Chronologizacja
Pochodzenie
niem. morden
1. zabijać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa
Połączenia
- oprawca mordował; bandyci, mordercy mordują
- mordować ludzi; kobiety, dzieci; córkę, matkę; przeciwników politycznych; funkcjonariuszy; działaczy robotniczych; nieuleczalnie chorych; jeńców, ludność cywilną, rannych; Ormian, Polaków, Żydów
- mordować (zakrwawioną) siekierą
- mordować na zlecenie
- mordować w planowy, bestialski/okrutny sposób
- mordować z zimną krwią
- mordować bestialsko, bezlitośnie; masowo
- mordować i terroryzować; mordować i torturować
- mordowano strzałem w tył głowy; w czasie okupacji; w czasie II wojny światowej
- krzyki, wrzaski mordowanych kobiet, matek, dzieci
Cytaty
Tymczasem panowie zatrzymani na ulicach Warszawy są przestępcami z górnej półki i nawet nie chcę w tych okolicznościach słuchać pseudosocjologicznych dyrdymałów o zagubionej młodzieży, frustracji itd. Po prostu w każdym społeczeństwie są psychopaci gotowi mordować innych z powodu innej barwy szalika. źródło: NKJP: W. Hagedorny: Szast–prast: Godność bandyty, Tygodnik Ciechanowski, 2008-09-09 |
|
Czerwona na twarzy Emilia dociskała coraz mocniej poduszkę, kiedy jej wzrok padł na wirujący wokół własnej osi srebrny krzyżyk, jej własny krzyżyk, który zawsze wisiał na jej szyi i który teraz prawie dotykał poduszki, którą mordowała matkę. źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005 |
|
Sprzedawano uwalaną ziemią marchew, osełki masła i biały ser oraz kury, wedle życzenia od ręki mordowane zakrwawioną siekierką na kawałku podkładu kolejowego obok zawsze zajętej, sterczącej wśród kałuż drewnianej ubikacji. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007 |
|
Czeczeńscy „bojownicy o wolność” to banda warta tylko stryczka. To samo sądzę o „bojownikach o wolność Kurdystanu”, „bohaterskich żołnierzach IRA”, „wspaniałych Baskach” z ETA. Po prostu mordowanie ludzi strzałami zza węgła uważam za niedopuszczalne - niezależnie od Sprawy, o którą się walczy. źródło: NKJP: Wyzysk, Dziennik Polski, 2002-10-31 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
morduję |
mordujemy |
|||
2 os. |
mordujesz |
mordujecie |
|||
3 os. |
morduje |
mordują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
mordowałem +(e)m mordował |
mordowałam +(e)m mordowała |
mordowałom +(e)m mordowało |
mordowaliśmy +(e)śmy mordowali |
mordowałyśmy +(e)śmy mordowały |
2 os. |
mordowałeś +(e)ś mordował |
mordowałaś +(e)ś mordowała |
mordowałoś +(e)ś mordowało |
mordowaliście +(e)ście mordowali |
mordowałyście +(e)ście mordowały |
3 os. |
mordował |
mordowała |
mordowało |
mordowali |
mordowały |
bezosobnik: mordowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę mordował będę mordować |
będę mordowała będę mordować |
będę mordowało będę mordować |
będziemy mordowali będziemy mordować |
będziemy mordowały będziemy mordować |
2 os. |
będziesz mordował będziesz mordować |
będziesz mordowała będziesz mordować |
będziesz mordowało będziesz mordować |
będziecie mordowali będziecie mordować |
będziecie mordowały będziecie mordować |
3 os. |
będzie mordował będzie mordować |
będzie mordowała będzie mordować |
będzie mordowało będzie mordować |
będą mordowali będą mordować |
będą mordowały będą mordować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
mordujmy |
|
2 os. |
morduj |
mordujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
mordowałbym bym mordował |
mordowałabym bym mordowała |
mordowałobym bym mordowało |
mordowalibyśmy byśmy mordowali |
mordowałybyśmy byśmy mordowały |
2 os. |
mordowałbyś byś mordował |
mordowałabyś byś mordowała |
mordowałobyś byś mordowało |
mordowalibyście byście mordowali |
mordowałybyście byście mordowały |
3 os. |
mordowałby by mordował |
mordowałaby by mordowała |
mordowałoby by mordowało |
mordowaliby by mordowali |
mordowałyby by mordowały |
bezosobnik: mordowano by
bezokolicznik: mordować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
