UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

samiec

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od sam (< psł. *samъ 'nie mający towarzystwa; samotny, osamotniony’) z przyrostkiem -'ec (< *-ьcь); pierwotnie 'ten, który jest sam, samotny’ > 'zwierzę płci męskiej' (na podstawie obserwacji samotniczego trybu życia samców różnych gatunków zwierząt).
Paralela słowotwórczo-semantyczna: odyniec 'samiec dzika'.

1. zwierzę

Definicja

zwierzę płci męskiej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

dojrzały, dorosły, młody, stary; agresywny; zdrowy; piękny, wspaniały samiec
samiec komara, świni, żaby
samiec i samica
barwy godowe samca

Cytaty

Kilka tygodni temu trafił też do Krakowa nowy, młody samiec wielbłąda dwugarbnego.

źródło: NKJP: Anna Agaciak: Partner dla Justyny, Gazeta Krakowska, 2005-11-26

Koczkodany żyją w stadach złożonych z dorosłych samców, liczących do siedmiu osobników i do dziesięciu dojrzałych samic.

źródło: NKJP: Jared Diamond: Dlaczego lubimy seks, Gazeta Wyborcza, 1998-03-27

Samce żaby trawnej rechczą tylko wtedy, gdy są zanurzone w wodzie, nigdy nie na lądzie.

źródło: NKJP: Żaba trawna (Rana temporaria), Lokalna, 2002-04-07

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	samiec	samce
D.	samca	samców
C.	samcowi	samcom
B.	samca	samce
N.	samcem	samcami
Ms.	samcu	samcach
W.	samcu	samce

Składnia

samiec

(CZEGO)

2. mężczyzna

Definicja

pejorat.

mężczyzna, u którego zachowania seksualne są wyjątkowo wyeksponowane

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Połączenia

brutalny, dziki, jurny samiec

Cytaty

B. jest najprawdopodobniej taki sam jak inni mężczyźni.
Czyli ograniczonym, krótkowzrocznym samcem, myślącym jedynie o sobie.

źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998

Ciągle kazał podziwiać swoją anatomię, farbował włosy, żeby ukryć siwiznę, zawsze długo przeglądał się w lustrze, stroił władcze miny, prężył mięśnie, a w łóżku zmuszał Gretę, by wciąż powtarzała, jakim jest wspaniałym samcem.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003

Gdy spojrzałem jej w oczy, uśmiechnęła się, kobieta, która wie, że każdego samca potrafi utrzymać na smyczy.

źródło: NKJP: Tomasz Jastrun: Rzeka podziemna, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	samiec	samcy	ndepr
M.	samiec	samce	depr
D.	samca	samców
C.	samcowi	samcom
B.	samca	samców
N.	samcem	samcami
Ms.	samcu	samcach
W.	samcu samcze	samcy	ndepr
W.	samcu samcze	samce	depr

Frazeologizmy

samiec alfa

Data ostatniej modyfikacji: 01.09.2012