulatory wzrostu i rozwoju roślin: zastosowanie w ogrodnictwie, rolnictwie, leśnictwie i w kulturach tkanek, 1997

Płoć, żeby dorosnąć do takich rozmiarów, potrzebuje nierzadko nawet 10 lat.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dorosnę	dorośniemy
2 os.	dorośniesz	dorośniecie
3 os.	dorośnie	dorosną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dorosłem +(e)m dorósł	dorosłam +(e)m dorosła	dorosłom +(e)m dorosło	dorośliśmy +(e)śmy dorośli	dorosłyśmy +(e)śmy dorosły
2 os.	dorosłeś +(e)ś dorósł	dorosłaś +(e)ś dorosła	dorosłoś +(e)ś dorosło	dorośliście +(e)ście dorośli	dorosłyście +(e)ście dorosły
3 os.	dorósł	dorosła	dorosło	dorośli	dorosły

bezosobnik: dorośnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dorośnijmy
2 os.	dorośnij	dorośnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dorósłbym bym dorósł	dorosłabym bym dorosła	dorosłobym bym dorosło	doroślibyśmy byśmy dorośli	dorosłybyśmy byśmy dorosły
2 os.	dorósłbyś byś dorósł	dorosłabyś byś dorosła	dorosłobyś byś dorosło	doroślibyście byście dorośli	dorosłybyście byście dorosły
3 os.	dorósłby by dorósł	dorosłaby by dorosła	dorosłoby by dorosło	dorośliby by dorośli	dorosłyby by dorosły

bezosobnik: dorośnięto by

bezokolicznik: dorosnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dorósłszy

gerundium: dorośnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dorośnięcie	dorośnięcia
D.	dorośnięcia	dorośnięć
C.	dorośnięciu	dorośnięciom
B.	dorośnięcie	dorośnięcia
N.	dorośnięciem	dorośnięciami
Ms.	dorośnięciu	dorośnięciach
W.	dorośnięcie	dorośnięcia

odpowiednik aspektowy: dorastać

Składnia

dorosnąć

do CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 24.01.2014