mordując
gerundium: mordowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | mordowanie |
mordowania |
D. | mordowania |
mordowań |
C. | mordowaniu |
mordowaniom |
B. | mordowanie |
mordowania |
N. | mordowaniem |
mordowaniami |
Ms. | mordowaniu |
mordowaniach |
W. | mordowanie |
mordowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: mordujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mordujący |
mordujący |
mordujący |
mordujące |
mordująca |
D. | mordującego |
mordującego |
mordującego |
mordującego |
mordującej |
C. | mordującemu |
mordującemu |
mordującemu |
mordującemu |
mordującej |
B. | mordującego |
mordującego |
mordujący |
mordujące |
mordującą |
N. | mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującą |
Ms. | mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mordujący |
mordujący |
mordujące |
mordujące |
D. | mordujących |
mordujących |
mordujących |
mordujących |
C. | mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującym |
B. | mordujących |
mordujących |
mordujących |
mordujące |
N. | mordującymi |
mordującymi |
mordującymi |
mordującymi |
Ms. | mordujących |
mordujących |
mordujących |
mordujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: mordowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mordowany |
mordowany |
mordowany |
mordowane |
mordowana |
D. | mordowanego |
mordowanego |
mordowanego |
mordowanego |
mordowanej |
C. | mordowanemu |
mordowanemu |
mordowanemu |
mordowanemu |
mordowanej |
B. | mordowanego |
mordowanego |
mordowany |
mordowane |
mordowaną |
N. | mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowaną |
Ms. | mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mordowani |
mordowani |
mordowane |
mordowane |
D. | mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
C. | mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
B. | mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
mordowane |
N. | mordowanymi |
mordowanymi |
mordowanymi |
mordowanymi |
Ms. | mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
odpowiednik aspektowy: zamordować
Składnia
Rzosobowy | + | mordować | + |
KOGO/CO
|
2. niszczyć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Cytaty
W praktyce jednak jest codzienne rozstrzyganie dylematu, czy doświetleniem obrazów rozwieszonych w ciemnych z natury wnętrzach zamordować klimat miejsca, czy niedoświetleniem mordować obrazy. źródło: NKJP: (AN): Światła i cienie, Dziennik Polski, 2001-11-02 |
|
[...] na tym dziwacznym zgromadzeniu obecni byli ludzie, którzy jak nikt inny mordowali na raty idee „Solidarności” [...]. źródło: NKJP: Poważny..., Dziennik Polski, 2002-08-23 |
|
Nikt już nie wie, dlaczego złotówka jest tak dużo warta. Na czym się to trzyma. [...] polscy politycy mordują od miesięcy złotówkę, a ona nic. źródło: NKJP: Milczenie jest złotym, Dziennik Polski, 2002-07-12 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
morduję |
mordujemy |
|||
2 os. |
mordujesz |
mordujecie |
|||
3 os. |
morduje |
mordują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
mordowałem +(e)m mordował |
mordowałam +(e)m mordowała |
mordowałom +(e)m mordowało |
mordowaliśmy +(e)śmy mordowali |
mordowałyśmy +(e)śmy mordowały |
2 os. |
mordowałeś +(e)ś mordował |
mordowałaś +(e)ś mordowała |
mordowałoś +(e)ś mordowało |
mordowaliście +(e)ście mordowali |
mordowałyście +(e)ście mordowały |
3 os. |
mordował |
mordowała |
mordowało |
mordowali |
mordowały |
bezosobnik: mordowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę mordował będę mordować |
będę mordowała będę mordować |
będę mordowało będę mordować |
będziemy mordowali będziemy mordować |
będziemy mordowały będziemy mordować |
2 os. |
będziesz mordował będziesz mordować |
będziesz mordowała będziesz mordować |
będziesz mordowało będziesz mordować |
będziecie mordowali będziecie mordować |
będziecie mordowały będziecie mordować |
3 os. |
będzie mordował będzie mordować |
