Chronologizacja
1.a drzewo
Definicja
Pochodzenie
psł. *lipa
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | drzewo |
Połączenia
- drobnolistna; kilkusetletnia; młoda, stara; okwitła; rozłożysta lipa; cieniste; kwitnące; wiekowe lipy
- gałęzie, korona, kwiat, pień lipy
- aleja wysadzana lipami
Cytaty
|
Obok kościoła św. Jadwigi powalona stara lipa zmiażdżyła zaparkowane, obok daewoo tico i zniszczyła mur otaczający świątynię. źródło: KWSJP: Nawałnice przeszły przez Debicę, Nowiny, 2006 |
|
|
Przy drodze kilkusetletnia lipa. źródło: KWSJP: Krystyna Malik, Maria Raciborska: Przewodnik po Polsce, 1996 |
|
|
W otoczeniu cienistych lip, z których najgrubsza o obwodzie 350cm, kościół późnogotycki z 1534. źródło: KWSJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1989 |
|
|
Najstarsza część cmentarza, z kwaterami położonymi po stronie północno-zachodniej, podzielona jest alejami wysadzanymi lipami drobnolistnymi. źródło: KWSJP: Janusz Bazarnik: Wokół nas, Kronika Ziemi Żarskiej nr 4, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | lipa |
lipy |
|
| D. | lipy |
lip |
|
| C. | lipie |
lipom |
|
| B. | lipę |
lipy |
|
| N. | lipą |
lipami |
|
| Ms. | lipie |
lipach |
|
| W. | lipo |
lipy |
1.b drewno
Definicja
Pochodzenie
psł. *lipa
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle
Połączenia
- (figurki) zrobione z lipy
- dłubać, rzeźbić, wykonywać prace w lipie
Cytaty
|
Obecnie rzeźbi w lipie, gdyż w niej dłutem można obracać w różne strony niczym w mydle. źródło: NKJP: Zaczął od zbójeckich noży, Euroregio Glacensis nr 1(159), 2001 |
|
|
Marek Szala sam zwoził drewno i dłubał w lipie klęczących Adama i Ewę, Zwiastowanie, Boże Narodzenie. źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz: Od skowronka do żabki, Gazeta Wyborcza, 1997-05-31 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | lipa |
lipy |
|
| D. | lipy |
lip |
|
| C. | lipie |
lipom |
|
| B. | lipę |
lipy |
|
| N. | lipą |
lipami |
|
| Ms. | lipie |
lipach |
|
| W. | lipo |
lipy |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.c kwiaty
Definicja
Pochodzenie
psł. *lipa
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
Połączenia
- herbata, napar z lipy
Cytaty
|
A na koniec poczęstowała herbatą z lipy i głogu. źródło: NKJP: Agata Paruch: Palce lizać!, Dziennik Polski, 2003-06-06 |
|
|
Miałem nadzieję, że napar z lipy postawi Annę na nogi. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | lipa |
lipy |
|
| D. | lipy |
lip |
|
| C. | lipie |
lipom |
|
| B. | lipę |
lipy |
|
| N. | lipą |
lipami |
|
| Ms. | lipie |
lipach |
|
| W. | lipo |
lipy |
2. nieprawda
Definicja
Pochodzenie
ros. lípa 'fałszywy dokument, rzecz podrobiona; oszustwo'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | bujda, fałsz, kit, nieprawda I | |
| antonimy: | prawda I |
Połączenia
- kompletna, zwyczajna, zwykła lipa
- okazać się lipą
Cytaty
|
Wśród nekrologów [...] trzy informowały o nagłym odejściu Zuzanny Janin, wybitnej artystki średniego pokolenia. Pogrzeb, który odbył się w poniedziałek, okazał się lipą ; zwyczajną, jak na dzisiejsze standardy sztuki, prowokacją, happeningiem. źródło: NKJP: Gazeta Poznańska, 2003-04-11 |
|
|
Antykwariusze alarmują: nigdy na polskim rynku sztuki nie było tylu fałszywych obrazów, ile jest obecnie. Jeszcze kilka lat temu dobre obrazy trafiały do galerii, a kicze i kopie na bazary. W antykwariacie prawie zawsze pracował ktoś, kto miał jakie takie pojęcie o sztuce i nie przyjąłby do sprzedaży ewidentnej lipy źródło: NKJP: Bianka Mikołajewska: Myszką malowane, Polityka, 2006-01-14 |
|
|
Wydawało mi się, że to lipa, że żadnego włamania nie będzie. źródło: KWSJP: Andrzej Zbych: Bardzo dużo pajacyków, 1968 |
|
|
Co ona gada? To wszystko jakaś kompletna lipa. źródło: KWSJP: Marek Bukowski: Wysłannik szatana, 1999 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | lipa |
lipy |
|
| D. | lipy |
lip |
|
| C. | lipie |
lipom |
|
| B. | lipę |
lipy |
|
| N. | lipą |
lipami |
|
| Ms. | lipie |
lipach |
|
| W. | lipo |
lipy |
3. tandeta
Definicja
Pochodzenie
ros. lípa 'fałszywy dokument, rzecz podrobiona; oszustwo'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- straszna, totalna, zupełna lipa
Cytaty
|
Japońskie auta nie są przeważnie zbyt ładne,ale ten GT-R to totalna lipa, jak dla mnie. Skyline czy nawet silvia to o wiele ładniejsze wozy.. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Programy X. to straszna lipa i fikcja. źródło: KWSJP: Tadeusz Jarmuziewicz, Jolanta Jasińska-Mrukot: Nie chcą wozić Odrą, Nowa Trybuna Opolska, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | lipa |
lipy |
|
| D. | lipy |
lip |
|
| C. | lipie |
lipom |
|
| B. | lipę |
lipy |
|
| N. | lipą |
lipami |
|
| Ms. | lipie |
lipach |
|
| W. | lipo |
lipy |