UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

schronisko

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik z przyrostkiem -isko od czasownika schronić (się).
Zob. chronić.

1. w górach

Definicja

budynek przeznaczony dla przebywających w górach turystów, w którym można odpocząć, zjeść posiłek, przenocować

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny turystyka

Połączenia

  • duże, małe, nowe schronisko; pierwsze, nowe, zniszczone; prywatne; tatrzańskie schronisko; schronisko drewniane, kamienne, murowane; gorczańskie, karkonoskie, sudeckie, tatrzańskie; górskie; słowackie; studenckie
  • schronisko pod Babią Górą, pod Giewontem, pod Pilskiem, pod Rysami
  • schronisko na Hali Gąsienicowej, na Ornaku, na Polanie Chochołowskiej, na Turbaczu; schronisko w Dolinie Pięciu Stawów, w Karkonoszach, w Morskim Oku, w Roztoce, w Tatrach
  • szukać schroniska
  • prowadzić schronisko
  • dojść, dotrzeć, trafić, wrócić, zejść do schroniska
  • jeść, nocować, przenocować, spać, zatrzymać się, zjeść w schronisku

Cytaty

Wśród świerkowego lasku schodzimy stromo w dół na Halę Gąsienicową. Po prawej schronisko Polskiego Związku Alpinizmu „Betlejemka”, po obu stronach drogi – budynki TPN i ośrodków naukowych.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Zakopane i Tatry: przewodnik, 1995

Późnym popołudniem w poniedziałek doszczętnie spłonęło schronisko studenckie, tzw. Chatka Socjologa, na wysokości ok. 900 m n.p.m. w paśmie Otrytu w Bieszczadach.

źródło: NKJP: Spłonęła chatka, Dziennik Polski, 2003-01-15

Wyszli ze schroniska dość późno, bowiem ściana, którą pokonano pierwszy raz dwadzieścia lat wcześniej, wtedy stanowiła już tylko teren ćwiczebny dla praktykantów.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Wreszcie u celu naszej wyprawy w góry przy samej już granicy z Tybetem nocowaliśmy w schronisku prowadzonym przez Tybetańczyka.

źródło: NKJP: Grzegorz Jaszuński: Hongkong dla Chin?, 1997

16 lutego 1980 r. o godz. 14.15 przyszedł do schroniska Blaszyńskich w Dolinie Chochołowskiej młody narciarz, zawiadamiając, że ze stoków Czubika zniosła go lawina do Doliny Starej Roboty.

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach : wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. schronisko
schroniska
D. schroniska
schronisk
C. schronisku
schroniskom
B. schronisko
schroniska
N. schroniskiem
schroniskami
Ms. schronisku
schroniskach
W. schronisko
schroniska

2. tani hotel

Definicja

dom z niedrogimi miejscami noclegowymi przeznaczony głównie dla grup wycieczkowych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny turystyka

Połączenia

  • tanie schronisko; schronisko całoroczne, sezonowe; młodzieżowe, szkolne
  • schronisko dla młodzieży, dla pielgrzymów, dla turystów
  • budynek; kierownik schroniska
  • łóżko, miejsce, nocleg w schronisku
  • prowadzić schronisko
  • nocować, zatrzymać się w schronisku

Cytaty

Już w najbliższe wakacje w Jabłonce zostanie uruchomione sezonowe schronisko młodzieżowe. Siedzibę będzie miało w budynkach tamtejszego Zespołu Szkół im. Bohaterów Westerplatte. Czynne będzie jednak tylko w okresie wakacyjnym, w tym czasie nie ma bowiem zajęć szkolnych.

źródło: NKJP: (BES): Dla młodzieży, Dziennik Polski, 2002-02-18

Przez wioski i miasteczka przechodzi się rzadko, najczęściej po to, by trafić do refugio, schroniska dla pielgrzymów. Te skromne, zatłoczone noclegownie z piętrowymi łóżkami wyznaczają rytm drogi. Idzie się od schroniska do schroniska.

źródło: NKJP: Anna Szulc, Łucja Piekarska-Duraj: Droga do Jakuba, Polityka, 2001-03-17

Wycieczki szkolne często zatrzymują się w schronisku młodzieżowym.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Zakopane i Tatry: przewodnik, 1995

Jeżeli plany Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie zatwierdzi Rada Powiatu, w jednym budynku położonym w środku osiedla będzie się mieścić ośrodek socjalizacyjny dla „trudnej młodzieży”, internat dla uczniów szkół średnich oraz schronisko dla turystów.

źródło: NKJP: (PAZ): Ośrodek w bursie, Dziennik Polski, 2001-09-13

W Krakowie bywam często i zawsze zatrzymuję się w schroniskach [...]. Jest tanio, ale nocuje się w dobrych warunkach.

