Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. płacić
1. dawać za coś pieniądze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne
Połączenia
- pracodawca; gmina, państwo, szkoła; budżet, kasa opłaca coś; rodzice opłacają coś
- opłacać abonament, czynsz, koszty czegoś, media, należności, rachunki, ryczałt, świadczenia, ubezpieczenie, ZUS; składki; podatek; mieszkanie; pobyt; import, przejazd, transport; naukę, studia; leczenie
- opłacać gotówką
- opłacać z własnej kieszeni, z własnych środków
- opłacany z jakichś pieniędzy, z podatków, z jakichś środków; z budżetu, z funduszu, z jakiejś kasy
- opłacany ze składek
- opłacać dodatkowo; na bieżąco, regularnie, systematycznie; miesięcznie
- móc, musieć; przestać, zacząć opłacać
- rozliczać i opłacać, utrzymywać i opłacać
Cytaty
Z tytułu najmu najemca jest zobowiązany opłacać czynsz oraz uiszczać opłaty za wszelkie świadczenia. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 30.06.1994 |
|
Dostaje małą rentę, którą opłaca naukę i leczenie w ośrodku. źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Nie pije, popala, hoduje żółwie, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1997-08-22 |
|
[...] badanie pacjent opłaca z własnej kieszeni - w Niemczech kosztuje ono ok. 70 euro. źródło: NKJP: Grażyna Morek: Okno w oku, Polityka, 2006-09-30 |
|
Do 1 października mieliśmy 7050 osób ubezpieczonych. Ubezpieczeni w pełnym tego słowa znaczeniu to tacy, którzy regularnie opłacają składki. źródło: NKJP: Więcej ubezpieczonych, Dziennik Polski, 2001-10-03 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
opłacam |
opłacamy |
|||
2 os. |
opłacasz |
opłacacie |
|||
3 os. |
opłaca |
opłacają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
opłacałem +(e)m opłacał |
opłacałam +(e)m opłacała |
opłacałom +(e)m opłacało |
opłacaliśmy +(e)śmy opłacali |
opłacałyśmy +(e)śmy opłacały |
2 os. |
opłacałeś +(e)ś opłacał |
opłacałaś +(e)ś opłacała |
opłacałoś +(e)ś opłacało |
opłacaliście +(e)ście opłacali |
opłacałyście +(e)ście opłacały |
3 os. |
opłacał |
opłacała |
opłacało |
opłacali |
opłacały |
bezosobnik: opłacano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę opłacał będę opłacać |
będę opłacała będę opłacać |
będę opłacało będę opłacać |
będziemy opłacali będziemy opłacać |
będziemy opłacały będziemy opłacać |
2 os. |
będziesz opłacał będziesz opłacać |
będziesz opłacała będziesz opłacać |
będziesz opłacało będziesz opłacać |
będziecie opłacali będziecie opłacać |
będziecie opłacały będziecie opłacać |
3 os. |
będzie opłacał będzie opłacać |
będzie opłacała będzie opłacać |
będzie opłacało będzie opłacać |
będą opłacali będą opłacać |
będą opłacały będą opłacać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
opłacajmy |
|
2 os. |
opłacaj |
opłacajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
opłacałbym bym opłacał |
opłacałabym bym opłacała |
opłacałobym bym opłacało |
opłacalibyśmy byśmy opłacali |
opłacałybyśmy byśmy opłacały |
2 os. |
opłacałbyś byś opłacał |
opłacałabyś byś opłacała |
opłacałobyś byś opłacało |
opłacalibyście byście opłacali |
opłacałybyście byście opłacały |
3 os. |
opłacałby by opłacał |
opłacałaby by opłacała |
opłacałoby by opłacało |
opłacaliby by opłacali |
opłacałyby by opłacały |
bezosobnik: opłacano by
bezokolicznik: opłacać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
opłacając
gerundium: opłacanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | opłacanie |
opłacania |
D. | opłacania |
opłacań |
C. | opłacaniu |
opłacaniom |
B. | opłacanie |
opłacania |
N. | opłacaniem |
opłacaniami |
Ms. | opłacaniu |
opłacaniach |
W. | opłacanie |
opłacania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: opłacający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | opłacający |
opłacający |
opłacający |
opłacające |
opłacająca |
D. | opłacającego |
opłacającego |
opłacającego |
opłacającego |
opłacającej |
C. | opłacającemu |
opłacającemu |
opłacającemu |
opłacającemu |
opłacającej |
B. | opłacającego |
opłacającego |
opłacający |
opłacające |
opłacającą |
N. | opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającą |
Ms. | opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | opłacający |
opłacający |
opłacające |
opłacające |
D. | opłacających |
opłacających |
opłacających |
opłacających |
C. | opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
B. | opłacających |
opłacających |
opłacających |
opłacające |
N. | opłacającymi |
opłacającymi |
opłacającymi |
opłacającymi |
Ms. | opłacających |
opłacających |
opłacających |
opłacających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: opłacany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | opłacany |
opłacany |
opłacany |
opłacane |
opłacana |
D. | opłacanego |
opłacanego |
opłacanego |
opłacanego |
opłacanej |
C. | opłacanemu |
opłacanemu |
opłacanemu |
opłacanemu |
opłacanej |
B. | opłacanego |
opłacanego |
opłacany |
opłacane |
opłacaną |
N. | opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacaną |
Ms. | opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | opłacani |
opłacani |
opłacane |
opłacane |
D. | opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
C. | opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
B. | opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
opłacane |
N. | opłacanymi |
opłacanymi |
opłacanymi |
opłacanymi |
Ms. | opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
odpowiednik aspektowy: opłacić
Składnia
Rzosobowy | + | opłacać | + |
CO +
(CZYM)
|
2. wynagradzać kogoś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca wynagrodzenie za pracę
Relacje znaczeniowe
synonimy: | wynagradzać | |
hiperonimy: | płacić |
Połączenia
- opłacać katechetów, lekarza, nauczycieli, trenera; pracowników
- opłacany z budżetu
- dobrze, drogo, godziwie, hojnie, należycie, nieźle, przyzwoicie, sowicie, suto, świetnie, wysoko; fatalnie, kiepsko, marnie, nędznie, nisko, słabo, źle opłacany
- jakoś opłacany urzędnik; fachowiec, robotnik; piłkarz, sportowiec, zawodnik; jakoś opłacana praca; jakoś opłacane stanowisko
Cytaty
Chciał, by spółka sama płaciła za utrzymanie hali oraz opłacała pracowników obiektu. źródło: NKJP: Dogadali się, Dziennik Polski, 2002-09-27 |
|
Wygospodarowanie w budżecie środków potrzebnych, by godziwie opłacać nauczycieli, pracowników kultury, ochrony zdrowia, służby więziennej i wszystkich innych grup pełniących służbę publiczną jest sprawą pilną i ważną [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.11.1993 |
|
Szefowie ochrony to wysoko opłacani fachowcy. źródło: NKJP: Piotr Stasiak: Gofrownica pod paltem, Polityka, 2003-09-27 |
|
Czy w dobie obecnego kryzysu [...] Kościół, opłacając katechetów, nie mógłby dać przykładu postawy obywatelskiej i przyczynić się do częściowego choćby odciążenia napiętego budżetu szkolnictwa? źródło: NKJP: Piotr Amsterdamski, Jacek Leociak, Zbigniew Kizormaj, Ireneusz Teresiński: Świadectwo wiary i świadectwo szkolne, Gazeta Wyborcza, 1992-08-27 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
opłacam |
opłacamy |
|||
2 os. |
opłacasz |
opłacacie |
|||
3 os. |
opłaca |
opłacają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
opłacałem +(e)m opłacał |
opłacałam +(e)m opłacała |
opłacałom +(e)m opłacało |
opłacaliśmy +(e)śmy opłacali |
opłacałyśmy +(e)śmy opłacały |
2 os. |
opłacałeś +(e)ś opłacał |
opłacałaś +(e)ś opłacała |
opłacałoś +(e)ś opłacało |
opłacaliście +(e)ście opłacali |
opłacałyście +(e)ście opłacały |
3 os. |
opłacał |
opłacała |
opłacało |
opłacali |
opłacały |
bezosobnik: opłacano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę opłacał będę opłacać |
będę opłacała będę opłacać |
będę opłacało będę opłacać |
będziemy opłacali będziemy opłacać |
będziemy opłacały będziemy opłacać |
2 os. |
będziesz opłacał będziesz opłacać |
będziesz opłacała będziesz opłacać |
będziesz opłacało będziesz opłacać |
będziecie opłacali będziecie opłacać |
będziecie opłacały będziecie opłacać |
3 os. |
będzie opłacał będzie opłacać |
będzie opłacała będzie opłacać |
będzie opłacało będzie opłacać |
będą opłacali będą opłacać |
będą opłacały będą opłacać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
opłacajmy |
|
2 os. |
opłacaj |
opłacajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
opłacałbym bym opłacał |
opłacałabym bym opłacała |
opłacałobym bym opłacało |
opłacalibyśmy byśmy opłacali |
opłacałybyśmy byśmy opłacały |
2 os. |
opłacałbyś byś opłacał |
opłacałabyś byś opłacała |
opłacałobyś byś opłacało |
opłacalibyście byście opłacali |
opłacałybyście byście opłacały |
3 os. |
opłacałby by opłacał |
opłacałaby by opłacała |
opłacałoby by opłacało |
opłacaliby by opłacali |
opłacałyby by opłacały |
bezosobnik: opłacano by
bezokolicznik: opłacać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
opłacając
gerundium: opłacanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | opłacanie |
opłacania |
D. | opłacania |
opłacań |
C. | opłacaniu |
opłacaniom |
B. | opłacanie |
opłacania |
N. | opłacaniem |
opłacaniami |
Ms. | opłacaniu |
opłacaniach |
W. | opłacanie |
opłacania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: opłacający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | opłacający |
opłacający |
opłacający |
opłacające |
opłacająca |
D. | opłacającego |
opłacającego |
opłacającego |
opłacającego |
opłacającej |
C. | opłacającemu |
opłacającemu |
opłacającemu |
opłacającemu |
opłacającej |
B. | opłacającego |
opłacającego |
opłacający |
opłacające |
opłacającą |
N. | opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającą |
Ms. | opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | opłacający |
opłacający |
opłacające |
opłacające |
D. | opłacających |
opłacających |
opłacających |
opłacających |
C. | opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
B. | opłacających |
opłacających |
opłacających |
opłacające |
N. | opłacającymi |
opłacającymi |
opłacającymi |
opłacającymi |
Ms. | opłacających |
opłacających |
opłacających |
opłacających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: opłacany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | opłacany |
opłacany |
opłacany |
opłacane |
opłacana |
D. | opłacanego |
opłacanego |
opłacanego |
opłacanego |
opłacanej |
C. | opłacanemu |
opłacanemu |
opłacanemu |
opłacanemu |
opłacanej |
B. | opłacanego |
opłacanego |
opłacany |
opłacane |
opłacaną |
N. | opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacaną |
Ms. | opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | opłacani |
opłacani |
opłacane |
opłacane |
D. | opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
C. | opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
B. | opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
opłacane |
N. | opłacanymi |
opłacanymi |
opłacanymi |
opłacanymi |
Ms. | opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
odpowiednik aspektowy: opłacić
Składnia
Rzosobowy | + | opłacać | + |
KOGO
|
3. ponosić konsekwencje
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara
Relacje znaczeniowe
synonimy: | płacić, przypłacać |
Cytaty
[...] obywatele polscy działający w misjach Organizacji Narodów Zjednoczonych padali ofiarą napaści, uprowadzeń, a często nawet opłacali swoją misję własnym życiem. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06.10.1999 |
|
W rzeczywistości Duce był chorowity i każdy propagandowy filmik opłacał przeziębieniem. źródło: NKJP: Na drugą stronę, Dziennik Polski, 2001-04-06 |
|
Z uczniami niemieckimi, którzy może w tej chwili na dalekim froncie opłacają krwią wolność pozaszkolną, łączymy się przy oknach tą samą chętką, żeby zwagarować [...]. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946 |
|
Jedni z nas wielokrotnie zmuszani byli do dokonywania trudnego, nieraz opłacanego represjami i cierpieniami, osobistego wyboru zaangażowania w opozycji. źródło: NKJP: O prawdę i pojednanie, Gazeta Wyborcza, 1995-09-09 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
opłacam |
opłacamy |
|||
2 os. |
opłacasz |
opłacacie |
|||
3 os. |
opłaca |
opłacają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
opłacałem +(e)m opłacał |
opłacałam +(e)m opłacała |
opłacałom +(e)m opłacało |
opłacaliśmy +(e)śmy opłacali |
opłacałyśmy +(e)śmy opłacały |
2 os. |
opłacałeś +(e)ś opłacał |
opłacałaś +(e)ś opłacała |
opłacałoś +(e)ś opłacało |
opłacaliście +(e)ście opłacali |
opłacałyście +(e)ście opłacały |
3 os. |
opłacał |
opłacała |
opłacało |
opłacali |
opłacały |
bezosobnik: opłacano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę opłacał będę opłacać |
będę opłacała będę opłacać |
będę opłacało będę opłacać |
będziemy opłacali będziemy opłacać |
będziemy opłacały będziemy opłacać |
2 os. |
będziesz opłacał będziesz opłacać |
będziesz opłacała będziesz opłacać |
będziesz opłacało będziesz opłacać |
będziecie opłacali będziecie opłacać |
będziecie opłacały będziecie opłacać |
3 os. |
będzie opłacał będzie opłacać |
będzie opłacała będzie opłacać |
będzie opłacało będzie opłacać |
będą opłacali będą opłacać |
będą opłacały będą opłacać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
opłacajmy |
|
2 os. |
opłacaj |
opłacajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
opłacałbym bym opłacał |
opłacałabym bym opłacała |
opłacałobym bym opłacało |
opłacalibyśmy byśmy opłacali |
opłacałybyśmy byśmy opłacały |
2 os. |
opłacałbyś byś opłacał |
opłacałabyś byś opłacała |
opłacałobyś byś opłacało |
opłacalibyście byście opłacali |
opłacałybyście byście opłacały |
3 os. |
opłacałby by opłacał |
opłacałaby by opłacała |
opłacałoby by opłacało |
opłacaliby by opłacali |
opłacałyby by opłacały |
bezosobnik: opłacano by
bezokolicznik: opłacać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
opłacając
gerundium: opłacanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | opłacanie |
opłacania |
D. | opłacania |
opłacań |
C. | opłacaniu |
opłacaniom |
B. | opłacanie |
opłacania |
N. | opłacaniem |
opłacaniami |
Ms. | opłacaniu |
opłacaniach |
W. | opłacanie |
opłacania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: opłacający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | opłacający |
opłacający |
opłacający |
opłacające |
opłacająca |
D. | opłacającego |
opłacającego |
opłacającego |
opłacającego |
opłacającej |
C. | opłacającemu |
opłacającemu |
opłacającemu |
opłacającemu |
opłacającej |
B. | opłacającego |
opłacającego |
opłacający |
opłacające |
opłacającą |
N. | opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającą |
Ms. | opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | opłacający |
opłacający |
opłacające |
opłacające |
D. | opłacających |
opłacających |
opłacających |
opłacających |
C. | opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
opłacającym |
B. | opłacających |
opłacających |
opłacających |
opłacające |
N. | opłacającymi |
opłacającymi |
opłacającymi |
opłacającymi |
Ms. | opłacających |
opłacających |
opłacających |
opłacających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: opłacany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | opłacany |
opłacany |
opłacany |
opłacane |
opłacana |
D. | opłacanego |
opłacanego |
opłacanego |
opłacanego |
opłacanej |
C. | opłacanemu |
opłacanemu |
opłacanemu |
opłacanemu |
opłacanej |
B. | opłacanego |
opłacanego |
opłacany |
opłacane |
opłacaną |
N. | opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacaną |
Ms. | opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | opłacani |
opłacani |
opłacane |
opłacane |
D. | opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
C. | opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
opłacanym |
B. | opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
opłacane |
N. | opłacanymi |
opłacanymi |
opłacanymi |
opłacanymi |
Ms. | opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
opłacanych |
odpowiednik aspektowy: opłacić
Składnia
Rzosobowy | + | opłacać | + |
CO +
CZYM
|