UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmysł

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego zmyślić ; zob. myśleć

1. wzroku

Definicja

zdolność organizmu do odbierania bodźców zewnętrznych i reagowania na nie (tradycyjnie: wzrok, słuch, smak, dotyk, powonienie)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

zmysł dotyku, orientacji, powonienia, równowagi, słuchu, smaku, węchu, wzroku

Cytaty

Nasz wzrok, słuch, zmysł węchu, smaku oraz dotyk stanowią komplementarne sposoby nie tylko rejestrowania bodźców ze świata zewnętrznego, ale także naszego wychodzenia do świata.

źródło: NKJP: Paweł Kosiński SJ: Obudzić serce, 2000

Zdaniem naukowców z laboratorium sił powietrznych w Teksasie zmysł powonienia pszczół jest niezawodny.

źródło: NKJP: Mazowieckie To i Owo, 2004-01-04

Świat istnieje rzeczywiście, nie jest tylko złudą naszych zmysłów.

źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia: rzecz o władzy i wolności, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmysł	zmysły
D.	zmysłu	zmysłów
C.	zmysłowi	zmysłom
B.	zmysł	zmysły
N.	zmysłem	zmysłami
Ms.	zmyśle	zmysłach
W.	zmyśle	zmysły

Składnia

zmysł

(CZEGO)

2. artystyczny

Definicja

szczególna zdolność do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

zmysł artystyczny, estetyczny, obserwacyjny, organizatorski, polityczny, praktyczny
zmysł obserwacji, piękna
zmysł do biznesu, do interesów, do majsterkowania
mieć jakiś zmysł

Cytaty

	Były to czasy szczególnie trudne, a pan Mehoffer nie miał zmysłu praktycznego i musiało mu być bardzo ciężko. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Wspomnienia psychiatry, 2001
	[...] był pedantem o silnie rozwiniętym zmyśle estetycznym. źródło: NKJP: Ida Fink: Ślady, 1996
	Jej wewnętrzna radość, umiłowanie życia i zmysł obserwacji sprawiają, że przy niej nigdy się nie nudzę. źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008
	Babcia miała zmysł do interesów i to zauważył Kosiński. Pomógł jej finansowo. źródło: NKJP: Jolanta Flach: Subiekt cukierniczy, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 11-12

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmysł	zmysły
D.	zmysłu	zmysłów
C.	zmysłowi	zmysłom
B.	zmysł	zmysły
N.	zmysłem	zmysłami
Ms.	zmyśle	zmysłach
W.	zmyśle	zmysły

Składnia

+	zmysł	+	JAKI
+	zmysł	+	CZEGO
+	zmysł	+	do CZEGO

Frazeologizmy

ktoś odchodzi od zmysłów
ktoś stracił zmysły
ktoś postradał zmysły
ktoś traci zmysły
pomieszanie zmysłów
przy zdrowych zmysłach
o zdrowych zmysłach
szósty zmysł
siódmy zmysł
szósty zmysł
siódmy zmysł

Data ostatniej modyfikacji: 26.08.2018