UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakopać się

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakopię się	zakopiemy się
2 os.	zakopiesz się	zakopiecie się
3 os.	zakopie się	zakopią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopałem się +(e)m się zakopał	zakopałam się +(e)m się zakopała	zakopałom się +(e)m się zakopało	zakopaliśmy się +(e)śmy się zakopali	zakopałyśmy się +(e)śmy się zakopały
2 os.	zakopałeś się +(e)ś się zakopał	zakopałaś się +(e)ś się zakopała	zakopałoś się +(e)ś się zakopało	zakopaliście się +(e)ście się zakopali	zakopałyście się +(e)ście się zakopały
3 os.	zakopał się	zakopała się	zakopało się	zakopali się	zakopały się

bezosobnik: zakopano się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakopmy się
2 os.	zakop się	zakopcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopałbym się bym się zakopał	zakopałabym się bym się zakopała	zakopałobym się bym się zakopało	zakopalibyśmy się byśmy się zakopali	zakopałybyśmy się byśmy się zakopały
2 os.	zakopałbyś się byś się zakopał	zakopałabyś się byś się zakopała	zakopałobyś się byś się zakopało	zakopalibyście się byście się zakopali	zakopałybyście się byście się zakopały
3 os.	zakopałby się by się zakopał	zakopałaby się by się zakopała	zakopałoby się by się zakopało	zakopaliby się by się zakopali	zakopałyby się by się zakopały

bezosobnik: zakopano by się

bezokolicznik: zakopać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakopawszy się

gerundium: zakopanie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakopanie się	zakopania się
D.	zakopania się	zakopań się
C.	zakopaniu się	zakopaniom się
B.	zakopanie się	zakopania się
N.	zakopaniem się	zakopaniami się
Ms.	zakopaniu się	zakopaniach się
W.	zakopanie się	zakopania się

odpowiednik aspektowy: zakopywać się

Pochodzenie

Zob. kopać

1. w pościeli

Definicja

wejść w coś lub pod coś miękkiego albo sypkiego i przykryć się tym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zagrzebać się

Połączenia

zakopać się w kołdrę, w pierzynę, w poduszki, w siano, w słomę, w stertę czegoś; w liście, w piasek, w ziemię; w łóżku, w pościeli, w sianie, w słomie, w poduszkach; w mule, w piasku, w ziemi

Cytaty

	To była jego ostatnia przytomna myśl, bo od razu, kiedy tylko zakopał się w sianie, zasnął twardo. źródło: KWSJP: Włodzimierz Odojewski: Zasypie wszystko, zawieje..., 1967
	Jeże zakopały się w słomie, którą suto wymoszczono psią budę. źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995
	Zrezygnowana Malwina zakopała się w pościeli. – Zgaś mi światło. I zabierz tego podłego kota! źródło: KWSJP: Joanna Szymczyk: Ewa i złoty kot, 2004
	W nocy, z nożem w zębach, przepłynął wpław Nil podczas najwyższego stanu wód. Nie zdołał jednak znaleźć pasterza, który ze strachu zakopał się w piasku. źródło: KWSJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
	Chwiejnie podeszła do łóżka i zakopała się w kołdrę. źródło: KWSJP: Joanna Szymczyk: Ewa i złoty kot, 2004

Składnia

Rz_żywotny

zakopać się

w CZYM | w CO

2. samochodem

Definicja

wjechać na grząskie lub sypkie podłoże i ugrzęznąć w nim

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zagrzebać się, zarżnąć się

Połączenia

autobus, samochód, wóz zakopał się
zakopać się przednimi, tylnymi kołami, samochodem
zakopać się na bocznej drodze, na poboczu
zakopać się w błocie, w błotnistym terenie, w miękkim gruncie, w piasku, w śniegu, w zaspie, w ziemi

Cytaty

	Stał na podwórku w Wierzchowie, a rodzina nazywała go po prostu „dżip”. W lesie spisywał się dobrze. Przydawał się napęd na wszystkie koła, choć ciężki przód sprawiał, że czasem potrafił się na amen zakopać w błocie. źródło: KWSJP: Rajmund Wełnic: Papieskim autem wozili drewno, Głos Pomorza, 2006
	Bał się wtedy, że jak zakopie się w śniegu trabantem ojca, to nawet nie będzie miał szans powrotu do domu. źródło: KWSJP: Adam Strączek: Wyznanie lekarza-łapownika, 1995
	W połowie zeszłego tygodnia na drodze w Żarowie zakopał się wóz strażacki. źródło: KWSJP: Marek Antoniewicz; Jarosław Staśkiewicz: To nie jest droga, to grzęzawisko!, Nowa Trybuna Opolska, 2006
	W nocy z poniedziałku na wtorek próbował przejechać jedną z niewielkich ulic przecinających tory kolejowe w pobliżu wiaduktu. Zakopał się w śniegu na tyle nieszczęśliwie, że nie udało mu się zjechać na czas z torów. źródło: KWSJP: Lepiej nie mówić, Życie Warszawy, 2002, nr 16

Składnia

zakopać się

w CZYM

3. na prowincji

Definicja

zamieszkać w miejscu odludnym lub słabo zaludnionym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zagrzebać się

Połączenia

zakopać się na odludziu, na prowincji, na wsi

Cytaty

Mogła zwiedzić cały świat, studiować na różnych uniwersytetach, stanęłabym na głowie, żeby jej to ułatwić, ale wolała zakopać się na podwarszawskiej prowincji i usługiwać mężowi i kolejnym dzieciom.

źródło: KWSJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996

Poszedł siedzieć. Wojna go wyzwoliła. Zakopał się z rodziną w Lubartowie.

źródło: KWSJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

Sąsiedzi ojca Jerzego Kępińskiego dziwią się, że znając tyle języków, mając takie wykształcenie, zakopał się na wsi i wiedzie skromne życie.

źródło: Internet

Składnia

Rz_osobowy

zakopać się

GDZIE

4. w papierach

Definicja

spędzić jakiś czas, zwykle długi, na intensywnym czytaniu lub przeglądaniu czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zagrzebać się

Połączenia

zakopać się w archiwach, w papierach

Cytaty

Spór o dom parafialny rozbudził u radnych zainteresowanie historią. Zakopali się w archiwach, licytowali znajomością ksiąg notarialnych sprzed ponad stu lat.

źródło: NKJP: Marek Miziak: Księdza Kozickiego wyjście z podziemia, Gazeta Wyborcza, 1995-06-21

Tinue jak zwykle zakopała się w jakimś podręczniku.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

Rz_osobowy

zakopać się

w CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 15.12.2014