będzie mordowała będzie mordować |
będzie mordowało będzie mordować |
będą mordowali będą mordować |
będą mordowały będą mordować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
mordujmy |
|
2 os. |
morduj |
mordujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
mordowałbym bym mordował |
mordowałabym bym mordowała |
mordowałobym bym mordowało |
mordowalibyśmy byśmy mordowali |
mordowałybyśmy byśmy mordowały |
2 os. |
mordowałbyś byś mordował |
mordowałabyś byś mordowała |
mordowałobyś byś mordowało |
mordowalibyście byście mordowali |
mordowałybyście byście mordowały |
3 os. |
mordowałby by mordował |
mordowałaby by mordowała |
mordowałoby by mordowało |
mordowaliby by mordowali |
mordowałyby by mordowały |
bezosobnik: mordowano by
bezokolicznik: mordować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
mordując
gerundium: mordowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | mordowanie |
mordowania |
D. | mordowania |
mordowań |
C. | mordowaniu |
mordowaniom |
B. | mordowanie |
mordowania |
N. | mordowaniem |
mordowaniami |
Ms. | mordowaniu |
mordowaniach |
W. | mordowanie |
mordowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: mordujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mordujący |
mordujący |
mordujący |
mordujące |
mordująca |
D. | mordującego |
mordującego |
mordującego |
mordującego |
mordującej |
C. | mordującemu |
mordującemu |
mordującemu |
mordującemu |
mordującej |
B. | mordującego |
mordującego |
mordujący |
mordujące |
mordującą |
N. | mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującą |
Ms. | mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mordujący |
mordujący |
mordujące |
mordujące |
D. | mordujących |
mordujących |
mordujących |
mordujących |
C. | mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującym |
B. | mordujących |
mordujących |
mordujących |
mordujące |
N. | mordującymi |
mordującymi |
mordującymi |
mordującymi |
Ms. | mordujących |
mordujących |
mordujących |
mordujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: mordowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mordowany |
mordowany |
mordowany |
mordowane |
mordowana |
D. | mordowanego |
mordowanego |
mordowanego |
mordowanego |
mordowanej |
C. | mordowanemu |
mordowanemu |
mordowanemu |
mordowanemu |
mordowanej |
B. | mordowanego |
mordowanego |
mordowany |
mordowane |
mordowaną |
N. | mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowaną |
Ms. | mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mordowani |
mordowani |
mordowane |
mordowane |
D. | mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
C. | mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
B. | mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
mordowane |
N. | mordowanymi |
mordowanymi |
mordowanymi |
mordowanymi |
Ms. | mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
odpowiednik aspektowy: zamordować
Składnia
Rzosobowy | + | mordować | + |
CO
|
3. prosić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | męczyć |
Cytaty
Do dziś pamiętam wakacje w Kuźnicy na Helu i Wacka mordującego mamę i ojca tak długo, aż pozwolili mu pojechać na pierwszy festiwal do Sopotu. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Zły Tyrmand, 1992 |
|
Dziecko morduje mnie o coś, co nazywa „podświetlanym pulpitem”. Podobno na tym lepiej się rysuje, przenosi szkice itp. źródło: Internet |
|
Ogarnia mnie strach. Jest to strach specjalnego rodzaju, doznawałem go podczas pierwszej wizyty u Wojciecha, kiedy mordował mnie godzinami z powodu trzech nikomu niepotrzebnych naboi. Jak na złość, mam znowu te naboje ze sobą. źródło: KWSJP: Wiesław Jażdżyński: Świętokrzyski polonez, 1983 |
|
Proszę się na mnie nie gniewać już więcej nie będę mordować Was listami tylko tym jednym. źródło: KWSJP: Zbigniew Hora: Variola vera, 1982 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
morduję |
mordujemy |
|||
2 os. |
mordujesz |
mordujecie |
|||
3 os. |
morduje |
mordują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
mordowałem +(e)m mordował |
mordowałam +(e)m mordowała |
mordowałom +(e)m mordowało |
mordowaliśmy +(e)śmy mordowali |
mordowałyśmy +(e)śmy mordowały |
2 os. |
mordowałeś +(e)ś mordował |
mordowałaś +(e)ś mordowała |
mordowałoś +(e)ś mordowało |
mordowaliście +(e)ście mordowali |
mordowałyście +(e)ście mordowały |
3 os. |
mordował |
mordowała |
mordowało |
mordowali |
mordowały |
bezosobnik: mordowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę mordował będę mordować |
będę mordowała będę mordować |
będę mordowało będę mordować |
będziemy mordowali będziemy mordować |
będziemy mordowały będziemy mordować |
2 os. |
będziesz mordował będziesz mordować |
będziesz mordowała będziesz mordować |
będziesz mordowało będziesz mordować |
będziecie mordowali będziecie mordować |
będziecie mordowały będziecie mordować |
3 os. |
będzie mordował będzie mordować |
będzie mordowała będzie mordować |
będzie mordowało będzie mordować |
będą mordowali będą mordować |
będą mordowały będą mordować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
mordujmy |
|
2 os. |
morduj |
mordujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
mordowałbym bym mordował |
mordowałabym bym mordowała |
mordowałobym bym mordowało |
mordowalibyśmy byśmy mordowali |
mordowałybyśmy byśmy mordowały |
2 os. |
mordowałbyś byś mordował |
mordowałabyś byś mordowała |
mordowałobyś byś mordowało |
mordowalibyście byście mordowali |
mordowałybyście byście mordowały |
3 os. |
mordowałby by mordował |
mordowałaby by mordowała |
mordowałoby by mordowało |
mordowaliby by mordowali |
mordowałyby by mordowały |
bezosobnik: mordowano by
bezokolicznik: mordować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
mordując
gerundium: mordowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | mordowanie |
mordowania |
D. | mordowania |
mordowań |
C. | mordowaniu |
mordowaniom |
B. | mordowanie |
mordowania |
N. | mordowaniem |
mordowaniami |
Ms. | mordowaniu |
mordowaniach |
W. | mordowanie |
mordowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: mordujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mordujący |
mordujący |
mordujący |
mordujące |
mordująca |
D. | mordującego |
mordującego |
mordującego |
mordującego |
mordującej |
C. | mordującemu |
mordującemu |
mordującemu |
mordującemu |
mordującej |
B. | mordującego |
mordującego |
mordujący |
mordujące |
mordującą |
N. | mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującą |
Ms. | mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mordujący |
mordujący |
mordujące |
mordujące |
D. | mordujących |
mordujących |
mordujących |
mordujących |
C. | mordującym |
mordującym |
mordującym |
mordującym |
B. | mordujących |
mordujących |
mordujących |
mordujące |
N. | mordującymi |
mordującymi |
mordującymi |
mordującymi |
Ms. | mordujących |
mordujących |
mordujących |
mordujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: mordowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mordowany |
mordowany |
mordowany |
mordowane |
mordowana |
D. | mordowanego |
mordowanego |
mordowanego |
mordowanego |
mordowanej |
C. | mordowanemu |
mordowanemu |
mordowanemu |
mordowanemu |
mordowanej |
B. | mordowanego |
mordowanego |
mordowany |
mordowane |
mordowaną |
N. | mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowaną |
Ms. | mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mordowani |
mordowani |
mordowane |
mordowane |
D. | mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
C. | mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
mordowanym |
B. | mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
mordowane |
N. | mordowanymi |
mordowanymi |
mordowanymi |
mordowanymi |
Ms. | mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
mordowanych |
Składnia
Rzosobowy | + | mordować | + |
KOGO +
(o CO)
|