źródło: NKJP: (AK): Tańsza noc, Dziennik Polski, 2000-08-22

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. schronisko
schroniska
D. schroniska
schronisk
C. schronisku
schroniskom
B. schronisko
schroniska
N. schroniskiem
schroniskami
Ms. schronisku
schroniskach
W. schronisko
schroniska

3. zastępczy dom

Definicja

zastępcze miejsce zamieszkania przeznaczone dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, bo nie mają własnego domu lub nie mogą w nim mieszkać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  schronienie

Połączenia

  • krakowskie, warszawskie; miejscowe, najbliższe; całodobowe schronisko
  • schronisko dla azylantów, dla bezdomnych, dla chorych, dla kobiet, dla niepełnosprawnych, dla ofiar przemocy, dla samotnych, dla sierot, dla starców, dla ubogich, dla uchodźców
  • mieszkaniec, pensjonariusz, podopieczny; dyrektor, kierownik, pracownik; dyrekcja, kierownictwo; budynek; budowa, dofinansowanie, działalność, prowadzenie, utrzymanie schroniska
  • miejsce w schronisku
  • skierować kogoś, trafić do schroniska; korzystać ze schroniska
  • mieszkać, przebywać, umrzeć w schronisku

Cytaty

Swoim zwyczajem gadam i dowiaduję się, że Polski Czerwony Krzyż otworzył tu schronisko dla żon i dzieci polskich oficerów, którzy zdołali wyjechać do Anglii, są w niewoli lub zaginęli.

źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957

Zmarła po wojnie w schronisku dla emerytowanych nauczycielek w Brwinowie, należącym do zgromadzenia.

źródło: NKJP:Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

W schronisku dla ofiar przemocy widziałam dziecko, które przytulało się czule do matki, nagle odsunęło się i gwałtownie uderzyło matkę w twarz. Dlaczego? Bo w tamtym domu bliskość to także przemoc i strach.

źródło: NKJP: Dzień dobry, prasa, 2001-08-24

Ewa Maria Ślaska przez siedem lat była opiekunką socjalną w berlińskim schronisku dla uchodźców.

źródło: NKJP: Paweł Smoleński, współpraca Weronika Kostyrko: NIemcy, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1994-10-21

Schroniska dla samotnych bezdomnych mogą pomieścić ok. 10 tys. osób, w schroniskach dla bezdomnych rodzin jest dwa razy więcej miejsc.

źródło: NKJP: Ludzie bezdomni. W Polsce może tej zimy zamarznąć nawet kilkaset osób, Wprost, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. schronisko
schroniska
D. schroniska
schronisk
C. schronisku
schroniskom
B. schronisko
schroniska
N. schroniskiem
schroniskami
Ms. schronisku
schroniskach
W. schronisko
schroniska

Składnia

bez ograniczeń + schronisko +
DLA KOGO

4. dla zwierząt

Definicja

miejsce, w którym porzucone lub potrzebujące pomocy zwierzęta znajdują konieczną opiekę i schronienie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ochronka

Połączenia

  • brudne, drogie, prywatne, zaniedbane schronisko
  • schronisko dla kotów, dla psów, dla zwierząt
  • pracownik schroniska
  • kot, pies ze schroniska
  • podrzucić psa/kota do schroniska; wziąć psa/kota ze schroniska
  • opiekować się zwierzętami, pracować w schronisku

Cytaty

Zarząd Parków Krajobrazowych w Gdańsku uruchomił Zimową Akcję Pomocy Łabędziom Trójmiejskim. - Wybudowaliśmy też schronisko dla ptaków chronionych, w którym „ożywiamy” wyciągnięte z lodu łabędzie.

źródło: NKJP: Barbara Jaworska, Cezary Łazarewicz, Paweł Zbierski: W Gdańsku ruszyła Zimowa Akcja Pomocy Łabędziom, Gazeta Wyborcza, 1994-02-17

Zakupiła dużych rozmiarów barkę, która wkrótce stała się kocim przytuliskiem. Działo się to w 1968 r. i stało się początkiem długiej historii tego niezwykłego schroniska dla kotów.

źródło: NKJP: Pływające schronisko, Dziennik Polski, 2003-10-18

Kiedyś znalazłam szczeniaczka i poprosiłam dyrektorkę, żeby pozwoliła mi go zostawić, a dziewczynki mnie poparły, to nie pozwoliła. Zabrała mi pieska i kazała palaczowi odwieźć go do schroniska ...

źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999

The Jane Goodall Institute - zakłada schroniska dla szympansów, które udało się wyrwać z rąk kłusowników, odzyskać z cyrków i laboratoriów naukowych bądź wykupić na afrykańskich targowiskach.

źródło: NKJP: Andrzej Łodyński: Szympansy i ludzie, Gazeta Wyborcza - Dodatek, 1999-06-19

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. schronisko
schroniska
D. schroniska
schronisk
C. schronisku
schroniskom
B. schronisko
schroniska
N. schroniskiem
schroniskami
Ms. schronisku
schroniskach
W. schronisko
schroniska

Składnia

bez ograniczeń + schronisko +
DLA CZEGO

Frazeologizmy

schronisko dla nieletnich
Data ostatniej modyfikacji: 19.12.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj