Chronologizacja
Pochodzenie
łac. chaos
z gr. cháos 'otchłań, pustka; nieuporządkowana pramateria, z której powstał świat'
1. nieporządek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | bezład, miszmasz, pomieszanie z poplątaniem, skrzęt, skweres, zamęt | |
| antonimy: | ład | |
| hiperonimy: | nieporządek |
Połączenia
- duży, gigantyczny, ogromny, olbrzymi, wielki; nieopisany, niewyobrażalny; całkowity, kompletny, totalny, zupełny; ogólny, powszechny, wszechogarniający; pozorny; powojenny, przejściowy, wojenny chaos; chaos przestrzenny, urbanistyczny; komunikacyjny, organizacyjny; finansowy, gospodarczy, polityczny, społeczny; decyzyjny, informacyjny, kompetencyjny; legislacyjny, prawny, terminologiczny
- chaos informacji, myśli; wartości; wojny, zdarzeń, zjawisk; świata
- chaos na boisku, na drogach, na ulicach; na rynku; chaos w głowie; w finansach, w gospodarce, w służbie zdrowia; w grze; w kraju, w państwie; w przestrzeni
- chaos i anarchia, chaos i bałagan, chaos i bezprawie, chaos i destrukcja, chaos i dezorganizacja, chaos i dezorientacja, chaos i konflikty, chaos i kryzys, chaos i ład, chaos i nerwowość, chaos i nieład, chaos i niepewność, chaos i niepokój, chaos i panika, chaos i porządek, chaos i przypadkowość, chaos i wojna, chaos i zamęt, chaos i zamieszanie
- stan, sytuacja, zjawisko; groźba, przyczyna, źródło; poczucie, wrażenie; czasy, okres; atmosfera chaosu
- kraj, świat w chaosie
- chaos panuje, pogłębia się, wkradł się, zapanował
- uniknąć; obawiać się chaosu
- powodować, spowodować, stworzyć, wprowadzić/wprowadzać, wywołać; opanować, uporządkować chaos
- grozić chaosem
- doprowadzić, dopuścić, prowadzić do chaosu; wyjść z chaosu
- przepraszać za chaos
- zapanować nad chaosem
- pogrążyć/pogrążać się; żyć w chaosie
Cytaty
|
Żaden z wrocławskich urzędników nie panuje nad drogowym chaosem wywołanym przez liczne remonty. źródło: NKJP: Bartosz Wawryszuk, Jerzy Wójcik: W korkach do jesieni, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-08-28 |
|
|
Jestem w ostrej fazie psychozy i przeżywam niewyobrażalny lęk. W głowie mam niesamowity chaos. Czyje to myśli, moje, czy cudze? źródło: NKJP: Agata Bochenek: Zdrowa reakcja na chory świat, Wieści Podwarszawskie, 2004-11-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | chaos |
chaosy |
|
| D. | chaosu |
chaosów |
|
| C. | chaosowi |
chaosom |
|
| B. | chaos |
chaosy |
|
| N. | chaosem |
chaosami |
|
| Ms. | chaosie |
chaosach |
|
| W. | chaosie |
chaosy |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. materia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | materia |
Połączenia
- pierwotny chaos
- teoria chaosu
- wyłonić się z chaosu
Cytaty
|
Od pierwszego dnia stworzenia Duch Boży unosił się nad pierwotnym chaosem, z którego wyprowadził wszystkie byty [...]. źródło: NKJP: Tadeusz Loska: Wszystkie moje źródła są w Tobie : nabożeństwa eucharystyczne : godziny święte-spotkania modlitewne. Tom 2, 1999 |
|
|
Z chaosu Bóg wyprowadził kosmos, dzieło stworzenia polegało na uporządkowaniu - mówi ksiądz Wojciech Skóra. źródło: NKJP: Magdalena Grochowska: Tu i teraz jest nasz dzień panowania, Gazeta Wyborcza, 1997-11-07 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | chaos |
chaosy |
|
| D. | chaosu |
chaosów |
|
| C. | chaosowi |
chaosom |
|
| B. | chaos |
chaosy |
|
| N. | chaosem |
chaosami |
|
| Ms. | chaosie |
chaosach |
|
| W. | chaosie |
chaosy |
Inne uwagi
Zwykle lp