Chronologizacja
Pochodzenie
zach. psł. *klamati 'chwiać, kołysać; oszukiwać, zwodzić, mówić nieprawdę'
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
synonimy: | ktoś mija się z prawdą, łgać |
Połączenia
- dziecko, polityk, prasa, rząd, świadek, telewizja kłamie
- kłamać ze strachu
- bezczelnie, ewidentnie, przekonująco, publicznie, świadomie kłamać; kłamać jak najęty
- umieć kłamać
- kłamać i kraść, kłamać i oszukiwać
Cytaty
- Jak on się nazywał? - Mirosław Herman. - A skąd był? - Z Krakowa. - Student? - Politologii. Piotr włożył figurkę do kieszeni plecaka i pożegnał się. Może nie był Sherlockiem Holmesem, ale wiedział, że dziewczyna kłamała. źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006 |
|
Wyprawę do Strykowa należało zachować w tajemnicy, to oczywiste, skoro już raz obiecali Zenkowi, że nic nikomu nie będą mówić. Nie lubił jednak kłamać i wolałby, żeby babka nie zadała swego pytania, a Julek nie udzielał wykrętnej odpowiedzi. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1990 |
|
Kłamał, że pracował na platformie wiertniczej w Norwegii, że sprzedaje kosze wiklinowe. źródło: WSJP: Emilia Chanczewska: Przez kobiety trafił za kraty, 2006, prasa |
|
W momencie, gdy dziecko zaczyna brać narkotyki, zwykle nie chce się do tego otwarcie i dobrowolnie przyznać. Nie szuka u rodziców pomocy, więc broni się i kłamie: „Raz spróbowałem, nie podobało mi się i już nie będę”. źródło: WSJP: LIDKA ZAGÓRSKA: Gdy dziecko bierze narkotyki..., 1998, prasa |
|
Jednocześnie myślała, że los zaczyna jej płatać brzydkie figle. Będzie kłamać człowiekowi, który najmniej na to zasłużył. źródło: WSJP: Barbara Nawrocka-Dońska: Stolik z fotografią, 1975 |
|
Człowiek nawet nie wie, że w domu ma Einsteina - w tym momencie łypnął na mnie złym okiem, chociaż w dalszym ciągu uśmiechał się i kłamał przed panią profesor [...]. źródło: WSJP: Lucyna Legut : Piotrek zgubił dziadka oko, a Jasiek chce dożyć spokojnej starości, 1983 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
kłamię |
kłamiemy |
|||
2 os. |
kłamiesz |
kłamiecie |
|||
3 os. |
kłamie |
kłamią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
kłamałem +(e)m kłamał |
kłamałam +(e)m kłamała |
kłamałom +(e)m kłamało |
kłamaliśmy +(e)śmy kłamali |
kłamałyśmy +(e)śmy kłamały |
2 os. |
kłamałeś +(e)ś kłamał |
kłamałaś +(e)ś kłamała |
kłamałoś +(e)ś kłamało |
kłamaliście +(e)ście kłamali |
kłamałyście +(e)ście kłamały |
3 os. |
kłamał |
kłamała |
kłamało |
kłamali |
kłamały |
bezosobnik: kłamano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę kłamał będę kłamać |
będę kłamała będę kłamać |
będę kłamało będę kłamać |
będziemy kłamali będziemy kłamać |
będziemy kłamały będziemy kłamać |
2 os. |
będziesz kłamał będziesz kłamać |
będziesz kłamała będziesz kłamać |
będziesz kłamało będziesz kłamać |
będziecie kłamali będziecie kłamać |
będziecie kłamały będziecie kłamać |
3 os. |
będzie kłamał będzie kłamać |
będzie kłamała będzie kłamać |
będzie kłamało będzie kłamać |
będą kłamali będą kłamać |
będą kłamały będą kłamać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
kłammy |
|
2 os. |
kłam |
kłamcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
kłamałbym bym kłamał |
kłamałabym bym kłamała |
kłamałobym bym kłamało |
kłamalibyśmy byśmy kłamali |
kłamałybyśmy byśmy kłamały |
2 os. |
kłamałbyś byś kłamał |
kłamałabyś byś kłamała |
kłamałobyś byś kłamało |
kłamalibyście byście kłamali |
kłamałybyście byście kłamały |
3 os. |
kłamałby by kłamał |
kłamałaby by kłamała |
kłamałoby by kłamało |
kłamaliby by kłamali |
kłamałyby by kłamały |
bezosobnik: kłamano by
bezokolicznik: kłamać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
kłamiąc
gerundium: kłamanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | kłamanie |
kłamania |
D. | kłamania |
kłamań |
C. | kłamaniu |
kłamaniom |
B. | kłamanie |
kłamania |
N. | kłamaniem |
kłamaniami |
Ms. | kłamaniu |
kłamaniach |
W. | kłamanie |
kłamania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: kłamiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | kłamiący |
kłamiący |
kłamiący |
kłamiące |
kłamiąca |
D. | kłamiącego |
kłamiącego |
kłamiącego |
kłamiącego |
kłamiącej |
C. | kłamiącemu |
kłamiącemu |
kłamiącemu |
kłamiącemu |
kłamiącej |
B. | kłamiącego |
kłamiącego |
kłamiący |
kłamiące |
kłamiącą |
N. | kłamiącym |
kłamiącym |
kłamiącym |
kłamiącym |
kłamiącą |
Ms. | kłamiącym |
kłamiącym |
kłamiącym |
kłamiącym |
kłamiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | kłamiący |
kłamiący |
kłamiące |
kłamiące |
D. | kłamiących |
kłamiących |
kłamiących |
kłamiących |
C. | kłamiącym |
kłamiącym |
kłamiącym |
kłamiącym |
B. | kłamiących |
kłamiących |
kłamiących |
kłamiące |
N. | kłamiącymi |
kłamiącymi |
kłamiącymi |
kłamiącymi |
Ms. | kłamiących |
kłamiących |
kłamiących |
kłamiących |
odpowiednik aspektowy: skłamać
Składnia
Rzosobowy | + | kłamać | + |
KOMU +
(że ZDANIE)
|
Rzosobowy | + | kłamać | + |
że ZDANIE
|
Rzosobowy | + | kłamać | + |
MOWA WPROST
|
Rzosobowy | + | kłamać | + |
przed KIM +
(że ZDANIE)
|